Qan qrupundan asılı olmayan orqan transplantasiyası mümkün olur

Kanada və Çin alimləri insanın qan qrupundan asılı olmayaraq hər kəsə uyğun gələn “universal böyrək” hazırlayıblar. AzPost xəbər verir ki, bu mühüm elmi nailiyyət Nature Biomedical Engineering jurnalında dərc edilib.

Tədqiqatçılar orqan köçürülməsində ən böyük maneələrdən biri olan donor və qəbul edən şəxs arasında qan qrupunun uyğun gəlməməsi problemini aradan qaldırmaq üçün yeni üsul kəşf ediblər. Onlar qrup A (II) qanına malik insan böyrəyini xüsusi fermentlərlə emal edərək onu “neytral” — yəni O (I) qrupuna çevrilmiş vəziyyətə gətiriblər.

Bu üsulun mahiyyəti orqanın səthindən qan qrupunu müəyyən edən xüsusi markerlərin təmizlənməsidir. Beləliklə, orqan qəbul edən şəxsin immun sistemi tərəfindən “yad cisim” kimi tanınmır və rəddetmə riski əhəmiyyətli dərəcədə azalır.

Eksperiment zamanı “neytrallaşdırılmış” böyrək beyin ölümü diaqnozu qoyulmuş xəstəyə ailəsinin icazəsi ilə köçürülüb. Nəticədə orqan bir neçə gün ərzində normal fəaliyyət göstərib. Qan qrupuna aid bəzi göstəricilər sonradan qismən bərpa olunsa da, immun sistemin reaksiyası əvvəlki əməliyyatlarla müqayisədə xeyli zəif olub.

Alimlər bildirirlər ki, bu metod transplantasiyanın gələcəyini dəyişə bilər. Hazırda fərqli qan qrupuna malik donor və pasiyentlər arasında orqan köçürülməsi çox riskli və baha başa gələn prosedurdur. Yeni üsul isə bu prosesi daha təhlükəsiz və əlçatan edə bilər.

Mütəxəssislərin fikrincə, bu texnologiya xüsusilə birinci qan qrupuna malik xəstələr üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Statistikaya görə, bu qrupda olan insanlar böyrək donoru tapmaq üçün illərlə növbə gözləməli olurlar. Məsələn, ABŞ-da böyrək transplantasiyası gözləyənlərin yarıdan çoxu məhz bu qrupa daxildir və hər gün on birə yaxın pasiyent əməliyyata çatmadan dünyasını dəyişir.

AzPost.az

Paylaş