“ABŞ BMT də Ukrayna ilə bağlı səsvermədə Rusiyanın yanında yer alıb“ BBC

"Birləşmiş Ştatların yeni mövqeyi davamlı olacaq, yoxsa bu, yalnız qısamüddətli diplomatik manevrdir?.."

ABŞ-ın yeni administrasiyası bazar ertəsi xarici siyasətdə ciddi dəyişikliklərə getdiyini nümayiş etdirərək, BMT-də Ukrayna müharibəsi ilə bağlı iki dəfə Rusiya ilə eyni mövqedən çıxış edib.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "bbc.com" nəşri məlumat yayıb.

Məlumatda deyilir ki, öncə ABŞ və Rusiya BMT Baş Assambleyasında Ukraynadakı müharibəyə görə Rusiyanı pisləyən qətnaməyə qarşı səs verib. Daha sonra ABŞ Təhlükəsizlik Şurasında Rusiyanı günahlandırmayan və Ukraynaya dəstək ifadə etməyən, yalnız sülh çağırışları ehtiva edən öz qətnaməsini irəli sürüb. Bu qətnaməni Rusiya da dəstəkləyib.

ABŞ-ın BMT-dəki müvəqqəti işlər vəkili Doroti Şi bunu "tarixi bəyanat" adlandıraraq, qətnamənin əsas məqsədinin müharibəni dayandırmaq olduğunu vurğulayıb. Rusiyanın BMT-dəki daimi nümayəndəsi Vasili Nebenzya isə mətnin "ideal olmadığını", lakin "sülh yolunu göstərən ilk konstruktiv addım" olduğunu bildirib.

Avropa ölkələrinin dəstəklədiyi Ukrayna təşəbbüslü qətnamə Rusiya təcavüzünü pisləyərək Ukraynanın ərazi bütövlüyünün qorunmasını və beynəlxalq hüquq pozuntularına görə məsuliyyət tələb edib. Lakin ABŞ bu sənədə qarşı çıxıb və Rusiya, Şimali Koreya, Belarus, Macarıstan və İsraillə birlikdə ona "yox" deyib.

Bundan sonra Avropa İttifaqı ABŞ-ın qısa qətnaməsinə Rusiyanın müharibəyə görə məsuliyyət daşıdığını vurğulayan əlavələr etməyə çalışıb, lakin ABŞ bu versiyaya səsvermədə bitərəf qalıb.

ABŞ-ın təqdim etdiyi qətnamə BMT Təhlükəsizlik Şurasında ilkin formasında qəbul edilib. Böyük Britaniya, Fransa və bəzi Avropa ölkələri bitərəf qalıb, Çin, Rusiya, ABŞ və daha yeddi ölkə isə qətnaməni dəstəkləyib.

Bu səsvermə ABŞ-ın Ukrayna ilə bağlı mövqeyinin dəyişdiyini və yeni administrasiyanın daha barışıq tonda siyasət yürütməyə meylli olduğunu göstərir. Əvvəlki prezident Co Baydenin administrasiyası isə müharibə boyunca BMT-də Ukraynanı açıq şəkildə dəstəkləyib.

Bu qərar ABŞ və onun Avropadakı müttəfiqləri arasında fikir ayrılıqlarını daha da dərinləşdirib. Avropa dövlətləri, xüsusilə Böyük Britaniya və Fransa, Vaşinqtonun Ukrayna məsələsində mövqeyini yumşaltmasını narahatlıqla qarşılayıb.

Diplomatik müşahidəçilər hesab edir ki, ABŞ-ın yeni siyasəti NATO daxilində də gərginliklərə səbəb ola bilər. Xüsusilə, Baltikyanı ölkələr və Polşa kimi Rusiya təhlükəsini ciddi qəbul edən dövlətlər ABŞ-ın Ukraynaya əvvəlki kimi güclü dəstək verməməsindən narahatdır.

Eyni zamanda, Rusiya administrasiyası BMT Təhlükəsizlik Şurasında ABŞ-la birlikdə qəbul edilən qətnaməni "konstruktiv addım" kimi qiymətləndirib və Vaşinqtonun mövqeyində dəyişiklik olduğunu vurğulayıb.

Bəzi ekspertlər bu səsverməni ABŞ-ın gələcəkdə Rusiya ilə daha genişmiqyaslı diplomatik danışıqlara hazırlaşmasının göstəricisi kimi görür. Bununla belə, Ukrayna və onun Avropadakı əsas tərəfdarları Vaşinqtonun yeni mövqeyinin Ukraynanın maraqlarına zidd olduğunu düşünür və ABŞ-ın əvvəlki siyasətinə qayıtmasını tələb edir.

Hazırda əsas sual budur: ABŞ-ın bu yeni mövqeyi davamlı olacaqmı, yoxsa bu, yalnız qısamüddətli diplomatik manevrdir? BMT-dəki bu qərar dünya siyasətində yeni istiqamətlərin yaranmasına işarə ola bilər.