Azərbaycan yaxınlığında sirli “Kabus adası” NASA görüntüləri heyrətləndirdi

ABŞ-nin Milli Aeronavtika və Aerokosmik Tədqiqatlar Agentliyinin (NASA) peykləri Xəzər dənizində müvəqqəti olaraq yaranan və sonra yenidən yox olan sirli torpaq kütləsini – “Kabus adası”nı qeydə alıb. Alimlər bu nadir hadisəni palçıq vulkanlarının aktivliyi ilə əlaqələndirirlər.

İlk dəfə 1861-ci ilin mayında sənədləşdirilən bu ada, növbəti il dəniz sularında itib. 20-ci əsrdə altı dəfə Xəzər dənizinin səthinə çıxan ada daha sonra yenidən yox olub. Onun sonuncu dəfə görünməsi 2023-cü ilin yanvarına təsadüf edir. Lakin sonrakı peyk görüntülərində yalnız dar bir quru zolağı müşahidə olunub.

Ölkə.Az xəbər verir ki, mövzu ilə bağlı tarixçi-alim tarixçi alim Zaur Əliyev də fikirlərini bölüşüb. O bildirir ki, Xəzər dənizi qədimdən öz unikal xüsusiyyətləri və sirli hadisələri ilə dünya elmi ictimaiyyətinin maraq dairəsindədir. Onun sözlərinə görə, 2023-cü ilin fevralında çəkilən peyk görüntüləri palçıq leyləsi ilə əhatələnmiş, diametri 400 metr olan bir adanın əmələ gəldiyini ortaya qoyub. Araşdırmalar göstərib ki, bu ada 30 yanvar – 4 fevral tarixləri arasında yaranıb və 2024-cü ilin sonuna qədər mövcud olub.

Tarixçi qeyd edir ki, 1861-ci ildə ilk dəfə müşahidə olunan bu ada 87 metr enində olub və dəniz səthindən 3,5 metr hündürlüyə qədər qalxıb. 1862-ci ilin əvvəllərində isə bu quru sahəsi dalğalarla yuyulub. Vulkanın ən güclü püskürməsi 1950-ci ildə qeydə alınıb, nəticədə adanın eni 700 metrə, hündürlüyü isə 6 metrə çatıb.

Zaur Əliyev əlavə edir ki, bu “Kabus adası” əslində Çigil adası adlandırılan palçıq vulkanının püskürməsi nəticəsində yaranır. O, Xəzər dənizində, Bakı arxipelaqında yerləşir və bu vulkanın periodik püskürmələri nəticəsində müvəqqəti adalar formalaşır. Lakin bu adalar tezliklə dalğalarla yuyulur və yenidən su altına qərq olur.

Tarixçi alim maraqlı bir faktı da diqqətə çatdırıb: "2019-cu ildə oxşar “Kabus adası” Sakit okeanda, Yeni Kaledoniya və Vanuatu ilə Böyük Baryer Rifi arasında da müşahidə edilib və bu da Xəzərdəki analoji hadisəyə marağı artırıb".