Sevgini xilas edən 1 nömrəli vərdiş Güclü münasibətlərin “Sirri”

Uzunmüddətli və harmonik münasibətlər həm səy, həm də müdriklik tələb edir. Bəzən ən sadə və demək olar ki, gözə görünməyən hərəkətlər gurultulu etiraflardan və vədlərdən daha vacib olur. Məhz onlar münasibətlərdə etibarın və yaxınlığın təməlini formalaşdırır.

Lent.az xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, bu barədə amerikalı psixoloq Mark Trəvers danışıb.

Onun sözlərinə görə, ən dəyərli vərdişlərdən biri “xoş niyyətli ilkin münasibət” adlandırıla bilər. Bu, gündəlik həyatda partnyorun davranışını avtomatik olaraq necə qəbul etdiyimizi müəyyən edən daxili bir münasibətdir.

Psixoloq izah edir: söhbət sevdiyimiz insanın səhvlərini və ya uğursuzluqlarını necə şərh etdiyimizdən gedir. Biz bu hərəkətlərdə laqeydlik və qayğısızlıq görməyə meylliyik, yoxsa onları vəziyyətin diktə etdiyi hallar kimi qəbul edirik? Məsələn, gecikməni məsuliyyətsizlik kimi də görə bilərik, yolda tıxacların nəticəsi kimi də. Unudulmuş bir xırdalıq hörmətsizlik kimi görünə bilər, amma sadəcə insani bir səhv də ola bilər.

Trəvers vurğulayır: əgər əsas münasibət inamsızlıq və qorxu üzərində qurulubsa, başqasının səhvlərini xarakter xüsusiyyəti ilə izah edirik (“o məni qiymətləndirmir”). Amma əgər baxış etibar üzərində qurulubsa, xarici səbəblər görürük (“günü ağır keçib”).

Bu fikri Con Qottmanın araşdırmaları da təsdiqləyir: uzunmüddətli və möhkəm münasibətlər mübahisələrin olmaması ilə deyil, partnyorların bir-birinin hərəkətlərini necə izah etməsi ilə möhkəmlənir. Harmoniyalı cütlüklər “müsbət üstünlük” strategiyasını seçirlər, gərgin anlarda belə yaxşı niyyət axtarmağa çalışırlar.

Bu vərdiş nümayiş tələb etmir və tədricən inkişaf etdirilə bilər. O, sanki fon proqramı kimi işləyir: nə qədər çox “o yaxşı niyyətlə etdi” versiyasını seçsək, etibar bir o qədər möhkəmlənir. Zaman keçdikcə bu, təhlükəsizlik hissi formalaşdırır və münaqişə riskini azaldır.

2023-cü ildə aparılan bir araşdırma göstərib ki, bir insan partnyorunun onu qəbul etdiyini və anladığını hiss etdikdə, münasibətdə daha çox qorunma və sabitlik duyur.

“Partnyora mütəmadi olaraq etibar avansı veriləndə, o, yalnız bağışlandığını hiss etmir, həm də həqiqi qayğını və istiliyi görür”, – Trəvers vurğulayır.

Müntəzəm olaraq “xoş niyyətli münasibət” təcrübəsi müsbət reaksiyalar zənciri yaradır: biri yumşaqlıq göstərir, digəri qarşılıq verir. Beləliklə, səxavət və etibar bir-birini bəsləyən və cütlüyün hətta xarici çətinliklərin öhdəsindən gəlməsinə kömək edən dayanıqlı bir birlik yaranır