Icma.az
close
up
RU
Qazaxıstanda Jankent qədim yaşayış yerində xatirə abidəsi ucaldıldı KONKRET

Qazaxıstanda Jankent qədim yaşayış yerində xatirə abidəsi ucaldıldı KONKRET

Icma.az bildirir, Konkret.az portalına istinadən.

2025-ci il iyunun 9-da Qazaxıstanın Qızılorda vilayətinin Qazalı rayonunda 2023-cü ildən bəri Türk Akademiyası ilə Qorkıt Ata Qızılorda Universitetinin birgə apardığı arxeoloji tədqiqatlara ithafən, Jankent qədim yaşayış yerində xatirə abidəsinin açılışı keçirilib.

Eyni gün, Türk Akademiyasının təşəbbüsü ilə qazıntı sahəsini qorumaq məqsədilə inşa olunan mühafizəvi qurğunun da açılışı baş tutub.

Jankentdə birgə arxeoloji işlər 2023-cü ildə başlayıb. Tədqiqatlara Özbəkistandan (Yahya Gulyamov adına Səmərqənd Arxeologiya İnstitutu) və Qazaxıstandan (Qorkıt Ata Universitetinin Arxeologiya və Etnoqrafiya Araşdırma Mərkəzi, Alkey Marğulan adına Arxeologiya İnstitutunun Astana şöbəsi) mütəxəssislər qatılıb.

Tədqiqatların əsas məqsədi Jankent arxeoloji ərazisini elmi əsaslarla araşdırmaq, qoruma altına almaq və türk xalqlarının tarixi-mədəni irsini geniş ictimaiyyətə tanıtmaq olub.

Tədbirdə Türk Akademiyasının prezidenti Şahin Mustafayev, Akademiyanın vitse-prezidenti Aşat Kesikbayev, Qorkıt Ata Universitetinin rektor müavini Maynur Böribayeva, Qazaxıstanın Mədəniyyət və İnformasiya Nazirliyindən Riqa Onayeva, Qızılorda vilayətinin Mədəniyyət, Arxiv və Sənədləşmə İdarəsinin sədr müavini Kuanış Januzakov, Səmərqənd Arxeologiya İnstitutundan Aysulu İskanderova, qazaxıstanlı arxeoloqlar, alimlər, tələbələr, yerli sakinlər və jurnalistlər iştirak edib.

Çıxış edən Şahin Mustafayev Jankentin tarixi əhəmiyyətindən danışaraq, şəhərin X əsrə qədər Sırdərya Oğuzlarının paytaxtı olduğunu vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, Jankent İpək Yolu üzərindəki strateji mövqeyi ilə İdil-Ural bölgəsi ilə Mavəraünnəhr, Xəzər Xaqanlığı ilə Xorəzm arasında mühüm bağlantı nöqtəsinə çevrilib.

Orta əsr mənbələrində Jankent müxtəlif adlarla qeyd olunur. Bu adlar – qədim türkcədə Yengikent, ərəbcədə əl-Qaryə əl-Hədise, farscada isə Deh-i Nəv – “Yeni şəhər” mənasını verir və bu, şəhərin bölgə tarixindəki yerini göstərir.

2023-cü ildən bəri aparılan qazıntılar şəhərin mərkəzi qapısı, yaşayış sahələri və mərkəz hissəsində (şəhəristan) fokuslanıb. Məqsəd Aşağı Seyhun bölgəsindəki orta əsr şəhərlərinə aid tapıntıları sistemləşdirmək, təhlil etmək və ümumiləşdirməkdir. Əldə olunan materiallar VII–X əsrlər arasında Seyhun Oğuzlarının mədəni inkişaf mərhələlərini daha aydın şəkildə ortaya qoyur və bölgədəki etnik proseslərə dair anlayışı zənginləşdirir.

Tapıntılar Jankent sakinlərinin özünəməxsus mədəniyyətə sahib olduğunu göstərir. Memarlıq üslubu, şəhərsalma prinsipləri və infrastruktur haqqında məlumatlar bu baxımdan olduqca dəyərlidir.

Üç mövsüm davam edən qazıntılar zamanı Jankentin maddi-mədəni irsinə aid maraqlı nümunələr aşkarlanıb. Bunlar arasında forması və funksiyası əvvəllər məlum olmayan keramikalar, bürünc əşyalar, ocaq üzərində yerləşdirilən qoç başı formasında müqəddəs kaidələr yer alır.

Ən diqqətçəkən tapıntılardan biri isə IX əsrə aid Oğuzlara məxsus gümüş sikkələrdir. Bu sikkələr Jankentin İpək Yolu üzərində mühüm ticarət və mədəniyyət mərkəzi olduğunu təsdiqləyir.

Arxeoloji tədqiqatlar Türk Akademiyasının prioritet istiqamətlərindən biridir. Hal-hazırda Monqolustanın Nomgon vadisində Göytürk dövrünə aid abidə kompleksində qazıntı işləri davam edir. Bundan əlavə, 2024-cü ildə Akademiya Qazaxıstanın Manqıstau bölgəsində Oğuz-Qıpçaq dövrünə aid qəbiristanlıqları araşdırmaq üçün elmi səfər təşkil edib.

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:31
embedMənbə:https://konkret.az
archiveBu xəbər 09 İyun 2025 18:57 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Sevilyadan Berlində: Avropanın ən musiqili şəhərləri (SİYAHI)

09 İyun 2025 14:24see165

Rostov vilayətində miqrantlar rus təqaüdçüyə hücum edib..?

09 İyun 2025 19:07see124

Yadplanetlilərə meydan oxuyan media əhlimiz…

10 İyun 2025 00:13see122

Dünyanın ən uzun balığı hansıdır?

09 İyun 2025 02:33see120

Ağstafada qardaş qardaşın qanını tökdü

09 İyun 2025 05:26see118

Bu nəhəng ölkə husilərə kömək edir: ABŞ yə hücum

09 İyun 2025 03:31see118

Qyokereşdən 35 milyon maaşa imtina

10 İyun 2025 00:37see117

Bakı şəhəri üzrə HƏFTƏNİN İDMAN AFİŞASI

09 İyun 2025 15:24see117

Gəncədə ictimai nəqliyyatda çalışmaq istəyən sürücülərin qiymətləndirilməsi aparılır FOTOLAR

09 İyun 2025 14:20see115

Sərvəti 1 milyardı ötdü

09 İyun 2025 17:12see115

Rusiya aprel ayında Türkiyədən balıq idxalını artırıb...

09 İyun 2025 21:46see114

Küçədə it gəzdirmək qadağan edilir cinayət sayılacaq

09 İyun 2025 22:30see113

Salyanda ot sahəsi və maşın yanıb

09 İyun 2025 19:13see113

Ekspertlər təhsil sistemindəki boşluqları tənqid etdilər: O kadrlara baxanda utandım

09 İyun 2025 18:14see113

Adolf Hitler və məşuqəsi Eva Braunun qəribə münasibətlərinin hekayəsi

09 İyun 2025 20:17see112

Artıq bu hərəkət cinayət sayılacaq İranda ŞOK qadağa

09 İyun 2025 21:51see112

Salyanda qızı qaçıranlar onun atasının başını yardılar

09 İyun 2025 14:58see112

Çində ana xətti ilə qurulmuş cəmiyyət aşkarlandı 250 il davam edib

09 İyun 2025 23:15see112

Putinin köməkçisi: Moskva nəhəng Qarabağ ın yaranmasını istəmir

09 İyun 2025 22:01see111

Skandinaviya erməni diasporu Nikol Paşinyana qarşı

09 İyun 2025 21:00see111
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri