Rusiyanın Zəngəzur həyəcanı: bunu heç kim gözləmirdi Sürpriz qərar

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh prosesinə dair açıqlama verib. O qeyd edib ki, tərəflər yalnız ikitərəfli münasibətləri deyil, həm də regiondakı geosiyasi balansı nəzərə alaraq addımlar atmalıdır.

Sitat: “Azərbaycan və Ermənistan sülh prosesində regional balansı nəzərə almalı və öz xarici siyasətlərini bu balansa uyğun formalaşdırmalıdır”.

Analitiklərə görə, “regional balans” vurğusu Rusiyanın prosesdən kənarlaşmaq istəmədiyi və sülh danışıqlarında əsas oyunçu statusunu saxlamağa çalışmasının mesajıdır. Həmçinin bu açıqlama Moskvanın Cənubi Qafqazdakı təsirini qorumaq niyyəti kimi qiymətləndirilir.

Globalinfo.az-a danışan politoloq Oqtay Qasımov deyib ki, Moskva prosesdən məmnun deyil:

“Bunun səbəbi rəsmi Moskvanın regionla bağlı planlarının tamamilə fərqli olmasıdır. Uzun illər Rusiya Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinin azad edilməsinə mane olub, prosesi nəzarətdə saxlayaraq sülh müqaviləsinin imzalanmasını əngəlləyib. 44 günlük müharibədən sonra Rusiya rəsmiləri müxtəlif mövzularda danışsalar da, sülh müqaviləsinə dair konkret mövqe bildirməyib və onun sonrakı mərhələlərə saxlanmasının vacibliyini vurğulayıblar.

Moskvanın məqsədi münaqişəni tam həll etmək deyil, dondurmaq, bunun üzərindən prosesləri idarə etmək və tərəflərə təzyiq mexanizmlərini əlində saxlamaq idi. Bu, Azərbaycanın maraqlarına uyğun olmadığı üçün rəsmi Bakı ikitərəfli formatda danışıqları irəli aparmağa çalışdı və buna nail oldu”.

Politoloq qeyd edib ki, Rusiyanı narazı salan təkcə sülh müqaviləsinin paraflanması deyil, həm də Zəngəzur dəhlizinə nəzarətlə bağlı baş verənlərdir:

Həmçinin oxuyun:

Trampın rolu, Əliyevin imzası… – Dünya bundan danışır

“Ermənistan rəsmən bu dəhlizdə nəzarətin ABŞ-a verilməsini qəbul etdi ki, bu da Moskva üçün tam gözlənilməz olmasa da, müəyyən mənada sürpriz oldu. Halbuki Ermənistan əvvəllər bu mövzuda hansısa tərəfə güzəşt edildiyini demirdi.

Oqtay Qasımov

Rusiya tərəfinin açıqlamaları əslində onun Cənubi Qafqazdakı mövqelərinin zəiflədiyini və bu durumdan narahatlığını göstərir. Buna səbəbkar isə elə Rusiyanın öz siyasətidir. Əgər Moskva vaxtında mövcud imkanlardan istifadə edib prosesi məntiqi sonluğa çatdırsaydı və beynəlxalq hüquqa hörmət etsəydi, bu gün fərqli mənzərə yaranardı”.

O.Qasımov əlavə edib ki, Zəngəzur dəhlizi məsələsi də Rusiyanın siyasətinin nəticəsidir:

“2021-ci il yanvarın 11-də üçtərəfli görüşdə kommunikasiyaların açılması barədə komissiyalar yaradıldı və onlara konkret vaxt verildi. Lakin proses yenə süni şəkildə uzadıldı və nəticədə Rusiya dəhlizə nəzarət imkanından kənarlaşdırıldı.

Zaxarovanın “ikitərəfli format yalnız maraqları deyil, regiondakı geosiyasi balansı da nəzərə almalıdır” fikri, əslində, Moskvanın Vaşinqtonun prosesdə iştirakına qarşı olduğunu göstərir. Lakin real vəziyyət ABŞ və bölgədə sülh, əməkdaşlıq istəyən digər güclərin daha praqmatik mövqe tutduğunu və münaqişənin həllinə razılıq verərək nüfuzlarını artırdıqlarını ortaya qoyur”.

Ləman İmran
Globalinfo.az