2000 ildən sonra yandırılmış tumarın içinə ilk baxış

Roma Herculaneum şəhərindəki pis yanmış tumar rəqəmsal olaraq “açılaraq” içərisinə 2000 il ərzində ilk baxışı təmin edilib.

Gununsesi.info xarici mediaya istinadən xəbər verir ki,kömür parçasına bənzəyən sənəd 79-cu ildə Vezuvi dağının vulkan püskürməsi nəticəsində yanıb və heç vaxt fiziki olaraq açıla bilməyəcək qədər kövrəkdir.

Amma indi elm adamları mətnin sətir və sütunlarını aşkar edərək faktiki olaraq onu açmaq üçün rentgen təsviri və süni intellektin birləşməsindən istifadə ediblər.

Vərəqin məzmununu deşifrə etmək üçün tam oxunaqlı olması üçün daha çox iş tələb olunur, lakin layihənin arxasında duran komanda nəticələrin çox ümidverici olduğunu deyir.

Herculaneum vərəqlərinin kilidini açmağa çalışan beynəlxalq müsabiqə olan Vesuvius Challenge layihəsinin rəhbəri Stiven Parsons, “Biz bütövlükdə bütün vərəqi oxuya biləcəyimizə əminik və ilk dəfədir ki, bunu yüksək inamla söyləyə bilmişik” deyib.

Bəzi hərflər qədim mətndə artıq aydın görünür və komanda bunun fəlsəfə əsəri olduğuna inanır.

Qeyd edək ki, qonşusu Pompey kimi metrlərlə vulkanik külün altında basdırılmış Herkulaneumda yüzlərlə kömürləşdirilmiş tumar aşkar edilmişdir.

Keçmişdə papirus adlanan qalın kağıza bənzəyən materialdan hazırlanan sənədlərin bəziləri açıq qiymətə satılsa da, parça-parça olub.

Orxan Saffari

Gununsesi.info