Icma.az
close
up
RU
Ramiz Rövşənin şeirini Salam Sarvan deyərsə... Rüstəm Kamal

Ramiz Rövşənin şeirini Salam Sarvan deyərsə... Rüstəm Kamal

Icma.az, Kulis.az portalına istinadən məlumatı açıqlayır.

Kulis.az Rüstəm Kamalın "Min bir mini - esse dükanı" silsiləsindən növbəti yazısını təqdim edir.

Şair, şairdən şeir söylə...

Məni bir şairin başqa bir şairin şeirlərini əzbərdən söyləməsi maraqlandırır. S.Vurğunun "Zamanın bayraqdarı"nı şairin öz ifasında plastinkada dinləmişəm. R.Rzanı canlı görmüşəm. B.Vahabzadəni, N.Həsənzadəni, M.Yaqubu, M.İsmayılı, F.Qocanı, F.Sadığı, C.Əlioğlunu, R.Rövşənin şeirlərini öz ifasında çox eşitmişik...

Bu, rus ənənəsidir, yoxsa başqa xalqların mədəniyyətində belə hadisə var? Bilmirəm...

Sovet dönəmində "Melodiya" firmasının buraxdığı disk hələ də gözümün qabağındadır. Diskin üzərinə yazılmışdı! "Yevgeniy Yevtuşenko çitaet Vladimira Mayakovskoqo". Yanılmıramsa, onun söylədiyi Mayakovskinin "Şalvarlı bulud" triptixi idi...

Məşhur uşaq yazıçısı Körney Çukovskinin Aleksandr Blokdan şeir deməsi hamıya məlumdur. Digər uşaq şairi Valentin Berestov Osip Mandelştamın şeirlərini necə ürəklə, sevgi ilə söyləyirdi...

Çox maraqlı təcrübədir! Uşaq şairi "ciddi", "ağır" nəfəsli, dərin fəlsəfə yüklü bir şairi içindən keçirir...

Radioda Andrey Voznesenskinin yubileyində iki müasir rus şairinin - Dmitri Bıkovun və Aleksandr Kuşnerin Andrey Voznesenskinin eyni bir şeirini necə fərqli söylədiyini dinləmişəm. Youtube-də axtarıb tapmaq olar.

Onda düşünmüşdüm ki, bizdə də belə bir təcrübəyə müraciət etmək olardı. Məsələn, Nəriman Həsənzadənın bir şeirini həm Qəşəm Nəcəfzadə, həm Şəhriyar del Gerani söyləsin. Ramiz Rövşənin bir şeirini eyni vaxtda Salam Sarvan və Qulu Ağsəs əzbərdən desin. Vaqif Bayatlıdan bir şeiri həm Fərid Hüseyn, həm də Emin Piri səsləndirsin. Gözlənilməz poetik nitq effektinin şahidi olacaqsınız!

Bu fərqli söyləmə tərzi, poetik deklomasiya hər şairin (şeir deyənin) avtoportretini tamamlayan ştrixlər olub, həm də onların bədii-estetik duyumunu anlamaq imkanıdır. Hətta "qiraətçi" şairlərin müəllifə şəxsi münasibətinə müəyyən qədər aydınlıq gətirmək olar.

Əslində, bir şair başqa bir şairin yalnız şeirlərini oxumur və əzbərləmir, həm də müəyyən poetik tapıntılar edir. Emosional səviyyədə həmin şairin səsini yenidən yaradır. Yox, heç də həmin şairin səs tembrini, intonasiyasını imitasiya etmir - bu, onsuz da mümkünsüzdür və gərəksiz bir işdir, sadəcə, mənasız parodiya alınar.

Və məndə belə qənaət yaranıb ki, bir şairin şeirlərini artistlər deyil, şair oxusa yaxşıdır. Əsl şair odur ki, özgənin şeirlərini özünkündən yaxşı söyləyir.

"Xırda şey"

Universitetdə bir sevimli müəllimim vardı - Liya Georgiyevna. Oğlu Pavel məndən bir kurs yuxarı oxuyurdu (Pavel Fokin indi Moskvada tanınmış ədəbiyyatşünasdır), onunla dostluq edirdim.

Liya Georgiyevnanın bir pedaqoji-metodoloji "xəstəliyi" vardı: İntibah ədəbiyyatı ilə yanaşı, həmin dönəmin incəsənətini (memarlıq, rəssamlıq) seçmə fənn kimi tədris edirdi, mövzu ilə bağlı mütləq imtahan sualları salırdı. Dərsdə slaydlar göstərirdi. L.Lazarev, İ.Qrabar, M.Alpatov və başqa tanınmış sənətşünasların kitablarını konspektləşdirməkdən bezmişdik. Həmin konspekt dəftərlərinin bəziləri məndə hələ də durur...

