Alimlər Baltik dənizinin dibindən 7000 illik yosunları dirildiblər…

…Leybniz adına Baltik Dənizi Tədqiqatları İnstitutundan (IOW) beynəlxalq alimlər qrupu təxminən 7000 ildir dayandırılmış animasiya vəziyyətində olan diatomları canlandıra biliblər.

SİA-nın məlumatına görə, “The ISME Journal” elmi jurnalında təsvir edilən kəşf oksigensiz zona olan Qotland dərinliyində 240 metr dərinlikdən götürülmüş dəniz palçığı nümunələrinin təhlili nəticəsində mümkün olub.

Tədqiqat Baltik dənizində mikroyosunların təkamülünə həsr olunmuş PHYTOARK layihəsi çərçivəsində aparılıb.

Sara Boliusun rəhbərliyi ilə alimlər qədim orqanizmləri çöküntülərdən təcrid etməklə yanaşı, onları böyümək üçün əlverişli şəraitdə, işıq və qida maddələri ilə yerləşdiriblər. Nəticədə yüksək canlılıq nümayiş etdirən qədim Skeletonema marinoi növünü "oyatmaq" mümkün olub.

Oyanmış yosunların böyümə sürəti gündə təxminən 0,31 hüceyrə bölünməsi idi ki, bu da müasir nümunələrlə müqayisə edilə bilər. Onların fotosintetik aktivliyi saatda bir milliqram xlorofil üçün 184 mikromol oksigenə çatıb.

Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, min illərlə yaşamaq oksigensiz mühit və mikroorqanizmlərin dərin dayandırılmış animasiyaya keçmə qabiliyyəti ilə təmin edilib.

Bundan əlavə, DNT analizi müxtəlif çöküntü təbəqələrində S. marinoi-nin müxtəlif genotiplərini ehtiva etdiyini aşkar edib ki, bu da onların iqlim dəyişkənliyinə cavab olaraq təkamül etdiyini göstərir. Bu kəşf canlı orqanizmlərin sabitlik sərhədləri haqqında anlayışımızı genişləndirir və biotexnologiya və astrobiologiya üçün də praktiki təsirlərə malik ola bilər.

Məsələn, yosunların sağ qalmasını təmin edən mexanizmlər kriokonservasiyada potensial tətbiqlərə malikdir və həm də Yerdən kənarda ekstremal şəraitdə həyat axtarışı üçün bir model ola bilər.

Süni intellekt ölüm tarixini 78 faizə qədər dəqiqliklə proqnozlaşdırmağı da öyrənib. Bundan əlavə, Rusiya Elmlər Akademiyasının alimləri plastikləri məhv edən göbələklər aşkar ediblər.

Nazlı Almuradova