Icma.az
close
up
RU
Şahmat lövhəsi üzərində tarixi dram Şah Abbas Namə

Şahmat lövhəsi üzərində tarixi dram Şah Abbas Namə

Oxu.az saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.

Azərbaycan Dövlət Milli Gənc Tamaşaçılar Teatrında təqdim olunan "Şah Abbas Namə" tamaşası dramaturq İlqar Fəhminin eyni adlı əsəri əsasında qurulub. Rejissor Nicat Kazımovun səhnələşdirdiyi tamaşa son dövrlərdə izlədiyim ən güclü, emosional və dərin mənalı teatr nümunələrindən biridir. Əsər təkcə Şah Abbasın həyatını deyil, həm də insan taleyi, daxili mübarizəsi və hökmdarlıq ruhunu ustalıqla birləşdirir. Burada hökmdarlıq fəlsəfəsinin dərin qatları üzə çıxır. Makiavelli təfəkkür tərzi təsdiqini tapır: "İnsanları başqa cür idarə etmək mümkün deyil".

Oxu.Az "Kaspi" qəzetinin mövzuya dair məqaləsini təqdim edir:

Şahmat lövhəsi üzərində tarixi dram

Tamaşa başladığı andan Şah Abbasın taleyi şahmat oyunu kimi təqdim edilir. Səhnədə piyadalar, atlar, fil və vəzir tarixin canlı iştirakçıları kimi hərəkət edirlər. Ağlarla qaraların mübarizəsi sadəcə rənglərdən ibarət deyil, taleyin görünməz, qətiyyətsiz əlləri onları irəli aparır. Bu metaforik quruluş tamaşaçıya hakimiyyət və siyasətin nə qədər mürəkkəb olduğunu, insanın taleyə nə qədər bağlılığını hiss etdirir.

Rejissorun bu konsepsiyası əsərin məğzini səhnədə parlaq şəkildə canlandırır. "Şah Abbas Namə"nın hər səhnəsi, hər dialoqu şahın daxili dünyasının qapısını açır, onu insan, hökmdar və faciəvi bir obraz kimi təqdim edir.

Dörd şəxsiyyət - dörd həyat mərhələsi

Tamaşa dörd pərdəlidir - Şah Abbasın həyat yolu dörd fərqli mərhələdə təqdim olunur: uşaq, gənc, yetkin və qoca. Hər mərhələni səhnədə fərqli aktyorlar canlandırırlar: Mirsənan Kazımov (uşaqlıq), Niyaz İlyasoğlu (gənclik), Elnur Kərimov (orta yaş) və Qurban İsmayılov (qocalıq). Bu seçim tamaşaya unikal psixoloji dərinlik verir. Sanki hər bir pərdə ayrıca bir əsərdir.

Uşaq Abbas anasının qucağında qorxu və təlaş içindədir, onun içində yaşadığı ən böyük qorxu - ölüm ehtimalı, bəlkə də həyatının ən böyük travmasıdır. Bu qorxu, arxa planda səhnənin fonunda zaman-zaman nümayiş etdirilən vizual elementlərlə dəstəklənərək, şahın bütün həyatını müşayiət edir. Taxta çıxan kimi bu qorxu daha da aktivləşir və Abbas ölümlə şahmat oynayan, amansız, qanlı hökmdara çevrilir.

Siyasət və ailə

Şah Abbasın hökmdarlığının ilk mərhələsini əks etdirən birinci hissədə o, ağ geyimdə səhnəyə çıxır. Ağ - ədalət, inam və günahsızlıq rəngidir. Gənc və yetkin Şah Abbas isə qırmızı və firuzəyi rənglərdə təcəssüm olunur. Qırmızı - döyüşlərin, qurbanların, qanlı qərarların, firuzəyi isə möhkəmlənmiş hakimiyyətin və əzəmətin simvoludur. Bu mərhələdə şah, öz qəlbindəki qaranlıq qorxularla mübarizə aparır, həm dövlətini, həm də səltənətini qorumaq üçün ailəsinə də qıyır. Oğlunun edamı, digər övladlarının zindana atılması və gözlərinin çıxarılması şahın qəddar siyasətinin bariz nümunəsidir. Bu qanlı hakimiyyət yolu tamaşada həm insanın zəifliklərinə, həm də hakimiyyətin sərt qanunlarına işıq tutur. Şah Abbasın özünü Allahla müqayisə etməsi, dostlarının və yaxınlarının xəyanətinə amansızlıqla cavab verməsi bu obrazın mürəkkəbliyini daha da artırır.

Qocalıq yükü və qəddar qərarlar

Tamaşanın son pərdəsində qara libaslı, ayaqlarını sürüyərək hərəkət edən qoca Şah Abbas həyatın faniliyini dərindən anlayan, amma dövlət və səltənət üçün soyuqqanlı qərarlar verməkdən çəkinməyən hökmdardır. Burada şahın həyatının ən ağır yükü - taxt-tacın qiymətini qanla ödəməsi və bunun ağırlığını çiyinlərində daşıması göstərilir. Bu mərhələdə şahmat oyununda şahın nəvələri arasında varis seçimi səhnəyə gətirilir. Şah varis olaraq onu ən çox sevən, şeirlər yazan nəvəsini yox, hiyləgər, güc və siyasi bacarığı olan digər nəvəsini seçir. Bu, səltənətin qorunması üçün sərt və acı seçimlərin labüd olduğunu göstərir.