İtalyan İntibahının tanınmış tədqiqatçısı M.V.Alpatov Ambroso Lorensettinin monumental freskaları ilə kiçik rəsmləri arasında paralellər aparmış və belə bir ümumiləşdirmə etmişdi: "Bu rəsmlərin birində dənizin sıldırım sahili, nadir ağaclar, tarla sahələri, evlər və sahilə yan almış tənha qayıq təsvir olunub... Müasir seyrçi özünü möhkəm tutmalıdır ki, şəxsi lirizmini bu rəsmlərə ötürməsin... Mümkündür ki, rəssamın özü həmin peyzajları vətəndaş pafoslu silsiləsi ilə müqayisədə "xırda şey" hesab edirdi (Necə ki, Petrarka ən çox indi unudulmuş "Afrika" poeması ilə fəxr edirdi)".

Sənətşünasın sözünə qüvvət, doğrudan da, Petrarka tarixin yaddaşında epik poemalar müəllifi kimi deyil, böyük lirik şair kimi qalıb.

Müşfiqin "Qaya", "Səhər", "Sındırılan saz" poemalarının sənətkarlıq xüsusiyyətlərindən saatlarla danışmaq olar, amma Müşfiqi yaşadan iki daşın arasında yazdığı, konkret qadına ünvanladığı "xırda şey" - "Yenə o bağ olaydı" şeiridir...

Lev Tolstoy realizmi:

ölümün gözünə baxma sənəti

Lev Nikolayeviç Tolstoy tez-tez rəssam Surikovun ağır yataq xəstəsi olan arvadına baş çəkməyə gedirdi. Bir gün, iki gün... Bu ziyarət bir neçə dəfə təkrarlanır. Yazıçı, adətən, xəstənin çarpayısı yanında stul çəkib oturur, diqqətlə və səbrlə arvadın necə ölməyini müşahidə edirdi...

Nəhayət, xəstə qadın yazıçının boz və buz kimi soyuq baxışlarına dözmür və qışqırır: "Çıx get! Çıx get, bədheybət qoca!"

Deyilənlərə görə, Tolstoy həmin vaxt "İvan İliçin ölümü"nü yazırmış...

İnsan ömrünün ən gerçək hadisəsi olan ölümdən yazanda da gərək çox dürüst olasan. Yazıçı nədən yazır-yazsın, dürüst olmalıdır - bu, qoca Tolstoyun əsas estetik prinsipi idi...

E.Heminquey də Tolstoyu bu dürüstlüyünə görə çox sevirdi...

Namiq Dəlidağlının Özbəkistanda şeirlər kitabı çap olundu Ferdi Tayfurun son arzusu nə olub? - Dostu açıqladı "Makron" serialının ulduzu ölkəsini tərk etdi
Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:123
embedMənbə:https://kulis.az
archiveBu xəbər 12 Yanvar 2025 15:02 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

66 yaşlı ingilisin əməli cəzasız qalmayıb...

18 İyul 2025 21:37see205

Mahmud Kaşqari Fondunun layihəsi əsasında çap olunan kitabların təqdimatı

19 İyul 2025 10:50see134

Putin Zelenskini görüşə çağırır, Ukrayna lideri isə “yox”deyir PƏRDƏARXASI MƏQAMLAR KONKRET

18 İyul 2025 15:15see121

İpotekaya yararlı, hazır mənzil axtaranlara şad xəbər FOTOLAR

18 İyul 2025 08:56see115

Dünyanın ən məşhur qadın futbolçusuna şəxsi mühafizə verildi

18 İyul 2025 18:55see114

Əlixan Rəcəbovdan xanımı ilə paylaşım

18 İyul 2025 12:46see114

Ersin Tatar: Prezident İlham Əliyev hər zaman bizə sahib çıxıb

18 İyul 2025 05:55see113

Demensiya onu məhv etdi... Artıq məşhur aktyor olduğunu belə xatırlamır

18 İyul 2025 18:54see112

Mourinyo bu komandanı çalışdıra bilər

19 İyul 2025 08:26see111

Enerji içkiləri canlandırır, lakin nəticəsiz deyil...

19 İyul 2025 20:05see111

Zəngəzur dəhlizi layihəsinin icrası ilyarım ləngiyə bilər

18 İyul 2025 19:31see110

İsti suyun yüksək təzyiqi tez bir zamanda necə azaldır?

19 İyul 2025 10:57see110

150 illik müharibə TƏHLİL

18 İyul 2025 15:57see110

Merz Netanyahuya xəbərdarlıq edir...

18 İyul 2025 18:57see110

Zelenski: Fransa Ukrayna üçün əlavə “Mirage” pilotları hazırlamağa hazırdır KONKRET

18 İyul 2025 19:20see110

Sahil Babayev: Maliyyə Nazirliyindən “Yüksəliş”ə 66 nəfər qatılıb

18 İyul 2025 15:48see109

Ərəblərdən “Real”a 350 milyon, futbolçuya 1 milyard

18 İyul 2025 12:25see109

Zuğulba şosesində avtomobildə baş verən yanğın sıxlığa səbəb olub

20 İyul 2025 00:19see109

Orban: Macarıstan Aİ dən çıxa bilər

18 İyul 2025 08:53see109

Tramp BRİKS in zəiflədiyindən danışdı

19 İyul 2025 11:50see109
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri