Quş qripi və növbəti pandemiya qorxusu...

Quş qripinin yayılması ilə əlaqədar Kaliforniyada fövqəladə vəziyyətin elan edilməsi və Luiziana ştatında bu xəstəliyin ağır formasının təsdiqlənməsi ABŞ-da həyəcan doğurub. İlk həyəcan siqnalı mart ayında südçülük təsərrüfatlarında yüksək patogenli quş qripi (H5N1) epidemiyası aşkar edilən zaman verildi. O vaxtdan bəri 16 ştatda 866 sürüdə həmin virusun olduğu aşkarlanıb. Bundan başqa, 61 insan quş və ya mal-qara ilə təmasdan sonra virusa yoluxub.

SİA xəbər verir ki, əhali üçün risk az olsa da, virus yüksək mutasiya qabiliyyəti və müxtəlif növləri yoluxdurmaq qabiliyyətinə görə elmi ictimaiyyəti narahat edir. Ekspertlər qeyd edirlər ki, son iki-üç il ərzində bu virus adətən ona yoluxmayan 40-dan çox məməli növünü də yoluxdura bilib. Bu, narahatlıq doğurur, çünki bir çox hallarda eyni növdən olan fərdlər arasında virusun ötürülməsi baş verməsə də, bu virus tez-tez mutasiyaya uğradığından, sonda bəzi növlərə uyğunlaşa və dəyişə bilər.

Bir qrup amerikalı alim tərəfindən virusun yoluxmasını və onun insanlara ötürülməsini asanlaşdıra bilən tək mutasiyanın kəşfi də diqqətəlayiqdir. “Bu mutasiya virusa insan hüceyrələrində əvvəllər olmadığı bir dayaq nöqtəsi verir, ona görə də bu kəşf onun insanlara uyğunlaşa biləcəyinə dair xəbərdarlıq siqnalıdır”, - deyə tədqiqatın həmmüəllifi Ceyms Polson izah edib. Lakin o, virusun insanlar arasında təsirli şəkildə ötürülməsi üçün daha çox genetik dəyişikliklər tələb olunacağını vurğulayıb.

Alimlər izah edirlər ki, insanlar çöl quşları, ev quşları və digər xəstə və ya ölü heyvanlarla təmasdan çəkinməlidirlər. Bu heyvanlarla təmasdan qaçınmaq mümkün deyilsə, müvafiq fərdi qoruyucu vasitələrdən istifadə edilməlidir. Həmçinin yoluxmuş heyvanların tüpürcək, selik və ya nəcisi ilə çirklənmiş səthlərə və ya materiallara toxunmaqdan çəkinmək məsləhətdir.