Icma.az
close
up
RU
Qazaxıstanda Jankent qədim yaşayış yerində xatirə abidəsi ucaldıldı KONKRET

Qazaxıstanda Jankent qədim yaşayış yerində xatirə abidəsi ucaldıldı KONKRET

Icma.az bildirir, Konkret.az portalına istinadən.

2025-ci il iyunun 9-da Qazaxıstanın Qızılorda vilayətinin Qazalı rayonunda 2023-cü ildən bəri Türk Akademiyası ilə Qorkıt Ata Qızılorda Universitetinin birgə apardığı arxeoloji tədqiqatlara ithafən, Jankent qədim yaşayış yerində xatirə abidəsinin açılışı keçirilib.

Eyni gün, Türk Akademiyasının təşəbbüsü ilə qazıntı sahəsini qorumaq məqsədilə inşa olunan mühafizəvi qurğunun da açılışı baş tutub.

Jankentdə birgə arxeoloji işlər 2023-cü ildə başlayıb. Tədqiqatlara Özbəkistandan (Yahya Gulyamov adına Səmərqənd Arxeologiya İnstitutu) və Qazaxıstandan (Qorkıt Ata Universitetinin Arxeologiya və Etnoqrafiya Araşdırma Mərkəzi, Alkey Marğulan adına Arxeologiya İnstitutunun Astana şöbəsi) mütəxəssislər qatılıb.

Tədqiqatların əsas məqsədi Jankent arxeoloji ərazisini elmi əsaslarla araşdırmaq, qoruma altına almaq və türk xalqlarının tarixi-mədəni irsini geniş ictimaiyyətə tanıtmaq olub.

Tədbirdə Türk Akademiyasının prezidenti Şahin Mustafayev, Akademiyanın vitse-prezidenti Aşat Kesikbayev, Qorkıt Ata Universitetinin rektor müavini Maynur Böribayeva, Qazaxıstanın Mədəniyyət və İnformasiya Nazirliyindən Riqa Onayeva, Qızılorda vilayətinin Mədəniyyət, Arxiv və Sənədləşmə İdarəsinin sədr müavini Kuanış Januzakov, Səmərqənd Arxeologiya İnstitutundan Aysulu İskanderova, qazaxıstanlı arxeoloqlar, alimlər, tələbələr, yerli sakinlər və jurnalistlər iştirak edib.

Çıxış edən Şahin Mustafayev Jankentin tarixi əhəmiyyətindən danışaraq, şəhərin X əsrə qədər Sırdərya Oğuzlarının paytaxtı olduğunu vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, Jankent İpək Yolu üzərindəki strateji mövqeyi ilə İdil-Ural bölgəsi ilə Mavəraünnəhr, Xəzər Xaqanlığı ilə Xorəzm arasında mühüm bağlantı nöqtəsinə çevrilib.

Orta əsr mənbələrində Jankent müxtəlif adlarla qeyd olunur. Bu adlar – qədim türkcədə Yengikent, ərəbcədə əl-Qaryə əl-Hədise, farscada isə Deh-i Nəv – “Yeni şəhər” mənasını verir və bu, şəhərin bölgə tarixindəki yerini göstərir.

2023-cü ildən bəri aparılan qazıntılar şəhərin mərkəzi qapısı, yaşayış sahələri və mərkəz hissəsində (şəhəristan) fokuslanıb. Məqsəd Aşağı Seyhun bölgəsindəki orta əsr şəhərlərinə aid tapıntıları sistemləşdirmək, təhlil etmək və ümumiləşdirməkdir. Əldə olunan materiallar VII–X əsrlər arasında Seyhun Oğuzlarının mədəni inkişaf mərhələlərini daha aydın şəkildə ortaya qoyur və bölgədəki etnik proseslərə dair anlayışı zənginləşdirir.

Tapıntılar Jankent sakinlərinin özünəməxsus mədəniyyətə sahib olduğunu göstərir. Memarlıq üslubu, şəhərsalma prinsipləri və infrastruktur haqqında məlumatlar bu baxımdan olduqca dəyərlidir.

Üç mövsüm davam edən qazıntılar zamanı Jankentin maddi-mədəni irsinə aid maraqlı nümunələr aşkarlanıb. Bunlar arasında forması və funksiyası əvvəllər məlum olmayan keramikalar, bürünc əşyalar, ocaq üzərində yerləşdirilən qoç başı formasında müqəddəs kaidələr yer alır.

Ən diqqətçəkən tapıntılardan biri isə IX əsrə aid Oğuzlara məxsus gümüş sikkələrdir. Bu sikkələr Jankentin İpək Yolu üzərində mühüm ticarət və mədəniyyət mərkəzi olduğunu təsdiqləyir.

Arxeoloji tədqiqatlar Türk Akademiyasının prioritet istiqamətlərindən biridir. Hal-hazırda Monqolustanın Nomgon vadisində Göytürk dövrünə aid abidə kompleksində qazıntı işləri davam edir. Bundan əlavə, 2024-cü ildə Akademiya Qazaxıstanın Manqıstau bölgəsində Oğuz-Qıpçaq dövrünə aid qəbiristanlıqları araşdırmaq üçün elmi səfər təşkil edib.

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:35
embedMənbə:https://konkret.az
archiveBu xəbər 09 İyun 2025 18:57 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Qubernator Trampa qarşı birlik yaradacaq

11 İyun 2025 09:01see168

Mançester Siti Şerkini transfer etdiyini açıqladı

11 İyun 2025 06:45see142

Çirklənmiş kondisioner pnevmoniyaya səbəb ola bilər

11 İyun 2025 03:43see129

Bu 6 peşədə işləyənlər diqqətli olsun Xərçəng riskini artırır

11 İyun 2025 22:00see124

Saray körpüsünün yaxınlığında çökən yol təmir edilib

11 İyun 2025 12:17see123

Cənnət alması sirkəsinin bilmədiyimiz faydaları

11 İyun 2025 12:18see121

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Fərman imzalayıb

11 İyun 2025 16:03see121

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin xilaskarlıq missiyası

11 İyun 2025 12:20see116

Kreml Bakının tələbindən yayınmaq üçün buna əl atdı

11 İyun 2025 10:39see115

Sənədsiz evlərin bir çoxu kənd təsərrüfatı torpaqlarında tikilib Komitə sədri

12 İyun 2025 13:24see115

Rusiya sözün həqiqi mənasında başını itirib

11 İyun 2025 06:36see115

Orta Dəhliz regional əməkdaşlığa geniş meydan açır

11 İyun 2025 09:51see115

Bu qurumda İşçi qrupunun sayı artırılıb Fərman

11 İyun 2025 15:52see115

Azərbaycanda kripto ilə ödəniş etmək mümkün olacaq? AÇIQLAMA

11 İyun 2025 12:32see114

İranın cənubunda metanol anbarında baş verən yanğında 3 nəfər ölüb

11 İyun 2025 14:04see114

Tahir Mirkişili: Ailə dəyərlərinin güclü olduğu ölkələrdə iqtisadi üstünlük formalaşır

11 İyun 2025 16:59see114

Xarkova kütləvi hücum zamanı yaralananların sayı 50 ni keçdi, iki nəfər öldü KONKRET

11 İyun 2025 09:05see113

Putin: Rusiya həqiqəti və ədaləti müdafiə edir

12 İyun 2025 14:35see113

Böyük Britaniyada küçədə gecələmək cinayət sayılmayacaq

11 İyun 2025 12:43see113

Ən uzunömürlü 3 BÜRC

11 İyun 2025 13:39see113
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri