Yerin altında həcmi 200 milyon ton olan enerji anbarı tapıldı: Harda yerləşir?

Alimlər Albaniyada yerləşən xrom mədənində təbiətdə nadir hallarda rast gəlinən və enerji baxımından böyük əhəmiyyətə malik olan nəhəng hidrogen ehtiyatı aşkarlayıblar. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, "Econews" saytının xəbərinə görə, bu yataq ildə təqribən 200 ton hidrogen hasil etməyə qadirdir və potensial ümumi ehtiyatlar 200 milyon tonadək qiymətləndirilir.

Məlumata əsasən, bu, Yer kürəsində indiyə qədər ölçülmüş ən böyük təbii hidrogen mənbəyidir. Tədqiqatçıların fikrincə, bu tapıntı, dərin geoloji qırılma zonalarında yerləşən yeraltı hidrogen anbarlarının mövcudluğu və istifadəyə yararlılığına dair ilk konkret sübutdur.

Hidrogen uzun illərdir "gələcəyin yanacağı” kimi qəbul edilir. Lakin ənənəvi üsullarla — metanın yandırılması və ya elektrolizlə — istehsalı həm baha başa gəlir, həm də karbon emissiyası yaradır. Albaniyadakı bu yataq isə istisna təşkil edir: burada qaz artıq təmiz, yüksək konsentrasiyalı formada mövcuddur və əlavə emala ehtiyac duymur.

Tapıntı Bulqizə mədənində müəyyən dərinliklərdəki qırılma zonalarına çatdıqda təzyiqlə çıxan qazın analizləri nəticəsində qeydə alınıb. Bu da sübut edir ki, təbii hidrogen birbaşa hasil edilə bilər. Alimlər bildirirlər ki, bu sadəcə nəzəriyyə deyil, artıq elmi faktlarla təsdiq olunub.

Lakin prosesin çətinlikləri də var. Hidrogenin geoloji mənşəli olduğu və yenilənməsinin milyonlarla il çəkdiyi üçün bu mənbə bərpa olunan enerji növü sayılmır. Bundan əlavə, dərin yeraltı təbəqələrdə bu qazla qidalanan unikal mikroorqanizmlər yaşaya bilər və hasilat bu ekosistemi məhv edə bilər.

Bundan başqa, 200 ton illik hasilat hələlik qlobal tələbat (ildə 100 milyon ton H₂) ilə müqayisədə çox azdır. Ancaq yataqda ümumi ehtiyatların 200 milyon tona çata biləcəyi istisna edilmir. Əsas diqqət isə həcmdən daha çox geoloji modelin öyrənilməsinə yönəlib, çünki bu, yeraltı hidrogen anbarının ilk dəqiq xəritələşdirilməsidir.

Albaniyada aşkar olunan bu hidrogen yatağı, bəşəriyyət üçün daha təmiz və effektiv enerji mənbələrinin mümkünlüyünü göstərən mühüm bir elmi irəliləyişdir. Bu tapıntı, həm enerji təhlükəsizliyi, həm də planetin dərinliklərində baş verən geoloji proseslərin anlaşılması baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır.

Aydın