Reallıqdan FƏRQLƏNMƏYƏN videolar: Süni intellekt kimlərin evini yıxacaq?

Son günlər sosial şəbəkələrdə reallıqdan fərqlənməyən videolara rast gəlirik. Süni intellekt artıq bənzətmə mərhələsindən çıxaraq reallıqla başabaş mübarizə aparır.

Görünən odur ki, süni intellektin daha da inkişaf etməsi yaxın gələcəkdə ondan sui-istifadə hallarını artıracaq. Bəs bu texnologiya hansı sahələrdə fırıldaq məqsədilə istifadə oluna bilər? Kimlər bu cür videoların hədəfinə çevrilə bilərlər?

Mövzu ilə bağlı Oxu.Az-a danışan informasiya və kommunikasiya texnologiyaları üzrə ekspert Vahid Qasımov bildirib ki, süni intellektin generasiya etdiyi bəzi videolarda hələ də müəyyən çatışmazlıqlar aşkarlansa da, realistik videoların hazırlanmasında artıq yüksək keyfiyyət və inandırıcılıq əldə olunub.

O, sözlərinə belə davam edib:

"Bu gün süni intellekt vasitəsilə elə videolar hazırlanır ki, onların həqiqi olub-olmadığını ayırd etmək çətinləşib. Bu texnologiyalar, əsasən, rəqəmsal marketinq və kinematoqrafiya sahəsində faydalı tətbiq olunsa da, təəssüf ki, fırıldaqçılar da bu imkanlardan istifadə etməyə başlayıblar. Artıq məşhur şəxslərin adından yalan bəyanatlar səsləndirilən videolar, yaxud yaxınlarının kömək istədiyi saxta görüntülər generasiya edilir. Məqsəd isə insanları yanlış istiqamətə yönəltmək və pul mənimsəməkdir".

Ekspertin sözlərinə görə, bu kimi hallarda fırıldaqçılar "sosial mühəndislik" adlanan üsullardan istifadə edirlər:

"Bu zaman insanların emosiyalarını manipulyasiya etməklə qərarlarına təsir göstərməyə çalışırlar. Birinci halda emosional, tez təşvişə düşən və yaxınlarına həssas olan insanlar hədəf alınırlar. Onlara videozənglər vasitəsilə guya ailə üzvlərinin başına iş gəldiyi göstərilir və problemin həlli üçün pul tələb olunur. Digər halda isə asan qazanc vədi ilə insanlara hansısa platformaya və ya şəxsə pul yatırmaq tövsiyə edilir. Hər iki vəziyyətdə insan bunu öz xoşu ilə edir. Fırıldaqçılar tapılmasa, həmin şəxs pulunu birdəfəlik itirir. Burada saxta videoların rolu qurbanı inandırmaq baxımından həlledicidir".

V.Qasımov qeyd edib ki, bu cür halların qarşısını almaq üçün cəmiyyət daha ayıq-sayıq olmalı, bəzi sadə qaydaları unutmamalıdır:

"Asan qazanc tələsinə düşməyin. Əgər təklif olunan qazanc yolu qeyri-adi dərəcədə sadədirsə, çox güman ki, fırıldaqdır. Bu hallarda siz ya təşkilatçısınız, ya da qurban. Təşkilatçı olmadığınız halda, sonda aldanmağınız qaçılmazdır. Pulu yalnız hüquqi əsaslarla etibar edin. Yəni pulun ötürülməsi yalnız tarixli, imzalı və dövlət sənədi ilə təsdiqlənən müqavilə əsasında olmalıdır.

Yaxınlarınızdan gələn pul istəklərinə qarşı tədbirli olun. Əgər tanıdığınız şəxs sizdən videozəng vasitəsilə pul istəyirsə, onun şəxsiyyətini təsdiqləmək üçün yalnız sizin bildiyiniz şəxsi bir sual verin. Cavab səhv olarsa və ya cavab verilməzsə, görüntüyə aldanmadan zəngi dərhal sonlandırın".

Məhərrəm Əliyev