Alimlər Hun hökmdarı Attilanın Sibir köklərini tapdı

Köln (Almaniya) və Oksford (Böyük Britaniya) universitetlərinin beynəlxalq dilçi komandası Avropa hunlarının - o cümlədən əfsanəvi hökmdar Attilanın - əvvəl düşünüldüyü kimi türkcə deyil, qədim Sibir dilində danışdığına dair inandırıcı sübutlar təqdim edib. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, tədqiqat "Transactions of the Philological Society" (TPS) adlı elmi jurnalda dərc olunub.

Tədqiqatçılar Çin mənbələrindən götürülmüş alınma sözlər, Hun sülaləsi hökmdarlarının adları, yer adları və tarixi sənədlərdəki qısa izahları (qlossaları) əhatə edən geniş dil materialını analiz ediblər.

Nəticələr göstərir ki, həm Asiya hunları (e.ə. III – e. II əsrlər), həm də onların Avropadakı varisləri - hunlar (IV-V əsrlər) - Yenisey dil ailəsinə mənsub olan qədim arin dilində danışıblar. Bu dilin müasir törəmələri ilə bu gün yalnız Yenisey çayı boyunca yaşayan azsaylı xalqlar danışırlar.

"Bu kəşf qədim dövrdə Avrasiya ərazisində mövcud olmuş dil mənzərəsi ilə bağlı təsəvvürlərimizi tamamilə dəyişir", deyə Köln Universitetindən doktor Svenya Bonmann bildirib.

Onun sözlərinə görə, arin dili erkən türk dillərinə mühüm təsir göstərmiş və çox güman ki, hun elitasının əsas dili olub.

Ən maraqlı məqamlardan biri isə Attila adının yeni şərhidir. Əvvəllər bu adın ya german, ya da türk mənşəli olub "ata" mənasını verdiyi düşünülürdü. Lakin tədqiqatçılar indi bu ada Yenisey dilində "sürətli, çevik" mənasını verən bir etimologiya təqdim edirlər.

Bu kəşf, Asiya hunları ilə Avropa hunları arasında genetik və arxeoloji davamlılıq göstərən əvvəlki araşdırmaları da təsdiqləyir.

Aydın