Uşaqlarda xərçəngin genetik səbəbləri 40 illik tədqiqatda ortaya çıxıb AZƏRTAC

Bakı, 31 dekabr, AZƏRTAC

Uşaqlarda və yeniyetmələrdə xərçəng nadir rast gəlinən, lakin ölüm səbəbləri arasında ön sırada yer tutan xəstəliklərdən biridir. Bu yaş qrupunda bədxassəli xəstəliklərin genetik səbəbləri ilə bağlı 40 illik araşdırmalar mühüm nəticələr ortaya qoyub. Xüsusilə, genetik meyillilik uşaqlarda xərçəngin ən əhəmiyyətli risk faktoru kimi müəyyən olunub.

AZƏRTAC “Medicalxpress” portalına istinadla xəbər verir ki, Uşaq Hematologiyası və Onkologiyası şöbəsindən bu barədə məlumat verilib. Bildirilib ki, uşaqlarda və yeniyetmələrdə xərçəngin səbəbləri, bu xəstəliklərin daha erkən aşkar edilməsi, effektiv müalicəsi və gələcəkdə qarşısının alınması böyük əhəmiyyət daşıyır.

Tədqiqatlara əsasən, uşaq vaxtı yaranan xərçəngin təxminən 10 faizi bu xəstəliyə meyillilik sindromları (CPS) ilə bağlıdır. Bu sindromlar arasında Li-Fraumeni sindromu və Fankoni anemiyası xüsusi diqqət çəkir. İlk xərçəngə meyilli genlər (CPGs) 40 il əvvəl müəyyən edilib və bu genlərin irsi xəstəliklərlə əlaqəli variantları xərçəng riskinin artmasına səbəb olduğu təsdiqlənib. Bundan əlavə embrion inkişafı zamanı yaranan bəzi gen variantlarının həm dəyişdirilmiş, həm də sağlam hüceyrələrin mövcud olduğu mozaika xəstəliklərinə gətirib çıxardığı müəyyən edilib. Bu vəziyyətlər xərçəng riskini artırır.

Tədqiqatlar göstərir ki, genetik faktorlarla yanaşı, viral infeksiyalar kimi ətraf mühit faktorları da uşaqlıq və yeniyetmə xərçənglərinin inkişafında rol oynaya bilər. Bu faktorlar xəstəliyin mürəkkəb genetik arxitekturasını daha da genişləndirir. Professor Kristian Kratz bu mövzunu ətraflı şəkildə “Nature Reviews Cancer” jurnalında dərc olunan icmal məqaləsində təqdim edib. Araşdırma nəticələri uşaq vaxtı yaranan xərçəngin dərin genetik təhlilinə əsaslanaraq, daha erkən diaqnostika və müalicə üsullarının inkişaf etdirilməsi üçün vacib perspektivlər vəd edir. Bu tədqiqatlar xərçəngdən sağ qalan uşaqların xroniki sağlamlıq problemlərinin azaldılması, müalicə nəticələrinin yaxşılaşdırılması və gələcək xərçəng riskinin qarşısının alınmasında mühüm rol oynayacaq.