Icma.az
close
up
RU
Menu

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

Sofiya Universitetində “Azərbaycan suveren dövlətçilik yolunda” sərgisinin açılışı

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

Qrenlandiyanın hipotetik qiyməti

Qrenlandiyanın hipotetik qiyməti

Icma.az, Azvision portalına istinadən məlumat yayır.

Müasir dövrdə ərazi satışı çox nadir haldır. Trampın onları canlandırıb-canlandırmayacağı hələ məlum deyil. Bununla belə, Qrenlandiya ətrafında yaşananlarla bağlı intriqa doğuran sual yaranır: bütöv bir dövlətin, ərazinin və ya şatatın alınması üçün hansı qiymət təklif edilməlidir?
Torpaqların alınması barədə tarixi faktlar
“Bu gün bir suveren ölkənin digərindən ərazi alması qəribə görünə bilər, lakin keçmişdə belə hallar çox olub”, - “The Conversation” nəşri yazır.
Məlumdur ki, ABŞ özünün qərb ekspansiyasının böyük hissəsini 19-cu əsrin əvvəllərində həyata keçirib. Bura 1803-cü ildə Fransadan 15 milyon dollara (“The Conversation”-ın hesablamalarına görə 2024-cü illə müqayisədə təxminən 416 milyon dollar) alınmış Şimali Amerikada böyük torpaq sahələri olan “Luiziana Alışı” daxildir.
Təxminən yarım əsr sonra Meksika-Amerika müharibəsinin yekunlarına əsasən, böyük ərazilər müqabilində Vaşinqton Mexikoya pul ödədi.

“Əhalimizin taleyinə şimalda keçilməz buz maneələri dalğalarını aşmaq və Sakit Okean sahillərində şərq sivilizasiyası ilə qarşılaşmaq missiyası düşür”, - 1848-ci ilin martında ABŞ-nin Dövlət katibi Uilyam Syuard yazırdı.
Syuardın Arktikaya doğru genişlənmə ilə bağlı ideyalarını açıqlamasından təxminən 20 il sonra öz məqsədinə çatan ABŞ 1867-ci ildə Alyaskanı Rusiyadan 7,2 milyon dollara satın aldı (bu günə qədər hesablamalar 138 milyon dollardan 150 milyon dollara qədərdir).

- İndi Alyaska neft, qızıl və balıq kimi təbii ehtiyatların bolluğu, eləcə də toxunulmamış səhranın geniş əraziləri, strateji bir pəncərə kimi Rusiyaya və Arktikaya giriş qapısı olması sayəsində ABŞ-nin ən zəngin ştatlarından biridir”, - “Times Union” nəşri vurğulayır.
Bundan başqa, 1917-ci ildə ABŞ Virgin adalarının bir hissəsini qızıl sikkələrlə ödənilən 25 milyon dollara (bu gün 600 milyon dollardan çox) Danimarkadan aldı. Lakin 1946-cı ildə o vaxtkı prezident ABŞ-nin o vaxtkı prezidenti Harri Trumenin Danimarka ərazisini qızılla ödənilən 100 milyon dollara almaq barədə təklifinə danimarkalılar 2019 və 2025-ci illərdə olduğu kimi “Xeyr, sağ olun!” ifadəsi ilə rədd cavabı verdilər.
Amma “soyuq müharibə”nin ilk günlərindən Qrenlandiyanın strateji baxımdan ABŞ üçün böyük əhəmiyyət kəsb edib və indiyə qədər də onun bu statusu nəinki azalmayıb, əksinə daha da güclənib.
Qrenlandiyanın mümkün qiyməti
Bir ölkəni və ya muxtar ərazini qiymətləndirmək heç də asan məsələ deyil. Şirkətlərdən və ya aktivlərdən fərqli olaraq, ölkələrə gəldikdə, iqtisadi cəhətdən birbaşa ölçülə bilməyən maddi və qeyri-maddi komponentlərin məcmusunu qiymətləndirmək lazımdır.
Hazırda dünyanın ən böyük adası olan Qrenlandiya Şimali Amerika və Avropa arasında kritik bir mövqe tutur. Arktika planetin qalan hissəsindən dörd dəfə daha sürətlə istiləşdiyi üçün isə ada getdikcə daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Belə ki, buzların əriməsi nəticəsində nadir yeraltı mineralların, neftin və təbii qazın istifadə olunmamış ehtiyatları aşkarlanır. Tramp və başqaları bu sərvətləri ABŞ-nin Çin kimi xarici təchizatçılardan asılılığını azaltmaq üçün vacib sayırlar.
Qrenlandiyada onilliklərdir ki, kömür hasil olunur və bu ərazi sübut edilmiş böyük kömür ehtiyatları ilə məşhurdur. Bundan əlavə, adanın təkində nadir yeraltı və qiymətli metallar (qızıl, gümüş, mis, qurğuşun, sink), qrafit, mərmər və uran var. Nəhayət, Qrenlandiya sahillərində böyük neft hasilatı potensialı mövcuddur və bu potensial adanın 2021-ci ildə 3,24 milyard dollar təşkil edən hazırkı ÜDM-ninə daxil deyil.
Lakin bu üstünlüklərə baxmayaraq, Qrenlandiya zəif inkişaf etmiş ərazidir. Onun infrastrukturu zəifdir və iqtisadiyyatı əsasən balıq ovu və Danimarkadan gələn subsidiyalara əsaslanır.
Qrenlandiyada raketlərin aşkarlanması və kosmosun monitorinqi üçün mühüm obyekt olan ABŞ ordusunun “Tule” aviabazası yerləşir.

