Icma.az
close
up
RU
Qlobal ədalətsizlik: Beynəlxalq hüquq yalnız kağız üzərində mövcud olduqda...

Qlobal ədalətsizlik: Beynəlxalq hüquq yalnız kağız üzərində mövcud olduqda...

Bakivaxti saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.

Beynəlxalq hüquq dövlətlərarası münasibətlərin tənzimlənməsi və münaqişələrin həlli üçün nəzərdə tutulsa da, son illərdə baş verən silahlı münaqişələr onun effektivliyini sual altına qoyur.

Xüsusilə, Rusiya-Ukrayna müharibəsi və İsrail-Fələstin münaqişəsi beynəlxalq hüququn tətbiqində ikili standartların və siyasi maraqların rolunu bir daha üzə çıxarıb. Bu münaqişələr beynəlxalq hüququn əsas prinsiplərinin, xüsusilə də dövlətlərin suverenliyi və ərazi bütövlüyü kimi fundamental dəyərlərin pozulmasına gətirib çıxarıb. Beynəlxalq təşkilatların və məhkəmələrin bu pozuntulara qarşı atdığı addımlar isə çox vaxt yetərli olmur və siyasi maraqlarla məhdudlaşır. Bu kontekstdə beynəlxalq hüququn nə dərəcədə icra oluna bildiyini və onun real təsir gücünü təhlil etmək vacibdir.

Bəs bu istiqamətdə beynəlxalq hüququn tətbiqindəki əsas maneələr nələrdir? Bu hüququ daha effektiv hala gətirmək üçün hansı islahatlar aparılmalıdır?

Bakıvaxtı.az-ın mövzu ilə bağlı suallarını hüquqşünas Rüstəm Əzimzadə bildirib ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsi beynəlxalq hüququn pozulmasının bariz nümunələrindən biridir. Onun sözlərinə görə, 2014-cü ildə Rusiya Federasiyası Krımı ilhaq edərək Ukraynanın ərazi bütövlüyünü pozub, 2022-ci ildə isə Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlara başlayıb:

"BMT Nizamnaməsinə və Helsinki Yekun Aktına əsasən, dövlətlərin ərazi bütövlüyü və suverenliyinə hörmət olunmalıdır. Lakin Rusiyanın bu prinsipləri pozmasına baxmayaraq, BMT Təhlükəsizlik Şurasında veto hüququna malik olması beynəlxalq hüquqi tədbirlərin qarşısını alıb. Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Rusiyanın hərbi cinayətlərini araşdırsa da, məhkəmənin qərarlarının icrası zəif qalır və hüquq normalarının real təsir gücü məhdud görünür".

Rüstəm Əzimzadə: Beynəlxalq hüquq yalnız kağız üzərində tətbiq olunmamalıdır

Müsahibimiz bildirib ki, İsrail-Fələstin münaqişəsi də beynəlxalq hüququn tətbiqi baxımından ciddi problemləri ortaya qoyur. Həmsöhbətimiz deyib ki, İsrailin Fələstin ərazilərində məskunlaşma siyasəti və hərbi əməliyyatları beynəlxalq humanitar hüquq və Cenevrə Konvensiyalarına zidd hesab edilir. Buna baxmayaraq, BMT və digər beynəlxalq təşkilatlar İsrailin bu addımlarını dayandırmaq üçün effektiv mexanizmlər yarada bilməyib. Xüsusilə, ABŞ və digər dövlətlərin İsrailə siyasi və hərbi dəstəyi BMT-nin qəbul etdiyi qərarların icrasını çətinləşdirir. Beynəlxalq məhkəmələrdə aparılan hüquqi işlər çox vaxt siyasi maraqlar fonunda təsirsiz qalır və beynəlxalq hüququn tətbiqində ikili standartların olduğunu göstərir:

"Beynəlxalq hüququn tətbiqindəki əsas problemlərdən biri geosiyasi maraqların və güc balansının hüquq sisteminin obyektiv işləməsinə mane olmasıdır. Güclü dövlətlər öz maraqlarına uyğun olaraq beynəlxalq hüquq normalarını pozur və buna görə cəzalandırılmır. BMT və digər beynəlxalq institutların hüquqi qərarları yerinə yetirməkdə məhdud imkanlara malik olması da bu sistemin zəif tərəflərindəndir. Beynəlxalq hüququn tətbiqində ikili standartların mövcudluğu və bəzi dövlətlərin hüquqdan yalnız öz maraqlarına uyğun istifadə etməsi qlobal ədalətsizliyə səbəb olur".

R.Əzimzadə onu da vurğulayıb ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsi və İsrail-Fələstin münaqişəsi beynəlxalq hüququn tətbiqində ciddi boşluqların olduğunu göstərdi: 

"Bu nümunələr sübut edir ki, beynəlxalq hüquq yalnız kağız üzərində mövcud olduqda və onun icrası siyasi maraqlara tabe olduqda, qlobal ədalət və təhlükəsizlik təmin edilə bilmir. Güclü dövlətlər və onların müttəfiqləri beynəlxalq hüquq normalarını pozduqda cəzasız qalır, bu isə hüququn selektiv tətbiqinə və ikili standartların dərinləşməsinə səbəb olur. Mövcud beynəlxalq hüquq sistemi daha effektiv və universal tətbiq olunmalıdır. Bunun üçün BMT və digər beynəlxalq təşkilatların qərarlarının məcburi icrası üçün güclü mexanizmlər yaradılmalı, veto hüququ kimi alətlərdən sui-istifadə halları minimuma endirilməlidir".

Əli Hüseynov

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:140
embedMənbə:https://bakivaxti.az
archiveBu xəbər 14 Fevral 2025 13:22 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see182

Məhkəmədə Ermənistan vətəndaşlarının cinayət xarakterli məlumatlar tədqiq olunub FOTO

17 Oktyabr 2025 20:37see149

“Ağır çantalar uşaqlarda onurğa əyriliyinə gətirib çıxarır” EKSPERT DANIŞDI

17 Oktyabr 2025 11:50see140

Kreml Tramp Putin danışıqlarını dəyərləndirib

16 Oktyabr 2025 23:31see137

Bakıda bal yarmarkası fəaliyyətə başlayır

17 Oktyabr 2025 13:46see135

“Trampla 2 saatlıq danışıq zamanı Putin Moskvanın sülhün əldə edilməsində maraqlı olduğunu vurğulayıb” Uşakov

16 Oktyabr 2025 23:19see131

Tramp: Hazırda Rusiyaya qarşı yeni sanksiyaların tətbiqi üçün ən münasib vaxt deyil

17 Oktyabr 2025 03:21see131

Finlandiyalı aktyor İsa Məsih obrazını canlandıracaq...

16 Oktyabr 2025 22:45see131

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see127

Tramp: ABŞ Tomahawk raketlərinin ehtiyatlarını tükədə bilməz

17 Oktyabr 2025 01:09see127

Orban Putin Tramp görüşü barədə: Biz hazırıq!

17 Oktyabr 2025 04:35see127

Məhkəmədə həmin məlumatlar da tədqiq olundu Fotolar

17 Oktyabr 2025 20:42see126

Xaçmaz Rayon Prokurorluğunda “Açıq Qapı” Günü Keçirilib

17 Oktyabr 2025 11:35see124

DNT testi bütün həyatını dəyişdi: Uşağının əsl atası məlum oldu

17 Oktyabr 2025 14:24see123

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see123

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see122

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see122

Rusiya 4 bölgə üzərində 23 Ukrayna PUA sını vurub

17 Oktyabr 2025 04:22see121

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see120

Ramiz Mehdiyev İlham Əliyevə qarşı sui qəsd PLANLAŞDIRIB Sensasion iddia

17 Oktyabr 2025 22:34see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri