Yer bir dəfə məhv olub: Yenidən belə yaranıb

Yer və biologiya üzrə alimlərdən ibarət beynəlxalq qrup Los- Çokoyos super püskürməsinin təqribən 79500 il əvvəl baş verdiyini və planetin onilliklər ərzində özünü bərpa etdiyini açıqlayıb.

“Cebheinfo.az” xəbər verir ki, “Communications Earth & Environment” jurnalında dərc olunan məqalədə elm adamları qədim vulkan püskürməsinin qlobal təsiri haqqında daha çox öyrənmək üçün Qrenlandiya və Antarktidada götürülmüş buz nüvəsi nümunələrini necə öyrəndiklərini yazıblar.

Əvvəllər bildirilmişdi ki, on minlərlə il əvvəl Qvatemalada müasir Atitlan vulkan sisteminin ərazisində güclü püskürmə baş verib və kül atmosferə çox uzaqlara atılınb. Ehtimala görə, o qədər çox kül buraxılıb ki, bu, buz dövrünə gətirib çıxarıb.

Bu gün bu hadisə Los- Çokoyos super püskürməsi kimi tanınır. Tədqiqat qrupu püskürmənin qlobal təsiri haqqında daha çox öyrənmək istəyib, buna görə də püskürmə zamanı və sonrakı illərdə atmosfer şəraitini ortaya çıxaran buz nüvələrini əldə etmək üçün Qrenlandiya və Antarktidaya gedib.

Alimlər buz nüvələrindəki material təbəqələrini tədqiq edərək, püskürmənin təxminən 79500 il əvvəl baş verdiyini, yəni vulkandan gələn külün buz nüvələrinin gəldiyi ərazilərə çatacağını hesablayıblar.

Onlar, həmçinin qeyd ediblər ki, püskürmə fəlakətlə nəticələnib. Belə ki, buraxılan külün miqdarı soyutma və Günəş işığının itirilməsi kimi qlobal dəyişikliklərə səbəb olub. Lakin onlar bildiriblər ki, kül təmizlənərək planetin cəmi bir neçə onillik ərzində əvvəlki vəziyyətinə qayıtmasına imkan verib. Bu da buz dövrünün yenidən başlamasının qarşısını alıb.

Tədqiqatçılar deyirlər ki, onların işi Los- Çokoyos super püskürməsi zamanı və ondan sonra baş verənlər haqqında anlayışını kökündən dəyişdirir, gələcək super püskürmələrin yeni buz dövrünə gətirib çıxara biləcəyini və bəlkə də insan irqini məhv edə biləcəyini irəli sürən nəzəriyyələrə meydan oxuyur. 

Alimlər qrupu gələcək hadisələrin təsirini daha yaxşı proqnozlaşdırmağa kömək etmək üçün uzaq keçmişdə digər hadisələrin təsirini öyrənmək üçün tədqiqatlarını davam etdirəcək.

Xəzər
“Cebheinfo.az”

Açar sözlər: püskürmə