ASAN xidmət dövlət vətəndaş münasibətlərini dəyişir MÖVQE

"29 dekabr qeyd olunan “ASAN xidmət” işçilərinin peşə bayramı təkcə bir qurumun əməkdaşlarının əməyinə verilən qiymət deyil, eyni zamanda Azərbaycan dövlət idarəçiliyində aparılan dərin və sistemli islahatların cəmiyyət tərəfindən qəbulunun göstəricisidir". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında deputat Elçin Mirzəbəyli deyib.

Onun sözlərinə görə, qısa müddət ərzində ictimai şüurda ayrıca bir dövlət institutu kimi formalaşan ASAN xidmət modeli vətəndaş–dövlət münasibətlərinin keyfiyyətini dəyişən, idarəetmədə yeni standartlar yaradan uğurlu təcrübə kimi qiymətləndirilir.

ASAN xidmətin əsas üstünlüyü dövlətlə vətəndaş arasında uzun illər mövcud olmuş bürokratik baryerləri aradan qaldırmasıdır. Əvvəllər müxtəlif qurumlar arasında dolaşmaq məcburiyyətində qalan vətəndaş üçün bu model dövlət xidmətlərini vahid məkanda, aydın prosedurlar və şəffaf mexanizmlər əsasında əlçatan edib. Bu yanaşma məmur–vətəndaş təmasının minimuma endirilməsi ilə korrupsiya risklərini əhəmiyyətli dərəcədə azaldaraq dövlət idarəçiliyində etimad mühitinin formalaşmasına xidmət edir.

ASAN xidmət modeli dövlət xidmətlərinin yalnız texniki icrasını deyil, onların mahiyyət etibarilə vətəndaş yönümlü olmasına zəmin yaradıb. Xidmət prosesində şəffaflığın əsas meyar kimi qəbul edilməsi, elektron növbə sistemləri, vaxt və prosedur çərçivələrinin əvvəlcədən müəyyənləşdirilməsi və nəticələrin ölçülə bilən olması dövlətin vətəndaş qarşısında hesabatlılığını gücləndirir. Bu, vətəndaşın dövlətə müraciət edərkən özünü hüquqi və institusional baxımdan qorunmuş hiss etməsinə şərait yaradır.

Xidmətlərin əlçatanlığı məsələsi ASAN modelinin ən mühüm sosial funksiyalarından biridir. Regionlarda ASAN xidmət mərkəzlərinin fəaliyyət göstərməsi, səyyar və mobil xidmətlərin təşkili, həssas əhali qrupları üçün xüsusi yanaşmalar sosial ədalət prinsipinin real icrasına imkan verir. Bu baxımdan, ASAN xidmət yalnız inzibati yenilik deyil, həm də sosial inklüzivlik mexanizmi kimi çıxış edir. Dövlətin xidmət fəlsəfəsi vətəndaşı gözlədən deyil, vətəndaşa xidmət edən model üzərində qurulur.

ASAN xidmətin fəaliyyətində rəqəmsal texnologiyaların geniş tətbiqi idarəetmədə modernləşmənin əsas dayaqlarından birinə çevrilib. Elektron məlumat bazaları, avtomatlaşdırılmış proseslər və rəqəmsal identifikasiya mexanizmləri dövlət aparatının daha çevik və səmərəli işləməsinə imkan yaradır. Bu təcrübə digər dövlət qurumları üçün də institusional islahatların zəruriliyini ortaya qoyur və dövlət sektorunda yeni idarəetmə mədəniyyətinin formalaşmasına təkan verir.

Bu modelin mühüm cəhətlərindən biri də insan kapitalına yanaşmadır. ASAN xidmət əməkdaşları yalnız texniki icraçı deyil, dövlətin siması kimi çıxış edir. Onların peşə hazırlığı, etik davranışı və vətəndaşla ünsiyyət mədəniyyəti dövlət–vətəndaş münasibətlərində keyfiyyət dəyişimini təmin edən əsas amillərdəndir. Bu yanaşma dövlət qulluğunda yeni düşüncə tərzinin formalaşmasına, vətəndaş məmnuniyyətinin əsas meyar kimi qəbul edilməsinə gətirib çıxarır.

ASAN xidmətin cəmiyyətdə yaratdığı etimad mühiti daha geniş siyasi və sosial nəticələrə malikdir. Vətəndaşın dövlət institutlarına inamının artması ictimai sabitliyin möhkəmlənməsinə, hüquqi dövlət prinsipinin dərinləşməsinə və idarəetmədə şəffaflığın davamlı xarakter almasına şərait yaradır. Dövlətlə vətəndaş arasında qarşılıqlı etimadın möhkəmlənməsi isə uzunmüddətli islahatların uğurla həyata keçirilməsinin əsas şərtidir.

Bu mənada, peşə bayramı qeyd olunan ASAN xidmət işçilərinin fəaliyyəti yalnız gündəlik xidmətlərlə məhdudlaşmır. Onlar müasir Azərbaycan dövlətinin vətəndaşa xidmət fəlsəfəsinin daşıyıcılarıdır. ASAN xidmət modeli göstərir ki, idarəetmədə islahatlar formal qərarlarla deyil, real praktik mexanizmlərlə və insan mərkəzli yanaşma ilə həyata keçirildikdə cəmiyyət tərəfindən qəbul olunur və dayanıqlı nəticələr verir".