Xameneinin özünü dahi sayan əlaltısı və ya kişisiz evdə Vilayətinin şivənliyi

Avqustun 6-da Arazın o tayından müsbət mesaj gəldi. İranın yol və şəhərsalma naziri Fərzanə Sadiqlə Azərbaycanın baş nazirinin müavini Şahin Mustafayev arasında keçirilən görüşdə iki ölkənin sərhədində birgə layihələrin icrasının tezləşdirilməsi niyyəti bəyan edildi.

Görüş zamanı hər iki tərəf Astara sərhəd terminalı və tikilməkdə olan sərhəd körpüləri də daxil olmaqla, mövcud layihələrin həyata keçirilməsinin sürətləndirilməsinin vacibliyini vurğuladı.

Üç gün sonra isə val dəyişdi, nə dəyişdi...

ABŞ Prezidenti Donald Trampın təşəbbüsü ilə avqustun 8-də Vaşinqtonda Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan ilkin sülh razılaşması imzaladılar. Razılaşma beynəlxalq nəqliyyat marşrutunun - Beynəlxalq Sülh və Rifah üçün Tramp Marşrutunun (TRIPP) açılmasını da ehtiva edir. Əvvəlki adı ilə desək, Zəngəzur dəhlizinin.

Azərbaycanın Vətən müharibəsində Zəfərindən bəri "qırmızı xəttim" deyib haray çəkən İran rejiminin köhnə yarası deşildi.

İranın ali rəhbərinin beynəlxalq məsələlər üzrə müşaviri Əli Əkbər Vilayəti "fas" əmrini alan kimi illərin kin-nifrətini qusdu. Bəs Tehran Zəngəzur dəhlizinin açılmasına qarşı çıxacaqmış. Cəhənnəmə gedən özünə yoldaş axtarar deyərlər, o da əlavə etdi ki, bunu Rusiya ilə birlikdə edə bilərlər. Amma təkbaşına da edəcəklər. Çünki nə qədər də olmasa, Rusiyanın 12 günlük müharibədə bir dəfə də olsun, İrana, heç olmasa, sözlə dəstək verməməsi o qədər də uzaq tarixdə olmayıb ki, yaddan çıxsın.

Rusiyanın adının çəkilməsi həm də bir dümsük idi. "Nə ağzınıza su alıb oturmusunuz? Cənubi Qafqaz əldən gedir eee..." - harayı idi bu.

İranın molla rejimi başqalarının işinə burun soxmağa o qədər öyrəşib ki, müsəlman qardaşları olan azərbaycanlıların qanını üstünə fəxrlə bəzək kimi çəkən qeyri-müsəlman qardaşı Ermənistanın feodalı qismində çıxış etməkdən də utanmadı. Vilayətinin tapşırılmış qənaətinə görə, layihə bölgənin geosiyasi balansını dəyişəcək, sərhədlərin yenidən çəkilməsinə səbəb olacaq və Ermənistanın parçalanması planının bir hissəsi kimi nəzərdə tutulub, üstəlik, artıq "İrəvanda da camaat narazı imiş".

İran hüquqi subyekt kimi bütövlükdə şizofrenik təsiri bağışlayır, yəni şəxsiyyətin ikiləşməsi hər hansı siyasi prosesdə özünü qabarıq şəkildə göstərir. Necə ki, Vilayətinin sərsəmləməsindən sonra İran Prezidenti Məsud Pezeşkianın və hökumətinin açıqlamalarında Tehranın tələblərinin yerinə yetirildiyi, marşrutun mövcud sərhədləri qoruduğu, nəqliyyat əlaqəsini təmin etdiyi, Avropa və şimala tranzitə mane olmadığı vurğulandı.

Belə olanda da fikirləşirsən ki, bu evin bir yiyəsi yoxdurmu? Nə vaxta qədər ilk reaksiyalar, özü də hədə-qorxu, təhdid formasında Xameneinin əlaltılarından gələcək?

Yəni dərd Zəngəzur dəhlizinin açılmasıdırmı? Yoxsa İranın illərlə Ermənistana silah daşıdığı yolun qapanması? Bəlkə, silah-sursatın anbarda qalıb çürüyəcəyi qorxusudur? Axı Zəngəzur dəhlizinin açılmasından sonra artıq Suriya istiqamətində də silah trafiki öləziyəcək: İsrail mediası Bakının Qüds və Dəməşq arasında vasitəçi rolunu öz üzərinə götürdüyünü yazıb. Bu yaxınlarda Suriyaya Azərbaycan qazı nəql olunmağa başladı, İsraillə Suriyanın arası düzəlib, bölgədə münaqişə bitdiyi təqdirdə isə SEPAH-ın da Suriyadakı mövcudluğu sıfıra enəcək.

Yoxsa dəhlizə "şeytan" adlandırdıqları ABŞ-nin Prezidenti Trampın adının verilməsi, amerikalı kontingentin sərhəddə mövcudluğudur belə yersiz təhdidə səbəb? Vilayətinin sahibi nə qədər ört-basır etsə də, "obyekti boşaltmışıq, bombalaya bilərsiniz" məsələsi yaddan çıxacaq deyil. Deməli, İranın ABŞ-dən qorxması variantının da üstündən bir qalın xətt çəkirik.

Bəs nədir o zaman bu vurnuxma, nala-mıxa vurmalar? Daxili və xarici siyasətdə uğur qazanan müsəlman qardaşını - Azərbaycanı qarnı götürməmək olmasın?

Məqsəd Bakını qorxutmaqdırsa, əbəsdir. Çox "şir"lərin quyruğunu qapı arasında qoyub bəyirtmişik. Daxili auditoriyaya oynamaqdırsa, bunda da gec qalmısınız, hörmətsiz Vilayəti.

Sonda bir xatırlatma etmək yerinə düşər: Lətifəsi qıraq olsun, amma biz tərəfdə deyirlər ki, hürüşünü bilməyən it evinə qonaq gətirər...

Ülviyyə Gülməmmədova