Avropaya Rusiya təhlükəsi: Aİ müdafiə strategiyasını müzakirə edir

Aİ rəhbərliyi və NATO-nun baş katibi Brüsseldə qeyri-rəsmi şəkildə gələcəyi müzakirə etmək üçün toplaşıblar

Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı işğalının üçüncü ildönümü ərəfəsində və onun ABŞ-la gələcək münasibətlərinə dair qeyri-müəyyənlik fonunda Avropa İttifaqı (Aİ) qeyri-rəsmi müdafiə sammiti keçirir. Avropa İttifaqının dövlət və hökumət başçıları, eləcə də Aİ rəhbərliyi və NATO-nun baş katibi Brüsseldə qeyri-rəsmi şəkildə gələcəyi müzakirə etmək üçün toplaşıblar: Avropa qitəsi üçün daha effektiv müdafiə və təhlükəsizliyin necə təmin edilməsi araşdırılır.

Sammit iştirakçıları Aİ-nin müdafiə qabiliyyətini gücləndirmək üçün daxili tədbirlərdən danışsalar da, Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsinin xarici siyasət mövzusu bütün müzakirələrdə “qırmızı xətt” kimi keçir.

Finlandiyanın Baş naziri Petteri Orpo görüşdən əvvəl “Biz hamımız başa düşməliyik ki, Rusiya təhlükədir” deyib. “Rusiya Avropa ölkələri, Avropa İttifaqı üçün daimi təhlükədir və olacaq. Bu fikir deyil, faktdır”, - deyə o əlavə edib. Buna görə də, Orpo hesab edir ki, “hər bir Aİ ölkəsi müdafiə üçün daha çox vəsait ayırmağa hazır olmalıdır”.

2021-2024-cü illər arasında Aİ-yə üzv dövlətlərin ümumi müdafiə xərcləri 30 faizdən çox artıb. 2024-cü ildə bunun 326 milyard avro və ya Aİ ÜDM-nin təxminən 1,9 faizini təşkil edəcəyi təxmin edilir. İtaliya, İspaniya, Portuqaliya, Belçika və Lüksemburq kimi bəzi Aİ və NATO üzvləri NATO hədəfinin əksinə olaraq hələ də ÜDM-nin iki faizini müdafiəyə xərcləmirlər.

Aİ-nin Xarici Əlaqələr və Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Ali Nümayəndəsi Kaja Kallas sammitdən əvvəl "bu, böyük problemdir" deyib. “2 faizlik hədəf 2014-cü ildə qoyulmuşdu, ona görə də bütün ölkələrin buna nail olmaq üçün 10 il vaxtı var idi”, - Kallas söyləyib.

Lüksemburq və Belçikanın Baş nazirləri müsahibələrində problemi etiraf ediblər və həll edəcəklərinə söz veriblər.

NATO-nun baş katibi Mark Rutte sammitdən əvvəl müdafiə xərcləri üçün yeni hədəfin 2025-ci ildə müəyyən ediləcəyini vəd etmişdi: “Ancaq bu, 2 faizdən xeyli yüksək olacaq, bunu sizə deyə bilərəm!”.