Türkiyədə Arxeoloqlar qədim kitabxanaya aparan keçidi tapıblar

Türkiyənin müasir ərazisində yerləşən qədim Nisa şəhərində arxeoloqlar təxminən 1800 yaşı olan daş pilləkən tapıblar. Bu pilləkən birbaşa monumental kitabxana kompleksinə aparır. Bu kəşf, Roma dövrünün şəhərsalma və təhsil müəssisələrinin qədim şəhər həyatındakı roluna işıq salır.

Bizimyol.info xəbər verir ki, "Arkeonews"un verdiyi məlumata görə, tapılan pilləkən şəhərin əsas kolonadasını kitabxananın ön həyəti ilə birləşdirir və küçə səviyyəsindən yüksəklikdə yerləşən binaya aparır. Bu, tədqiqatçıların kitabxanaya necə daxil olduqları ilə bağlı uzun müddət verdikləri sualı cavablandırmış olub.

Qazıntı işlərinin rəhbəri, Ankara Universitetinin professoru Serdar Hakan Öztaşın sözlərinə görə, pilləkən eramızın II əsrinin ortalarında inşa edilib. O, beş daş pillədən ibarətdir və mərmər döşəməyə döşənmiş meydanla üzbəüz yerləşir. Arxeoloqlar bildirirlər ki, bu tikilinin yalnız praktiki, həm də simvolik bir əhəmiyyəti olub — kitabxana şəhərin əsas yol şəbəkəsinə bilavasitə inteqrasiya olunub.

Nisanın özündə, arxeoloji tapıntılara görə, kitabxana eramızdan əvvəl 130-cu ildə inşa edilib. İçərisində 16 yerlik kitab rəfi var idi ki, bu da ədəbiyyat, fəlsəfə və elmlər sahələrində böyük bir rəqəmli papirus kolleksiyasının mövcudluğuna işarə edir. Alimlər bu kitabxananı Efesdəki Celsus Kitabxanası ilə müqayisə edirlər və qeyd edirlər və kiçik ölçülərinə baxmayaraq, Nisa kompleksinin Roma kiçik Asiyasının ən yaxşı qorunmuş kitabxanalarından biri olduğunu bildirirlər.

Tapılan pilləkən, kitabxananın yalnız elit bir qurum kimi fəaliyyət göstərmədiyini, əksinə, şəhər sakinləri üçün açıq bir ictimai məkan olduğunu təsdiqləyir. Bu, Nisanın Roma Şərqindəki əhəmiyyətli təhsil mərkəzi olduğu barədəki tarixi məlumatlarla uyğun gəlir - burada, xüsusən, qədim yunan coğrafiyaçısı Strabon təhsil almışdır.

2300 ildən artıq bir müddət əvvəl qurulmuş Nisa, teatr, gimnaziya, stadion, agora və digər ictimai binalarla inkişaf etmiş mürəkkəb bir şəhər olmuşdur. Yeni tapıntı, sakinlər və tələbələr tərəfindən istifadə olunan real marşrutları izləmək və qədim cəmiyyətin həyatında bilik və təhsilin nə qədər əhəmiyyətli olduğunu daha yaxşı başa düşmək imkanı verir.

Qadir, Bizimyol.info