Uşaqlıqda yaşanan stress böyüyəndə ciddi xəstəliklərə yol açır

ABŞ alimlərinin apardığı uzunmüddətli araşdırma uşaqlıq dövründə yaşanan psixoloji gərginliyin insan sağlamlığına ömürlük təsir göstərdiyini ortaya qoyub.

AzPost xəbər verir ki, tədqiqat nəticələri stressin yalnız psixoloji deyil, həm də ciddi fizioloji dəyişikliklərə səbəb olduğunu sübut edib.

Alimlər qeyd ediblər ki, uşaqlıqda toplanan stress orqanizmdə “allostatik yük” adlanan kumulyativ aşınmaya gətirib çıxarır. Bu proses isə illər sonra ürək-damar sistemi və metabolik xəstəliklərin inkişafına şərait yaradır.

Araşdırma ABŞ-da 1992-ci ildən davam edən və “Great Smoky Mountains” layihəsi çərçivəsində aparılıb. Mütəxəssislər 9–11 yaş arası uşaqlarda stress səviyyəsini ölçərək, onların onilliklər sonra sağlamlıq göstəricilərini təhlil ediblər. Nəticədə yüksək stress yükü ilə böyüyən şəxslərdə qan təzyiqi, bədən kütlə indeksi və immun sistemində problemlərin daha çox rast gəlindiyi müəyyən edilib.

Tədqiqatın müəlliflərindən biri, professor Herman Pontzer bildirib ki, hələ 1980-ci illərdən alimlər stressin fiziologiyaya təsirini izah etməyə çalışırdı, lakin indi bunu sübut edən etibarlı biomarker göstəricilər mövcuddur. Digər alim Yelena Xints isə uşaqlıq mühitindəki sosial və psixoloji çətinliklərin onun elmi maraqlarını formalaşdırdığını vurğulayıb.

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edirlər ki, xroniki stress zamanı orqanizm davamlı olaraq “döyüş və ya qaç” vəziyyətində qalır. Bu isə uzun müddətdə ürək xəstəlikləri, şəkərli diabet və digər ciddi problemlərin yaranmasına zəmin yaradır.

AzPost.az

Paylaş