Yolda gedərkən diqqət: tələyə düşə bilərsiniz! XƏBƏRDARLIQ

İnkişaf edən texnologiya və geniş yayılmış internet əlçatanlığı insanları istənilən yerdə onlayn olmağa həvəsləndirir. Xüsusilə də, kafe, park, ticarət mərkəzi və ya hava limanında pulsuz və şifrəsiz Wi-Fi şəbəkəsi görən hər kəs onu dərhal istifadə etməyə meyilli olur. Lakin bir çox insan bu cür şəbəkələrə qoşulmağın ciddi təhlükələr yaratdığının fərqində deyil.

News24.az xəbər verir ki, Yenisabah.az bu məsələni araşdırıb.

Şifrəsiz, yəni açıq Wi-Fi şəbəkələri istənilən şəxs tərəfindən istifadə oluna bildiyindən, kiberhücumçular üçün ideal mühit yaradır. Bu şəbəkələr vasitəsilə hakerlər müxtəlif üsullarla istifadəçilərin şəxsi məlumatlarını ələ keçirə bilər.

Man-in-the-Middle (MITM) hücumu:

Bu, hakerlərin internet trafikinizi izlədiyi və dəyişdirdiyi bir hücum növüdür. Siz banka və ya sosial media hesabınıza daxil olarkən, məlumatlarınız hakerin əlindən keçə bilər və o, giriş məlumatlarınızı oğurlaya bilər.

Fake Wi-Fi (Saxta şəbəkələr):

Bəzi hakerlər real görünən, lakin əslində onların nəzarətində olan saxta Wi-Fi şəbəkələri yaradır. Siz bu şəbəkəyə qoşulduqda, daxil etdiyiniz istənilən məlumat (parollar, kart nömrələri və s.) birbaşa onların əlinə keçir.

Trafikin izlənməsi və məlumat oğurluğu:

Açıq Wi-Fi şəbəkələri vasitəsilə hakerlər sizin göndərdiyiniz və qəbul etdiyiniz məlumatları izləyə bilər. Mesajlarınız, e-poçtlarınız və hətta sosial media hesablarınızdakı şəxsi yazışmalarınız üçüncü şəxslərin əlinə keçə bilər.

Zərərli proqramların yayılması:

Şifrəsiz Wi-Fi şəbəkələrinə qoşularkən cihazınıza zərərli proqramlar yüklənə bilər. Bu proqramlar sizin telefon və ya kompüterinizdə arxa planda işləyərək şəxsi məlumatlarınızı oğurlaya bilər.

Sessiya oğurluğu (Session Hijacking):

Bəzi kiberhücumçular sizin aktiv olan veb sessiyanızı oğurlaya bilər. Bu o deməkdir ki, siz Facebook, e-poçt və ya bank hesabınıza daxil olduqdan sonra haker həmin giriş məlumatlarınızı istifadə edərək sizin adınızdan sistemlərə girə bilər.

Özünüzü necə qoruya bilərsiniz?

Şifrəsiz Wi-Fi şəbəkələrinin risklərindən qorunmaq üçün aşağıdakı təhlükəsizlik tədbirlərinə riayət etməyiniz tövsiyə olunur:

Açıq Wi-Fi şəbəkələrindən mümkün qədər uzaq durun - Mütləq Wi-Fi istifadə etməli olduğunuz hallarda, yalnız etibarlı mənbələrdən olan şifrəli və təhlükəsiz şəbəkələrə qoşulun.

VPN (Virtual Private Network) istifadə edin - VPN internet trafikinizi şifrələyərək üçüncü şəxslərin məlumatlarınıza girişini çətinləşdirir. Bu, açıq şəbəkələrdə belə əlaqənizi daha təhlükəsiz edir.

Bank və ya şəxsi hesablarınıza daxil olmayın - Açıq Wi-Fi şəbəkəsində olarkən bank hesabınıza və ya digər həssas məlumatlar olan platformalara daxil olmaqdan çəkinin.

Cihazlarınızda “automatic Wi-Fi connection” funksiyasını deaktiv edin - Bəzi cihazlar avtomatik olaraq açıq şəbəkələrə qoşulur. Bu funksiyanı deaktiv edərək təhlükəsizlik səviyyənizi artıra bilərsiniz.

Şifrəsiz Wi-Fi üzərindən məlumat ötürməyin - Əgər açıq Wi-Fi-dan istifadə edirsinizsə, heç bir şəxsi məlumat, giriş parolları və ya bank kartı məlumatlarını daxil etməyin.

İki mərhələli təsdiqləmə (Two-Factor Authentication) aktiv edin - Sosial media və bank hesablarınız üçün iki mərhələli təsdiqləməni aktiv edərək, hakerlərin hesabınıza girişini çətinləşdirə bilərsiniz.

Şübhəli pop-uplara və endirmələrə diqqət edin - Açıq Wi-Fi şəbəkəsində olarkən qarşınıza çıxan naməlum reklamlar və ya endirmələr zərərli proqramlar ola bilər. Belə linklərə daxil olmayın və heç bir naməlum proqramı yükləməyin.

Anti-virus proqramlarından istifadə edin - Cihazınıza etibarlı antivirus proqramı yükləyərək, zərərli hücumlara qarşı qorunma səviyyənizi artıra bilərsiniz.

Şifrəsiz Wi-Fi şəbəkələri hər kəs üçün cəlbedici görünsə də, ciddi təhlükələr yaradır. Kiberhücumçular bu cür açıq şəbəkələrdən istifadə edərək şəxsi məlumatlarınızı oğurlaya, cihazlarınıza zərər verə və hətta bank hesablarınıza daxil ola bilərlər. Bunun qarşısını almaq üçün mümkün qədər açıq Wi-Fi şəbəkələrindən istifadə etməmək, VPN tətbiq etmək və şəxsi məlumatlarınızı qorumaq üçün lazımi tədbirləri görmək vacibdir. Unutmayın, internet təhlükəsizliyi şəxsi məlumatlarınızın təhlükəsizliyi deməkdir!