Torpaq çərşənbəsi ənənələri: Novruz falları icra olunardı, musiqi ilə oyanılardı, papaq atılardı... Video

Novruza qədər olan çərşənbələrin ən sonuncusu ilaxır çərşənbədir. Bu çərşənbəyə “torpaq çərşənbə”, “yel çərşənbə”, “çərşənbə-suri”, “axır çərşənbə” və s. də deyilir.

AMEA Folklor İnstututunun elmi işçisi, dosent İlhamə Qəsəbova Bizimyol.info xəbər portalına açıqlamasında bildirib ki, “ilaxır çərşənbə” ilin axırıncı çərşənbəsi olaraq qeyd olunur və bu çərşənbələrdə ayinlər icra olunur, fallara baxılır.

AMEA-nın Folklor İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, dosent İlhamə Qəsəbova

“Qızlar, öncə öz bəxtlərinin bilinməsini və ya taleyində nəyin dəyişəcəyini öyrənmək üçün fallar icra edirlər. Ali məktəbə qəbul olmaq istəyən gənclərimiz qulaq falına çıxırlar. Bu fallarla yanaşı, həm də bölgələrimizdə gecə səhərə qədər yatmırlar və dan sökülən vaxtı, günəş doğanda su başına gedərlər, ordan lal su gətirərlər.

Keçmiş zamanda qara zurnanın, sazın sədası altında keçirilərdi. Xalqı musiqi ilə oyadardılar. Həm də yeni ilin, yeni günün gəlişinə bir işarə idi. Böyüklərimiz, ağsaqqallarımız yığışardılar, qaravəllilər söyləyərdilər, başlarına gələn əhvalatlardan danışardılar, aşıqlar meydan alardı. Yazın bayramı hər zaman sazın bayramı olub və yazın gəlişi ilə sazlarımız meydan alıb. Aşıqların söylədikləri bu qaravəllilərdə ibrətamiz ifadələr daha çox idi. Bəzən gülməli olsun deyə yatan insanı döşəyə, yorğana tikərdilər.

Səhər tezdən gətirilən sularla hamı təmizlənərdi, qızlarımız həmin sudan fala baxardılar. Bu çərşənbədə bizim bayram tonqallarımız alovlanardı. Çərşənbə tonqallarımız qalanardı, üstündən atlanardılar”-deyə İlhamə Qəsəbova qeyd edib.

İlhamə Qəsəbova bildirib ki, dördüncü çərşənbədə bizim uşaqlarımızın, əzizlərimizin sevdiyi "papaq atma" mərasimi daha çox icra olunur.

“Ənənələrdən “papaq atma”nı uşaqlar edir. Burada əsas məqsəd, bayram payı almaqdır. Eyni zamanda qapıların döyülüb, o qapıya uşaq səsinin gəlməsidir”-deyə alim vurğulayıb.

İradə Cəlil, Bizimyol.info