Ukrayna sərvətini ABŞ ilə bölüşür Qarşılığında nə alacaq?

Fevralın 28-də Ukrayna ABŞ ilə təbii ehtiyatların birgə işlənməsi ilə bağlı mühüm sənəd imzalamalıdır. Müharibə şəraitində olan ölkə üçün bu razılaşmanın şərtləri və mümkün nəticələri müzakirə mövzusuna çevrilib. Ən çox düşündürən sual isə ondan ibarətdir ki, Ukrayna bu razılaşmadan qazancı və itirəcəyi nə olacaq.

Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a açıqlama verən politoloq Fərhad Mehdiyev bildirib ki, müharibə şəraitində olan Ukrayna sərvətlərini xarici şirkətlərlə bölüşmək məcburiyyətindədir, lakin bu proses ədalətli şərtlərlə aparılmalıdır.

O müharibə vəziyyətində olan bir ölkənin daha ağır şərtləri qəbul etməli olduğunu söylədi: “Sülh şəraitində olsaydı, Ukrayna üçün daha sərfəli variant yataqları müstəqil idarə etmək və lazımi texnologiyaları özü təmin etmək olardı. Lakin müharibə iqtisadiyyata ciddi ziyan vurub və hazırda ölkə yalnız hərbi sənayeyə fokuslanıb. Müharibə bitsə belə, Ukraynanın bu yataqları tam işlətməsi uzun müddət mümkün olmayacaq”, - deyə Mehdiyev bildirib. 

O qeyd edib ki, mövcud şərtlərə əsasən, gəlirin 50%-i Amerika şirkətlərinə, 50%-i isə Ukraynaya məxsus olacaq. Lakin ekspertin fikrincə, bu bölgü Ukrayna üçün kifayət qədər sərfəli deyil: “Daha ədalətli bölgü o olardı ki, Amerika şirkətləri qoyduqları investisiyanı geri götürdükdən sonra gəlirin 25%-i onlara, 75%-i isə Ukraynaya çatsın. Hazırkı 50-50 bölgüsü Ukrayna üçün əlverişli deyil.”

Politoloq əlavə edib ki, Ukrayna belə bir müqavilə bağlayırsa, bunun qarşılığında ABŞ-dan real təhlükəsizlik zəmanəti almalıdır. O bu zəmanətin ABŞ ordusunun Ukrayna ərazisində yerləşdirilməsi şəklində ola biləcəyini deyib: “Ukrayna öz təbii sərvətlərini ABŞ-yə açırsa, qarşılığında Rusiyaya qarşı real təhlükəsizlik qarantiyası almalıdır. Əks halda, bu müqavilə ölkənin milli maraqları üçün risklər yarada bilər.” F.Mehdiyev əlavə etdi ki, ABŞ və Ukrayna arasında bu razılaşmanın detalları və onun uzunmüddətli nəticələri yaxın zamanda daha aydın olacaq. 

Bəsti Rəfizadə