TRAMP PUTİNİ XİLAS ETMƏYƏ ÇALIŞIR Ağ Ev sanksiyaları “dişsizləşdirmək” istəyir

ABŞ-nin nüfuzlu “The Wall Street Journal” nəşrinin məlumatına görə, Prezident Donald Trampın administrasiyası senator, respublikaçı Lindsi Qrehemi Rusiya əleyhinə sanksiyalar haqqında qanun layihəsini yumşaltmağa məcbur etməyə çalışır.

Mənbələrin bildirdiyinə görə, son həftələrdə Ağ Ev və Trampın yaxın ətrafındakı digər rəsmi şəxslər senator Qrehemin ofisi ilə əlaqə saxlayaraq, qanun layihəsində bir sıra dəyişikliklərin edilməsini tələb ediblər. Söhbət sənəddəki bəzi maddələrin dəyişdirilməsindən gedir. Belə ki, Ağ Ev layihəyə prezidentə daha geniş səlahiyyətlər verəcək istisnaların daxil edilməsini istəyir. Tramp tərəfdarları qanun layihəsində “mütləq yerinə yetirilməlidir” anlamı daşıyan “dövlət bu addımı atmalıdır” ifadəsinin “atmağa haqlıdır” kimi yumşaq variantla əvəz edilməsini təklif ediblər. Bu dəyişiklik sənədin məcburiyyət xarakterini ortadan qaldıracaq.

WSJ qeyd edir ki, administrasiyaların yüksək səlahiyyət tələb etməsi yeni hal deyil. Lakin bu hal Trampın Rusiya ilə münasibətlərdə güzəştə meylli mövqeyini bir daha təsdiqləyir. Qanun layihəsinin müəlliflərindən biri – demokrat senator Riçard Blumental WSJ-yə Ağ Evlə bu barədə qapalı danışıqların aparıldığını təsdiqləyib. Lakin danışıqların detalları barədə açıqlama verməkdən imtina edib. Sənəd artıq 82 senatorun dəstəyini qazanıb və əsas hədəfi Rusiyanın yüksəkçinli məmurlarına və strateji iqtisadi sahələrinə qarşı sanksiyaların tətbiqidir. Bundan əlavə, layihə Rusiyadan neft, qaz və uran idxal edən ölkələrə qarşı 500%-lik gömrük rüsumları tətbiq edilməsini də nəzərdə tutur.

Ekspertlər hesab edirlər ki, Trampın bu qanun layihəsini zəiflətmək istəyi, onun Rusiya ilə münasibətləri “normallaşdırmaq” planları ilə bağlıdır. Lakin bu yanaşma həm ABŞ Konqresində, həm də Avropa İttifaqında ciddi narahatlıq doğurur. Donald Trampın Rusiya ilə münasibətləri yumşaltmaq cəhdləri artıq Ağ Ev daxilində də fikir ayrılığı yaradıb. Respublikaçılar partiyasında Trampın bu siyasətinə qarşı çıxan səslər artmaqdadır – xüsusilə də Rusiya təhdidini real qəbul edən senatorlar arasında.

Tramp komandasının senator Lindsi Qrehemə təzyiq göstərərək sanksiyaların yumşaldılmasını istəməsi təkcə qanunvericilik texnikası ilə bağlı məsələ deyil. Bu, əslində, ABŞ-nin Rusiya və Ukrayna ilə bağlı gələcək xarici siyasət vektorlarının dəyişə biləcəyinə dair mühüm siqnaldır. Trampın sanksiyalara qarşı belə ehtiyatlı yanaşması onun Rusiya ilə münasibətləri "barışıq yolu" ilə tənzimləmək planlarından irəli gəlir. Beləliklə, ABŞ-nin Ukraynaya dəstəyi tədricən zəifləyə bilər.

Tramp və tərəfdarlarının Ukraynaya yardım məsələsində getdikcə daha soyuq davranması, ABŞ siyasi elitasında Ukrayna ilə bağlı "yorğunluğun" dərinləşdiyini göstərir. Bu vəziyyət Rusiyanın strateji dözümlülük taktikasına uyğundur: Moskva uzunmüddətli müharibə ilə Qərbi yoraraq, Ukraynanı güzəştə məcbur etmək istəyir.

Əgər Trampın bu istiqamətdəki yanaşması qanunvericilik səviyyəsində təsdiqlənsə, ABŞ-nin Ukraynaya hərbi, maliyyə və diplomatik dəstəyi azala bilər. Bu isə müharibənin gedişatına və regional balanslara təsir edə bilər.

Rasim Əliyev

“AzPolitika.info”