80 qəpiklik tərəvəzin bilinməyən faydaları

Bakıda hazırda marketlərdə kökün kilosu cəmi 80 qəpikdən 1 manata qədər təklif olunur. Bu qədər ucuz, amma bir o qədər də faydalı tərəvəzin sağlamlıq baxımından dəyəri çoxları tərəfindən yetərincə bilinmir. Əksər hallarda kök bişirilərək və ya şorbaların, yeməklərin tərkibində istifadə olunur. Lakin çiy halda yeyildikdə kök həm daha faydalı, həm də daha təsirli olur.

Yekökünü çiy-çiy yeməyin bədənimizə təsirləri nələrdir? Kimlər rahatlıqla hər gün yeyə bilər, kimlərə ehtiyatlı olmaq lazımdır?

News24.az kökün əsas faydalarını təqdim edir:

A vitamini deposudur:

Kök beta-karotinlə zəngindir. Bu maddə orqanizmdə A vitamininə çevrilir. A vitamini göz sağlamlığı, immunitet və dəri üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Çiy kök bu baxımdan bişmişdən daha zəngindir, çünki bişirmə prosesi zamanı bəzi vitaminlər itə bilər.

Qəbizliyi aradan qaldırır:

Tərkibində yüksək miqdarda həll olunmayan lif olan kök bağırsaq hərəkətlərini tənzimləyir. Həftəlik 3-4 dəfə çiy kök yemək qəbizliyi azalda bilər.

Qanda şəkəri tənzimləyir:

Gİ (qlikemik indeks) aşağı olduğu üçün çiy kök qan şəkərini sürətlə qaldırmır. İnsulin dirəci və şəkərli diabet riski olanlar üçün əla bir qəlyanaltıdır. Amma porsiya miqdarı nəzarətdə saxlanmalıdır.

Dəri və saç üçün təbii dəstəkdir:

Çiy kök kollagen sintezini dəstəkləyən C vitamini və antioksidantlarla zəngindir. Bu isə dərinin parlaq, saçların sağlam görünməsinə səbəb olur.

Antixərçəng təsiri:

Araşdırmalar göstərir ki, çiy kökdəki “falcarinol” adlı təbii maddə bəzi xərçəng növlərinin qarşısını almaqda təsirli ola bilər. Xüsusilə bağırsaq xərçəngi ilə bağlı aparılan tədqiqatlar bu fikri dəstəkləyir.

Kimlər hər gün çiy kök yeyə bilər?

Sağlam şəxslər:

Gündə 1-2 orta boy kök rahatlıqla yeyilə bilər. Çiy halda salatlara, smuzilərə və ya sadəcə qəlyanaltı kimi əlavə etmək mümkündür.

Pəhriz saxlayanlar:

Kök az kalorili və toxluqverici bir tərəvəzdir. Arıqlamaq istəyənlər üçün ideal seçimdir. Aralıqlı oruc (intermittent fasting) edənlər üçün də uyğun qəlyanaltıdır.

Uşaqlar və böyüklər:

Uşaqların göz və diş sağlamlığı üçün, yaşlıların isə bağırsaq hərəkətləri və immun sistemləri üçün faydalıdır.

Kimlərə ehtiyatla yemək tövsiyə olunur?

Hipotiroid xəstələri (zob problemi olanlar):

Çiy kök, digər çiy tərəvəzlər kimi (xüsusilə turp, kələm, brokoli) tiroid funksiyasını bir qədər zəiflədə bilər. Bu səbəbdən zob xəstələri kökü çox miqdarda və daima çiy yeməkdən çəkinməlidirlər.

Həddindən artıq beta-karotin yığılması:

Çox uzun müddət hər gün çox miqdarda çiy kök yemək karotemiya adlı vəziyyətə səbəb ola bilər – bu, dərinin narıncımtıl rəng almasıdır. Zərərli deyil, amma estetik cəhətdən narahatedici ola bilər.

Həzm problemi olanlar:

Çiy tərəvəzlər bəzi insanlarda qaz və köp yarada bilər. Mədə həssaslığı olanlar daha az miqdarda, yaxud rendələyərək yeyə bilərlər.

Çiy kök gündəlik qidalanma proqramımıza asanlıqla daxil edilə bilən, əlçatan və təsirli bir tərəvəzdır. Onun bilinməyən və ya az bilinən faydaları – xüsusilə də antikanser və bağırsaq dostu olması – bu tərəvəzə xüsusi dəyər qazandırır. Əlbəttə, hər şeydə olduğu kimi bunda da miqdar və fərdi yanaşma önəmlidir. Amma ümumi götürdükdə, bu qədər ucuz olan bir məhsulun bu qədər sağlamlıq dostu olması, bir növ “səssiz qəhrəman” təsiri yaradır.

Unutmayın, sağlamlıq yalnız bahalı detokslarla deyil, kök kimi sadə, təbii məhsullarla da qoruna bilər./yenisabah