Ümumi daxili məhsul istehsalında azalma qeydə alındı STATİSTİKA

2025-ci ilin yanvar ayında Azərbaycanda ümumi daxili məhsul (ÜDM) istehsalında azalma qeydə alınıb. Birinci ayda istehsal edilən ÜDM əvvəlki ilin eyni ayına nisbətən 0,9 faiz azalıb. 

Sfera.az xəbər verir ki, azalmanın səbəbi 2 sahədəki geriləmə ilə bağlıdır. Ən böyük geriləmə sənayenin mədənçıxarma bölməsində qeydə alınıb. Mədənçıxarma sənayesində istehsal 5,7 faiz azalaraq 3 milyard manata düşüb. Sənayenin bu bölməsində istehsalın azalması neft və qaz hasilatının azalması ilə bağlıdır. İqtisadiyyatın neft və qaz istehsalından asılılığının hələ də yüksək olması bu sahədəki dəyişikliklərin ÜDM istehsalına güclü təsir edir.

2025-ci ilin ilk ayında da istehsalda baş verən dəyişiklik ÜDM istehsalına mənfi təsir göstərib. Sahənin əsas məhsulu olan əmtəəlik neft hasilatı 2,3 milyon ton, əmtəəlik təbii qaz hasilatı isə 3,1 milyard kub metr təşkil edib. Əmtəəlik neft hasilatı əvvəlki ilin müvafiq ayı ilə müqayisədə 6,6 faiz, əmtəəlik qaz hasilatı 4,8 faiz azalıb. 2024-cü ilin yanvarında neft hasilatı 2,15 milyon ton, qaz hasilatı 2,95 milyard kub metr olmuşdu. Müqayisə göstərir ki, bu ilin yanvarında neft hasilatı 150 min ton, qaz hasilatı 150 milyon kub metr azalıb. 

Mədənçıxama sənayesinin ÜDM istehsalında payı böyükdür. Bu ilin birinci ayında ÜDM-nin 32 faizə yaxını mədənçıxarmada istehsal edilib. Buna görə də sahənin əsas məhsulu olan neft və qaz hasilatının azalması ÜDM istehsalına mənfi təsir edib.  Azərbaycanda ÜDM istehsalının azalmasına təsir göstərən ikinci amil tikinti sektoru olub. Tikinti sektorunda ÜDM istehsalı 26,3 faiz azalıb və 395 milyon manat təşkil edib. Tikinti sektorundakı azalmanın qaynağı əsas kapitala sərmayə qoyuluşu olub. 2025-ci ilin yanvar ayında əsas kapitala 787 milyon manat məbləğində, yaxud əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 50 faiz az investisiya yönəldilib. Neft-qaz sektoruna yönəldilən investisiyaların həcmi 40,5 faiz, qeyri neft-qaz sektoruna yönəldilən investisiyaların həcmi isə 54,8 faiz az olub. 

Qeyd edilən azalmalar ümumən iqtisadi böyümə sürətinə mənfi təsir edib. 

Vasif