ABŞ və Ukrayna arasındakı son saziş nə ilə nəticələnəck? AÇIQLAMA

ABŞ Maliyyə Nazirliyi ABŞ və Ukrayna arasında iqtisadi tərəfdaşlıq sazişinin imzalandığını açıqlayıb. 

Sfera.az xatırladır ki, müqaviləyə əsasən, ABŞ Ukraynaya göstərdiyi hərbi və maliyyə dəstəyi müqabilində ölkənin təbii sərvətlərinə çıxış əldə edəcək.

Saziş çərçivəsində “ABŞ-Ukrayna Yenidənqurma İnvestisiya Fondu” yaradılacaq. Bildirilib ki, bu fond Ukraynanın iqtisadi dirçəlişini sürətləndirmək məqsədi daşıyır.
Maraqlıdır ki, belə dövrdə sazişin imzalanmasının əhəmiyyəti nədir?  ABŞ-nin Ukrayna ilə münasibətləri isti dövrə qədəm qoyurmu?

Bununla bağlı saytımıza açıqlama verən politoloq Turab Rzayev müqavilənin “tarixi saziş” kimi təqdim olunmasında bir sıra vacib aspektlərin mövcudluğundan bəhs edib. 

Onun sözlərinə görə, Tramp administrasiyasının əsas məqsədlərindən biri odur ki, ABŞ uzun müddətdir Ukrayna müharibəsinə milyardlarla dollar vəsait xərcləyir:

“Lakin Trampın iddiasına görə, Avropa ölkələri bu xərcləri ya Ukraynaya borc kimi sənədləşdirir, ya da qarşılığında müəyyən imtiyazlar tələb edirlər. ABŞ isə yardımını əvəzsiz göstərir. Bu da Trampın bu xərclərin qarşılığında ABŞ üçün real fayda əldə etmək niyyətini göstərir. Digər tərəfdən, Tramp müharibənin tez bir zamanda sona çatmasını istəyir və hesab edir ki, sülh əldə olunmadan əvvəl ABŞ bu prosesdən strateji və iqtisadi baxımdan bəhrələnməlidir. Lakin bu yanaşma eyni zamanda Ukrayna üçün də böyük əhəmiyyət kəsb edə bilər. Çünki Kiyev hazırda tamamilə dağılmış infrastrukturun, çökmüş sənaye sahələrinin və zəifləyən iqtisadiyyatın bərpasına ehtiyac duyur. Ölkənin yenidən qurulması üçün yüz milyardlarla dollar sərmayə tələb olunur”.

Politoloq bu vəsaitin təmin olunması məqsədilə beynəlxalq fondların yaradılmasının nəzərdə tutulduğunu bildirib.

T.Rzayev qeyd edib ki, başlanğıc mərhələdə isə Ukraynanın təbii sərvətlərinin istismarı vasitəsilə iqtisadi canlanma və infrastrukturun bərpası mümkün olacaq:

“Tramp yalnız faydalı qazıntılarla kifayətlənmir. O, həmçinin limanların, nəqliyyat xətlərinin, su anbarlarının və Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasının idarəçiliyində maraqlıdır. Bu obyektlərin ABŞ investisiyaları ilə inkişaf etdirilməsi Ukraynanın enerji təhlükəsizliyini gücləndirəcək və həmin ərazilərin Rusiya tərəfindən bombardman olunmasının qarşısını ala bilər”.

Ekspert vurğulayıb ki, bu yanaşma həm də sülh prosesinə olan inamı artıracaq:

“Bir tərəfdən Ukraynaya sərmayə qoyulacaq, digər tərəfdən isə ölkənin təhlükəsizliyi möhkəmlənəcək. Paralel olaraq Rusiya ilə də danışıqlar aparılır və əgər bu proses də uğurla nəticələnərsə, ABŞ hər iki ölkəyə investisiya qoyaraq regionun ümumi inkişafına töhfə verəcək. Bütün bu faktorlar nəzərə alındıqda, bu razılaşmanın “tarixi saziş” adlandırılması, Ukraynanın təhlükəsizliyi, iqtisadi sabitliyi və gələcək inkişafı baxımından tam əsaslı hesab edilə bilər”.

Fidan Hacızadə
Sfera.az