Aktyor oyunu və yaradıcı komanda

Tamaşanın gücü aktyorların səhnə performansında da özünü göstərir. Hər aktyor obrazı yalnız oynamaqla kifayətlənmir, onun psixoloji qatlarını, daxili mübarizəsini, qorxularını və qətiyyətini tamaşaçıya çatdırır. Sənan Kazımlı, Niyaz Qasımov, Qurban İsmayılov, Elnur Kərimov və digər aktyorlar öz rollarına ruh qatır, səhnəni sözün əsl mənasında yaşayırlar. Musiqi tərtibatçısı Aygül Quliyevanın, quruluşçu rəssam Mustafa Mustafayevin, rejissor Səbinə Məmmədzadənin, rejissor assistentləri Fuad Cavadzadənin, Nəsibə Canəliyevanın və digər yaradıcı heyət üzvlərinin zəhmətləri tamaşanın yüksək səviyyədə tamamlanmasına xidmət edir. Fikrət Əmirovun "Kor ərəbin mahnısı" kimi musiqi seçimi tamaşanın duyğusal atmosferini tamamlayır, şahın taleyindəki kədər və fədakarlıq hissini artırır.

Qadın ruhu və ananın kölgəsi

Ana obrazı ancaq səs və fonda görüntü ilə tamamlanır. Yəni qadın obraz səhnədə görünmür. Lakin qadın ruhu - ananın qoruyucu, sığınacaq kimi təsiri hər səhnədə özünü göstərir. Şah Abbasın uşaqlıq travmasının və qorxularının mənbəyi ananın varlığıdır. Bu obraz şahın həyatının hər mərhələsində onun daxili sığınacağı və qurtuluş məkanı kimi arxa planda davamlı yer alır.

Tarix, siyasət və insan faciəsi

"Şah Abbas Namə" təkcə bir dövlətin güc salnaməsi deyil, həm də insan həyatında yaşanan mənəvi-psixoloji dramdır. Bu tamaşada şahmat oyunu siyasətin sərt reallığını simvollaşdırır, insanın iradəsi ilə taleyin labirintlərində mübarizəsini göstərir. İlqar Fəhminin dərin dramaturgiyası ilə Nicat Kazımovun rejissorluğu birləşərək, həm tarixi, həm də bəşəri mövzuda zəngin, çoxqatlı teatr əsəri yaradıb.

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:98
embedMənbə:https://oxu.az
archiveBu xəbər 06 İyul 2025 14:28 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Naməlum obyekt Saturna çırpılır...

12 İyul 2025 21:16see192

Onlar jurnalistikaya aid olmayan tapşırıqları yerinə yetirirmişlər Mətbuat Şurası bəyanat yaydı

12 İyul 2025 13:18see183

Kəpəz yenə sponsorsuz qaldı Namiq Qədirov klubu tərk etdi, maliyyə problemi yarandı

12 İyul 2025 16:20see124

JLonun konsert üçün tələbləri məlum olub

13 İyul 2025 08:17see122

Keçmiş sevgilisini unutmaq üçün dağlara çıxan çinli...

12 İyul 2025 22:14see117

Rusiya qonşu ölkələrdə gərginlik yaratmağa çalışır

12 İyul 2025 16:44see115

“Mənim dövrümdə yaxşı pul verilirdi” Zülfüqarovun konserv açıqlamasına Məmmədyarovdan cavab

12 İyul 2025 22:07see114

41 yaşını qeyd edən Vüsalə Əlizadə bahalı hədiyyələrini nümayiş etdirdi

12 İyul 2025 15:32see114

Deputat: Əbu Dabi görüşü birbaşa təmasların sülhə aparan ən real yol olduğunu göstərdi

13 İyul 2025 04:14see114

Bir neçə gün öncə özünü güllələmişdi, müalicə üçün Türkiyəyə aparıldı

12 İyul 2025 13:57see114

Daha bir ölkədə azərbaycanlılara basqın: Kimi axtarırlar?

13 İyul 2025 01:19see114

“İstəyirəm, Polad Həşimovun Xatirə muzeyi yaradılsın”

12 İyul 2025 13:20see113

Psixopatik xüsusiyyətlər stress hormonları ilə əlaqələndirildi ARAŞDIRMA

12 İyul 2025 10:24see113

Bələdiyyə sədrindən gözlənilməz addım FOTO

13 İyul 2025 23:42see112

Yamal 18 yaşını harada qeyd edəcək?

12 İyul 2025 16:57see112

Milli Çinə rəqib oldu

13 İyul 2025 01:24see112

KİV: Putin İranın uran zənginləşdirməsini tamamilə qadağan edən razılaşmanı dəstəkləyir

12 İyul 2025 15:46see112

Zaxarova Departamentin bu qərarını lağa qoydu

14 İyul 2025 03:42see111

Almaniyada komediya aktyoru Trampa görə məhkəməyə çağırıldı

12 İyul 2025 08:16see111

“Sabah”ın Avroliqa macərası deyəsən, elə indidən bitir Gələnin, gedənin yanında bizi biabır eləməsəniz, olmaz?

12 İyul 2025 10:47see111
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri