Rusiya Litva qarşıdurması: Baltik regionunda səssiz müharibə

2025-ci ildə Rusiya ilə Litva arasındakı münasibətlər tədricən sərt qarşıdurma səviyyəsinə doğru irəliləyir. Hərbi eskalasiya riski qlobal qarşıdurmaya səbəb ola biləcək qədər təhlükəli olsa da, Rusiya açıq müharibəyə deyil, Litvanı sıxışdırmaq üçün qeyri-ənənəvi metodlara üstünlük verir. Kalininqrad məsələsi bu prosesdə əsas alətə çevrilib. Litvanın bu bölgə ilə Rusiya arasındakı dəmiryolu tranzitinə qoyduğu məhdudiyyətlər Moskva tərəfindən regiona qarşı düşmənçilik kimi qiymətləndirilir.

Rusiya Litva sərhədlərinə yaxın ərazilərdə hərbi qüvvələrini cəmləşdirir, Kalininqradda raket sistemlərini artırır və Belarusla birgə təlimlərin coğrafiyasını genişləndirir. Bu, Litva üçün yalnız psixoloji təzyiq deyil, eyni zamanda NATO-nun şərq cinahına real təhlükədir. Xüsusilə Suvalki dəhlizi – Polşa ilə Litva arasındakı qısa, lakin strateji ərazi – Rusiya təzyiqlərinin mərkəzində dayanır.

Vilnüs bu təhdidlərə həm milli, həm də beynəlxalq səviyyədə cavab verir. Müdafiə büdcəsini rekord həddə – ÜDM-in 5–6 faizinə qədər artırmaq planlaşdırılır. Almaniyanın Litvada daimi hərbi briqada yerləşdirməsi isə NATO-nun bölgədə möhkəmləndirici addımlar atdığını göstərir. Bu həm də Moskvanın Litva üzərindəki nüfuz imkanlarını məhdudlaşdırır.

Rusiya bu qarşıdurmada əsasən hibrid üsullara – kiberhücumlar, informasiya manipulyasiyası, sərhəd təxribatları və iqtisadi təzyiqlərə bel bağlayır. Bu, birbaşa hərbi toqquşmadan qaçmaqla yanaşı, regionda sabitliyi sarsıtmağa yönəlmiş daha mürəkkəb strategiyadır. Litva isə yalnız NATO-nun dəstəyi ilə deyil, öz daxili müdafiə potensialını artırmaqla da bu risklərin qarşısını almağa çalışır.

Beləliklə, Rusiya ilə Litva arasındakı qarşıdurma hər an yeni formaya keçə bilər. Hərbi təzyiqlər fonunda balans pozulmasa da, bu gərginlik Avropanın təhlükəsizlik arxitekturasını yenidən düşünməyə vadar edir. Baltikiyanı regiona təzyiq yalnız Litva üçün deyil, bütövlükdə NATO üçün sınaqdır – bu sınağın nəticəsi isə növbəti onilliyin güc balansını müəyyən edə bilər.

Züriyə Qarayeva