Yekaterinburqdakı hadisələr münasibətlərdə nəyi dəyişəcək?

Son günlər Rusiyanın Yekaterinburq şəhərində azərbaycanlılara qarşı bir sıra insidentlər baş verib. Yerli hüquq-mühafizə orqanlarının müdaxiləsi ilə gündəmə gələn hadisələr cəmiyyətin narahatlığına səbəb olub. Hadisələrin səbəbi və miqyası ilə bağlı müxtəlif versiyalar səsləndirilir. Əməliyyat zamanı azərbaycanlı Safarov ailəsinə qarşı nümayişkaranə güc tətbiq olunub. Bu zorakılıq nəticəsində iki qardaş Ziyaddin və Hüseyn Safarov həyatını itirib, bir neçə nəfər ağır xəsarətlərlə xəstəxanaya yerləşdirilib. Rəsmi məlumatlara görə, onlarla azərbaycanlı saxlanılıb və istintaqa cəlb olunub. Bəs bu hadisələr iki ölkə arasındakı münasibətlərə necə təsir edəcək?

Politoloq Turan Rzayev Metbuat.az-a açıqlamasında bildirib ki, Rusiya hüquq-mühafizə orqanlarının, xüsusilə OMON və polis strukturunun həyata keçirdiyi bu zorakılıq və işgəncələr artıq gizlədilmir. Bu, bir xalqı kriminal kimi təqdim etməkdən daha çox, sistemli etnocinayətkarlıqdır və Rusiyanın qeyri-rus xalqlara qarşı etnik təmizləmə siyasətinin hüquqi əsaslarını yaratmaq cəhdidir:

“Tarixi perspektivdən baxanda belə dəhşətli hadisələrin Stalin dövründə belə geniş və açıq şəkildə tətbiq olunmadığını görürük. O zaman repressiyalar sistemli olsa da, insanlara küçədə güllə atmaq və işgəncə vermək adi praktik deyildi. Bu gün Rusiyada gedən zorakılıq, etnik təzyiqlər həmin dövrü belə kölgədə qoyur. Rusiyanın azərbaycanlılara qarşı zorakılığı da yeni deyil. 20 Yanvar faciəsi, Xocalı soyqırımı və 30 illik işğalın arxasında məhz Rusiyanın durması Azərbaycan xalqının yaddaşındadır. Yekaterinburqdakı hadisə də bu düşmən münasibətinin və milli azlıqların hüquqlarının sistemli şəkildə pozulmasının son göstəricisidir”.

T.Rzayev hadisənin informativ fonunda da diqqət çəkən məqamlardan danışıb:

“Rus mediasında paralel olaraq aparılan anti-Azərbaycan kampaniyası, ictimai şüurda “miqrant təhlükəsi” anlayışının yaradılması və azərbaycanlıların kriminal obrazda təqdim olunması bu zorakılığın planlı şəkildə ictimai rəyi formalaşdırmaq məqsədilə həyata keçirildiyini göstərir. Bu, etnik zəmində psixoloji və siyasi təzyiqin bir hissəsidir. Yekaterinburqda baş verənlər sıradan hüquq-mühafizə əməliyyatı deyil. Zamanlama, seçilmiş hədəf və tətbiq olunan metodlar açıq şəkildə göstərir ki, bu, bütövlükdə Azərbaycan toplumuna qarşı yönəlmiş məqsədli bir təzyiqdir. Azərbaycan dövləti bu məsələyə adekvat reaksiya verərək Xarici İşlər Nazirliyi səfir müvəqqəti işlər vəkilini çağırıb etirazını bildirir və Rusiyadan gələcək mədəni tədbirləri dayandırıb. Bu addımlar emosional deyil, milli maraqların qorunmasına yönəlmiş strateji və sistemli reaksiyadır”.

Politoloq qeyd edib ki, bu hadisə Rusiyanın Cənubi Qafqazda geosiyasi mövqeyinin zəiflədiyi bir dövrdə baş verir:

“Daxildə miqrant əleyhinə ritorikanın gücləndirilməsi və xaricdə Azərbaycanı hədəfə çevirməsi Rusiyanın məsuliyyəti yayındırmaq və yeni təhlükə obrazları yaratmaq cəhdidir. Ancaq Rusiya unutmamalıdır ki, Azərbaycan 20 Yanvarı, Xocalını, 30 illik işğalı və 44 günlük müharibənin nəticələrini unutmur. Bu cür təzyiqlərə qarşı xalqın iradəsi qırılmazdır və Azərbaycan geri çəkilməyəcək. Azərbaycan dövləti hadisənin beynəlxalq səviyyədə araşdırılması, məsul şəxslərin cəzalandırılması və diasporun təhlükəsizliyinin təmin olunmasına qədər məsələyə ciddi yanaşacaq. Bu artıq yalnız diplomatik deyil, həm siyasi, həm də hüquqi müstəviyə çıxarılmışdır. Bu, həm dövlət, həm də xalqın ləyaqət məsələsidir”.

“Qeyd edim ki, Dekabrın 25-də "Azərbaycan Hava Yolları"na məxsus "Embraer 190" təyyarəsi Qroznıya uçarkən Rusiya hava hücumundan müdafiə qüvvələri tərəfindən vurulmuş, radioelektron mübarizə sistemi isə təyyarənin elektron sistemlərini sıradan çıxarmışdı. Təyyarənin bir neçə hava limanına enişinə icazə verilməməsi və son anda Aktau hava limanına yönləndirilməsi Rusiyanın məsuliyyəti ört-basdır etmək cəhdi idi. Rusiya mediası bu hadisəni Ukraynanın üzərinə atmağa çalışaraq manipulyasiya etdi, lakin hadisə ilə bağlı Rusiya Azərbaycan tərəfindən üzr istəməli oldu. Yekaterinburqdakı zorakılıq da bir daha göstərdi ki, iki ölkə arasındakı münasibətlərdə Rusiyanın Azərbaycanla bağlı destruktiv mövqeyi dəyişməyib və Kremlin siyasəti hələ də düşmənçiliyə əsaslanır”, - deyə T.Rzayev əlavə edib.

Sevinc İbrahimzadə / Metbuat.az