Alimlər 200 illik riyazi məsələni həll etdilər

Yeni Cənubi Uels Universitetinin avstraliyalı alimləri, demək olar ki, iki əsrdir həllini tapmayan daha yüksək dərəcəli polinom (çoxhədli) tənliklərin həllini taparaq, riyaziyyatda bir sıçrayış əldə ediblər.
Yeniavaz.com xəbər verir ki, tədqiqat “The American Mathematical Monthly” (AMM) elmi jurnalında dərc olunub.
Belə ki, 5 və daha yüksək dərəcəli polinom tənliklər dəqiq üsullarla həll olunmayan tənliklər hesab olunurdu. Buna görə də, indiyə qədər riyaziyyatçılar yalnız təxmini hesablamalardan istifadə edirdilər.
Ancaq tədqiqatçılar Norman Uayldberger və Din Rubin bunun üçün Katalan rəqəmlərinə əsaslanan prinsipcə yeni yanaşma təklif ediblər.
Ənənəvi üsullar radikallara (köklərə) əsaslanırdı, lakin yüksək dərəcəli tənliklər üçün onlar səmərəsizdir.
Alimlər Katalan rəqəmlərini çoxbucaqlıların bölünməsi ilə əlaqələndirərək, onların istifadəsini genişləndirib və istənilən dərəcəli tənliklərin dəqiq həlli üçün alqoritm yaradıblar.
Bu tədqiqatı xüsusilə əlamətdar edən təklif edilən yanaşmanın tarixi nümunələr, o cümlədən 17-ci əsrdə Con Uollisin məşhur kub tənlikləri üzərində uğurla sınaqdan keçirilməsidir.
Alimlər deyirlər ki, onların metodu kompüter alqoritmlərindən və oyun nəzəriyyələrindən tutmuş molekulyar biologiyaya qədər geniş sahələrdə tətbiq oluna bilər və burada RNT (ribonuklein turşusu strukturunun təhlilinə kömək edə bilər.