Zəngəzur dəhlizi Türk dünyasını oyadır: Top indi Mərkəzi Asiyadadır

Zəngəzur sadəcə yol deyil - bu, həm də milli təhlükəsizlik məsələsidir

Ermənistan hökuməti başqa adlar altında Zəngəzur dəhlizinin açılmasına hazırlaşır. Bu barədə “Hraparak” məlumat yayıb. Qeyd olunur ki, Baş nazir Nikol Paşinyanın sözçüsü Nazeli Baqdasaryanın bugünkü açıqlaması dəhlizin açılacağı ilə bağlı heç bir şübhə yeri qoymayıb: "Bundan əvvəl autsorsinqdən söhbət gedirdisə, indi bu, dövriyyəyə buraxılır: icarə, lizinq, tikinti hüquqları... Və onun dediyi kimi, başqa məna ifadə edə biləcək digər nüanslar. Baqdasaryanın sözlərindən belə çıxır ki, (Qərbi Zəngəzurdan keçəcək) dəmir yolu, boru kəməri və elektrik xətlərinin idarəçiliyi kənar bir şirkətə verilə bilər. Başqa sözlə, artıq aydındır ki, Zəngəzur dəhlizinə minlərlə ad qoya bilərlər, amma fakt birdir: təhvil verilir". Mənbənin fikrincə, Paşinyanın sözçüsünün açıqlaması dəhlizin təhvil veriləcəyinin rəsmi anonsudur. N.Baqdasaryan bundan əvvəl dəhlizə nəzarətin xarici şirkətə verilməsi ilə bağlı KİV-lərdə yayılan iddianı şərh edərkən söyləmişdi ki, Ermənistanın ərazi bütövlüyü, suverenliyi və yurisdiksiyası heç vaxt və heç kimə verilə bilməz, amma avtomobil və dəmir yollarının, eləcə də digər infrastrukturun istismar və idarəçiliyi özəl şirkətlərə həvalə oluna bilər: “Bu, uzun illərdir tətbiq edilən normal bir praktikadır. Xatırladaq ki, daha öncə ABŞ-nin Türkiyədəki səfiri Tomas Barrak bəyan etmişdi ki, ölkəsi Zəngəzur dəhlizinə nəzarəti öz üzərinə götürməyi təklif edib. Diplomat vurğulayıb ki, ABŞ tərəfindən Zəngəzur dəhlizinə 100 il müddətinə nəzarət etmək təklif olunub. 

Erməni politoloq Qriqor Balasanyan da iddia edib ki, beynəlxalq aktorlar Azərbaycan və Ermənistan arasında Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı razılığa gəliblər. Ekspert bildirib ki, dəhlizin açılması Ermənistan-Azərbaycan sülh sazişi çərçivəsindən kənarda razılaşdırılıb: “Son hadisələr yolların açılması məsələsinin, əslində, Ermənistan-Azərbaycan sülh sazişi ilə heç bir əlaqəsi olmadığını göstərir. İlkin olaraq, yolların açılması məsələsinə tam başqa kontekstdə baxılırdı. Amma Azərbaycan sonradan 10 noyabr üçtərəfli bəyanatından kənarda yeni şərtlər irəli sürməyə başladı. Bu tələblərə 300 min azərbaycanlının geri qaytarılması, Ermənistanın 150 milyard dollar təzminat ödəməsi, həmçinin konstitusiyaya əlavə və dəyişikliklərin həyata keçirilməsi daxildir. Bakı danışıqlar prosesini məharətlə dəyişdi. İndi artıq görünür ki, beynəlxalq oyunçular Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşdırılması prosesindən kənarda dəhliz məsələsində razılığa gəliblər”. Balasanyan vurğulayıb ki, Zəngəzur dəhlizinə nəzarət Ermənistanda olmayacaq: “Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin ardıcıl tələbləri nəticəsində bu məsələ danışıqlar prosesinin mərkəzi elementinə çevrilib”. Ekspert əlavə edib ki, İrəvan bundan əvvəl dəfələrlə “qəbuledilməz” olduğunu bəyan etdiyi Bakının bu tələbini də qəbul edib. 

Bakı Politoloqlar Klubunun sədri, siyasi elmlər namizədi Zaur Məmmədov Sherg.az-a açıqlamasında deyib ki, Zəngəzur dəhlizi çox vacib geosiyasi mahiyyət daşıyan, Avrasiyanın orta xəttində xəritəni dəyişəcək bir yoldur. Ekspertin fikrincə, bu yolun mahiyyətini anlayan regional və beynəlxalq aktorlar mütəmadi olaraq bəyanatlar səsləndirirlər: