Astrofiziklər qara dəliklərin toqquşmasını dəqiqliklə hesablayıblar

...Alimlər qara dəliklərin birləşməsini görünməmiş dəqiqliklə modelləşdiriblər. Bu irəliləyiş 2030-cu illərdə buraxılması planlaşdırılan LISA kosmik rəsədxanası da daxil olmaqla gələcək nəsil detektorlar tərəfindən qeydə alınacaq qravitasiya dalğaları haqqında məlumatların işlənməsini əhəmiyyətli dərəcədə təkmilləşdirəcək.

Tədqiqat hissəciklər fizikası sahəsindəki innovativ metodlara əsaslanır. Qravitasiya qarşılıqlı təsiri impuls mübadiləsi prosesi kimi təqdim edildi ki, bu da nəhəng tənliklərin sayını yalnız qırxa endirməyə imkan verdi.

Hesablamalar superkompüterlərin hesablama gücünü tələb edirdi. Gözlənilməz kəşf, əvvəllər yalnız simlər nəzəriyyəsində rast gəlinən, modelləşdirmə prosesində mürəkkəb həndəsi fiqurların ortaya çıxması oldu.

Məhz bu elementlər qara dəliklərin toqquşması zamanı ayrılan enerjinin miqdarının müəyyən edilməsində əsas rol oynamışdır.

SİA-nın məlumatına görə, bu barədə “Nature” nəşri yazır. Yaradılan model relativistik sürətlə hərəkət edən qara dəliklərə malik sistemlərdən əldə edilən məlumatlar üzərində uğurla sınaqdan keçirilib.

Tədqiqatçıların əsas vəzifəsi yerüstü rəsədxanalar üçün əlçatmaz olan aşağı tezlikli qravitasiya dalğalarını aşkar etməyə qadir olan LISA tərəfindən toplanacaq məlumatların təhlili üçün alətlər hazırlamaqdır.

Nazlı Almuradova