Şahmat qaydaları və şahmat fiqurların düzülüşü və hərəkətləri necədir?

Şahmat Dünyasına İlk Addımlar

Şahmat, strateji düşüncə və planlaşdırma qabiliyyətini inkişaf etdirən qədim bir oyundur. Bu oyunun əsasını şahmat lövhəsi və fiqurlar təşkil edir. Şahmat qaydalarını və fiqurların hərəkətlərini öyrənmək, bu oyunun zövqünü çıxarmaq üçün vacibdir.

Şahmat Lövhəsinin Quruluşu

Şahmat lövhəsi 8x8 ölçülü, yəni 64 hüceyrədən ibarətdir. Lövhənin hər bir sırası və sütunu rəqəmlərlə (1-dən 8-ə qədər) və hərflərlə (a-dan h-a qədər) işarələnir. Lövhəni düzgün qurmaq üçün ağ rəngli hüceyrə həmişə sağ aşağı küncdə qalmalıdır.

Fiqurların Düzülüşü

• Piyada: Hər iki tərəfdən ikinci sırada yerləşdirilir. Ağlar üçün 2-ci, qaralar üçün 7-ci sırada.
• Qala (Rok): Hər iki tərəfin künclərində yerləşir. Ağlar üçün a1 və h1, qaralar üçün a8 və h8 hüceyrələrində.
• At: Qalaların yanında yerləşdirilir. Ağlar üçün b1 və g1, qaralar üçün b8 və g8.
• Fil: Atların yanında yerləşir. Ağlar üçün c1 və f1, qaralar üçün c8 və f8.
• Vəzir (Xan): Öz rəngindəki hüceyrəyə yerləşdirilir. Ağlar üçün d1, qaralar üçün d8.
• Şah: Vəzirlərin yanında yerləşdirilir. Ağlar üçün e1, qaralar üçün e8.

Fiqurların Hərəkət Qaydaları

1. Piyada: İrəliyə bir addım hərəkət edir, lakin başlanğıc mövqeyindən iki addım irəliləyə bilər. Rəqib fiqurunu çaprazda götürür.
2. Qala: Yatay və ya şaquli olaraq istənilən sayda hüceyrə hərəkət edir.
3. At: "L" formasında hərəkət edir. Bu, iki hüceyrə bir istiqamətə, bir hüceyrə isə digərinə hərəkət deməkdir.
4. Fil: Çapraz olaraq istənilən sayda hüceyrə hərəkət edir.
5. Vəzir: Qala və filin hərəkətlərini birləşdirərək, həm yatay, həm şaquli, həm də çapraz hərəkət edir.
6. Şah: Hər istiqamətdə bir hüceyrə hərəkət edə bilər.

Şahmatın əsas məqsədi rəqibin şahını mat etməkdir. Bunun üçün strateji düşünmək və fiqurların hərəkətlərini səmərəli istifadə etmək lazımdır.