Əslində Trampın adaya iddiası Rusiya və Çinin öz Arkitkada öz iştiraklarını artırması nəticəsində ABŞ-nin geosiyasi maraqlarından irəli gələn ciddi narahatlıqla bağlıdır. Belə ki, Vaşinqtonun fikrincə, Moskva və Pekin Arktikanı yeni qlobal rəqabət sərhədinə çevirirlər.
Qrenlandiya həmçinin iqlim dəyişikliyi səbəbindən daha əlçatan olan və Avropa ilə Asiya arasında ticarət yollarını əhəmiyyətli dərəcədə qısalda bilən Arktika gəmiçilik marşrutlarına çıxışı idarə edən geosiyasi sütun rolunu oynayır. Bu, adanın iqtisadi və strateji dəyərini artırır.

“The Times of India” qəzeti yazır ki, iqtisadçılar və analitiklər Qrenlandiya üçün yüz milyardlardan tutmuş trilyonlarla dollara qədər spekulyativ qiymətləndirmələr irəli sürüblər.
“Financial Times” nəşrinin ehtimalına görə, Qrenlandiya nadir yeraltı mineralları və resurs potensialı baxımından 1,1 trilyon dollar dəyərində qiymətləndirilə bilər. 1867-ci ildə Alyaskanın alış qiyməti ilə müqayisədə Qrenlandiyanın ölçüsünə əsaslanan başqa bir təxmini qiymət 230 milyon dollar təşkil edir. Lakin bu rəqəm inflyasiyanı, müasir resurs qiymətləndirmələrini və geosiyasi payları nəzərə almır.
Daha real hesablamalar iqtisadi və infrastrukturun inkişafı xərclərini nəzərə alır. ABŞ çox güman ki, Qrenlandiyanın inteqrasiyası üçün faydalı mineralların hasilatı, enerji və sosial xidmətlərə böyük sərmayə qoymalı olacaq. Belədə adanın alış qiyməti ən azı 1,5 trilyon dollara qədər qalxa və bu da onu tarixin ən bahalı satınalmalarından birinə çevirə bilər.
Eyni zamanda, Qrenlandiyanın 57 min sakini üçün kompensasiya ilə bağlı suallar da yarancaq ki, onlar da suverenliyin istənilən şəkildə təhvil verilməsində söz sahibi olmalarını tələb edəcəklər. Sakinlərə birbaşa ödənişlər adambaşına 100 min dollardan 1 milyon dollara qədər ola bilər ki, nəticədə də adanın qiymətini 5,7-57 milyard dollar bahalaşacaq.
Lakin maliyyə xərcləri tənliyin yalnız bir hissəsidir. Qrenlandiyanı əldə etmək üçün istənilən cəhd beynəlxalq hüquq normalarını, müqavilələri və əhəmiyyətli diplomatik maneələri aradan qaldırmaq tələbini ortaya qoyacaq. Danimarka və Qrenlandiya liderləri adanı satmaq ideyasını ardıcıl olaraq rədd etdilər və ABŞ-nin onları buna məcbur etmək cəhdi çox güman ki, əsas müttəfiqlərlə, o cümlədən NATO üzrə tərəfdaşları ilə münasibətləri korlaya bilər.
Sahil İsgəndərov
AzVision.az
Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:154
embedMənbə:https://azvision.az
archiveBu xəbər 09 Yanvar 2025 17:59 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see277

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see182

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see176

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see139

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see133

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see130

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see129

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see129

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

19 Oktyabr 2025 04:02see128

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see128

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see127

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see127

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see127

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see125

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see123

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

19 Oktyabr 2025 07:08see120

Sofiya Universitetində “Azərbaycan suveren dövlətçilik yolunda” sərgisinin açılışı

19 Oktyabr 2025 06:45see119

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see118
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri