Xolesterol nədir? Xolestrolun simptomları nələrdir? Xolesterolun normal səviyyəsi nə qədər olmalıdır?

Yəqin ki, siz də tez-tez ətrafdakılardan “bunu yeyə bilmərəm, xolesterolu artırır” və yaxud “bu qida xolesterol üçün təhlükəlidir” və s. kimi cümlələr eşidirsiniz.Bəs xolesterol nədir?

Xolesterol bütün bədəndə olan bir maddədir. Bədənin hüceyrələrin qurulması və vitamin və digər hormonların istehsalı üçün bu maddə lazımdır. Bununla belə, artıq xolesterol problem yarada bilər. Xolesterol iki mənbədən gəlir. Qaraciyəriniz sizə lazım olan bütün xolesterolu istehsal edir. Bədəninizdə qalan xolesterin heyvan mənşəli qidalardan gəlir. Məsələn; ət, quş əti və süd məhsullarının hamısında pəhriz xolesterolu var. Bu doymuş və trans yağlarla da zəngin ola bilər. Bu yağlar bədəninizdə xolesterolu artıra bilər.

Bəzi insanlar üçün bu əlavə xolesterol onların normal xolesterol səviyyəsindən qeyri-sağlam səviyyəyə keçməsi deməkdir. Palma yağı, palma çəyirdəyi yağı və kokos yağı kimi bəzi tropik yağlar pis xolesterolu artıra bilən doymuş yağ ehtiva edir. Bu yağlara tez-tez çörək məhsullarında rast gəlinir. Xolesterol qanda dövr edir. Qanınızdakı xolesterinin miqdarı artdıqca, sağlamlığınız üçün risk də artır. Yüksək xolesterol ürək xəstəliyi və insult kimi ürək-damar xəstəliklərinin riskini artırır. Buna görə də səviyyənizi öyrənə bilmək üçün xolesterininizi yoxlamaq vacibdir.

Əslində hormonlar, D vitamini və qidaları həzm etməyə kömək edən maddələr istehsal etmək üçün vücudunuza bir qədər xolesterol lazımdır. Bədəniniz lazım olan bütün xolesterolu istehsal edir. Xolesterol yumurta sarısı, ət və pendir kimi heyvan mənşəli qidalarda da olur. Əgər qanınızda çoxlu xolesterin varsa, o, qandakı digər maddələrlə birləşərək lövhə əmələ gətirə bilər. Lövhə damarlarınızın divarlarına yapışır. Bu lövhə yığılmasına ateroskleroz deyilir. Bu, koronar arteriya xəstəliyinə, koronar damarlarınızın daraldığı və ya hətta tıxandığı bir vəziyyətə səbəb ola bilər. Bundan əlavə, siqaret, yüksək qan təzyiqi və ya diabet kimi risk faktorları yüksək xolesterol riskinizi daha da artırır.

Xolesterol səviyyəsi nə qədər olmalıdır?

Xolesterol səviyyənizin nə qədər olması yaşınız, sağlamlıq probleminizin olub-olmaması və ürək-damar xəstəlikləri riskiniz kimi amillərdən asılıdır. Əgər xəstəsinizsə, müəyyən dərmanlar qəbul edirsinizsə və ya bu yaxınlarda körpəniz varsa, səviyyələriniz aşağı və ya daha yüksək ola bilər.

Yüksək xolesterol çox vaxt simptomlara səbəb olmur. Sadəcə qan testi apararaq onun yüksək olub olmadığını öyrənə bilərsiniz. Ancaq bu, angina (ürək xəstəliyindən yaranan sinə ağrısı), yüksək qan təzyiqi, insult və digər qan dövranı pozğunluqları da daxil olmaqla simptomlara səbəb olan şərtlərin inkişaf riskini artıra bilər. Həmçinin; Ksantomalar adlanan dəridə yumşaq, sarımtıl böyümələr və ya lezyonlar yüksək xolesterol səviyyələrini göstərə bilər. Piylənmə və ya diabetli bir çox insanda da yüksək xolesterol var. Kişilərdə iktidarsızlıq damarlar qanda yüksək xolesteroldan təsirləndikdə baş verə bilər.

İradə Cəlil, Bizimyol.info