Rusiya yeni “Soyuz 5” raketini kosmosa buraxa bilmədi…

...Rusiya-Qazaxıstan birgə kosmik proqramı olan Baiterek çərçivəsində Baykonur buraxılış məntəqəsindən hazırlanan Soyuz-5 buraxılış vasitəsinin ilk sınaq buraxılışı, cümə günü planlaşdırılan, buraxılışdan əvvəlki hazırlıqların tamamlanması zərurəti səbəbindən təxirə salınıb.

Roskosmosun mətbuat xidməti bildirib ki, "Layihə tərəfdaşları ilk buraxılış cədvəlini tənzimləmək və həm göyərtədəki sistemlərin, həm də yerüstü avadanlıqların əlavə yoxlamalarını aparmaq qərarına gəliblər".

\Onlar aydınlaşdırıblar ki, mütəxəssislər sistemlərin həm normal, həm də qeyri-adi rejimlərdə "sabit" işləməsini, kosmik gəminin uçuş sınaqlarına hazırlığını və ilk buraxılışın təhlükəsizliyini təmin etməlidirlər.

SİA xəbər verir ki, The Moscow Times qəzetinin məlumatına görə, Roskosmos Baiterek proqramının son mərhələsində olduğuna əminlik verib.

Layihə 2004-cü ildə başlayıb və ilk “Soyuz-5” buraxılışları əvvəlcə 2022-ci ildə planlaşdırılıb, lakin Ukraynada müharibənin başlaması və Rusiya əleyhinə sanksiyaların sərtləşdirilməsindən sonra son tarix bir neçə dəfə təxirə salınıb.

2025-ci ilin yayında Roskosmos rəhbəri Dmitri Bakanov Baiterek buraxılış kompleksindən “Soyuz-5”-in buraxılışının 2025-ci ilin sonuna qədər baş tutacağına söz vermişdi. Bloomberg-in məlumatına görə, Rusiya-Qazaxıstan proqramı milyarder Elon Maska məxsus Amerika şirkətinin SpaceX layihələrinə rəqib kimi təqdim olunur.

Rusiyanın Maskın raketlərinə, xüsusən də Falcon 9-a cavabı kimi təqdim edilən “Soyuz-5”-in hazırlanmasına 2017-ci ildə başlanılıb.

Qazaxıstanın Baş nazirinin müavini və Süni İntellekt və Rəqəmsal İnkişaf naziri Jaslan Madiyevin daha sonra izah etdiyi kimi, “Soyuz-5”-in Baiterekdən ilk buraxılışı 2026-cı ilin birinci rübünə təxirə salınıb.

...Hazırda aktiv hazırlıqlar aparılır; buraxılış vasitəsi artıq Qazaxıstandadır və ilk sınaq buraxılışının gələn ilin birinci rübündə baş tutacağını gözləyirik. Bu, buraxılış vasitələrinin buraxılacağı öz buraxılış meydançamızdır, - deyə İnterfaks onun sözlərini sitat gətirib.

Madiyev əlavə edib ki, Qazaxıstan obyekti kosmik buraxılışlar üçün fəal şəkildə hazırlamağa davam edir.

27 noyabrda Baykonurda Soyuz MS-28 kosmik gəmisinin Beynəlxalq Kosmik Stansiyaya buraxılışı zamanı buraxılış kompleksinin bir hissəsi çökdü.

Qəza nəticəsində xidməti kabin çökdüyü üçün Rusiyanın pilotlu missiyaları üçün yeganə buraxılış meydançası zədələndi.

Roskosmos meydançanı "yaxın gələcəkdə" bərpa edəcəyinə söz verdi.

Dekabrın ortalarında Roskosmos Elektro-L hidrometeoroloji peykini Baykonurdan orbitə çıxarmalı olan Proton-M buraxılış raketinin buraxılışının təxirə salındığını elan etdi. Dövlət korporasiyası izah etdi ki, "bütün sistemlərin planlaşdırılmış buraxılışdan əvvəlki yoxlamaları zamanı yuxarı mərhələdə lokal uyğunsuzluq aşkar edilib".

Buraxılış "çatışmazlıqları düzəltmək üçün" təxirə salınıb.

Əli Babayev