Ay niyə hər il Yerdən uzaqlaşır? Alimlər əsas səbəbləri açıqlandı

Alimlərin araşdırmalarına görə, Yer kürəsinin daimi peyki olan Ay tədricən, lakin nəzərəçarpacaq dərəcədə planetimizdən uzaqlaşır. "The Conversation" nəşrində dərc olunan elmi məqaləyə istinadən, Ay Yerdən ildə orta hesabla 3,8 santimetr məsafədə aralanır. 

Qayanrinfo xəbər verir ki, bu barədə "Daily Galaxy" məlumat yayıb.

Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, məsafənin dəyişikliyi lazer şüaları vasitəsilə dəqiq ölçülüb. Astronavtların Ay səthində quraşdırdığı güzgülərdən əks olunan işığın Yerə qayıtma vaxtı hesablanaraq, məsafənin dəqiq dəyişimi müəyyənləşdirilib.

Tədqiqatda bildirilir ki, Ay ilə Yer arasındakı məsafə sabit deyil. Onun orbiti mükəmməl dairəvi deyil, ellips formasındadır. Bu səbəbdən Ayın Yerdən məsafəsi hər ay təxminən 20 min kilometr dəyişir. Orta hesabla Ay 385 min kilometr uzaqlıqda yerləşsə də, bu fərqlər səbəbindən bəzi tam Aylar göydə daha iri görünür. Bu hadisə "Superay" adlanır.

Alimlər Ayın uzaqlaşmasının əsas səbəbi kimi cazibə qüvvəsinin yaratdığı okean gelgitlərini göstərirlər. Yerin fırlanması nəticəsində dəniz və okean suları Ayla tam üst-üstə düşmür, bir qədər irəlidə qalır. Bu cazibə uyğunsuzluğu Ayı öz orbitində azacıq irəliyə çəkir və nəticədə onun Yerdən uzaqlaşması baş verir.

Mütəxəssislər bildirirlər ki, bu prosesin Yer və Ayın cazibə tarazlığına ciddi təsiri yalnız milyard illər sonra hiss olunacaq. O vaxta qədər Yerin fırlanması yavaşlayaraq Ayla sinxronlaşacaq və Ayın uzaqlaşması dayanacaq.

Lakin alimlər qeyd edirlər ki, bu mərhələyə çatmamış Günəş öz inkişafının yeni fazasına qədəm qoyacaq. Təxminən bir milyard ildən sonra Günəşin parıltısı artaraq okeanların buxarlanmasına səbəb olacaq, daha sonra isə Günəş qırmızı nəhəng mərhələsinə daxil olaraq həm Yeri, həm də Ayı udacaq.

Beləliklə, Ayın Yerdən uzaqlaşması yaxın gələcək üçün heç bir təhlükə yaratmır. Bu dəyişikliklər o qədər uzun zaman kəsiyində baş verir ki, insanlığın mövcudluğu ilə müqayisədə əhəmiyyətsiz hesab olunur.

Aydın