Icma.az
close
up
RU
Azərbaycan yeni diplomatik uğurlar ərəfəsində

Azərbaycan yeni diplomatik uğurlar ərəfəsində

Icma.az, Bizimyol saytına istinadən bildirir.

Azərbaycanın "Abraham sazişləri"nə qoşulması reallaşa bilər. Bu, iudaizm, xristianlıq və islam dinlərinin atası sayılan İbrahim Peyğəmbərin adı ilə adlandırılıb. Məğzi Yaxın Şərqdə və bütün dünyada dinlərarası, mədəniyyətlərarası sülhə çağırışdır.

"Abraham sazişləri" 13 avqust 2020-ci ildə İsraillə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri arasında imzalanmış sənədlərlə başlamışdı. Həmin ilin sentyabrında isə İsraillə Bəhreyn arasında normallaşma sazişi imzalandı. Vasitəçi kimi ABŞ çıxış etmişdi. Bu, Donald Trampın birinci hakimiyyəti dövrünə təsadüf edir. Daha sonra isə bu sazişlərə Mərakeş, İordaniya, Misir və Sudan da qoşuldu.

Bu, ərəb ölkələri ilə İsrail arasında münasibətləri normallaşdırmağa və Yaxın Şərqdə, eləcə də, bütün dünyada davamlı sülhü və əminamanlığı bərpa etməyə yönəlmiş bir təşəbbüs idi. Təşəbbüskar və vasitəçi isə, dediyimiz kimi, Donald Trampın rəhbərliyi altında ABŞ olmuşdu.

Tramp hakimiyyətə yenidən qayıtdıqdan sonra Qəzzada atəşkəsə nail olmaqla prosesi davam etdirməyə çalışır. Yaxın və Orta Şərqi, hətta Avrasiyanı müharibə meydanına çevirmiş Demokratlardan - Barak Obama və Co Baydendən fərqli olaraq, Donald Tramp bu bölgələrə, bütövlükdə dünyaya sülh, əməkdaşlıq mesajları ilə gəlir.

Yeni administrasiyanın əsas prioritetlərindən biri kimi Rusiya ilə Ukrayna arasında müharibəni dayandırmaq bəyan olunub. Daha bir prioritet isə Yaxın Şərqdəki toqquşmalara son qoymaq, bölgəni münaqişə, müharibə meydanından iqtisadi tərəfdaşlıq müstəvisinə çevirməkdir. Bu baxımdan, Trampın diqqəti yenidən "Abraham sazişləri"nə çevirməsi təbii və anlaşılandır.

Azərbaycanın da 2020-ci və 2023-cü illərdə öz ərazi bütövlüyünü, suverenliyini təmin etməsi, Ermənistanın işğalına son qoyması, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrini təkbaşına yerinə yetirməsi rəsmi Bakı üçün bölgə və dünya siyasətində yeni perspektivlər açıb. Həmin perspektivlərdən biri də Azərbaycan-ABŞ-İsrail üçtərəfli strateji tərəfdaşlığının yaradılmasıdır. Bu haqda İsrail və Azərbaycan mediasında, eləcə də, Qırb medasında maraqlı və əsaslı materiallar dərc olunur. Bunlar İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahunun hökumət kabinetinə mənsub mənbələrə əsasən verilən məlumatlardır. Həmin mənbələr bildirir ki, Azərbaycan-ABŞ-İsrail üçtərəfli strateji tərəfdaşlığının qurulması üçün Amerika rəsmiləri ilə danışıqlar aparılır.

Bu məsələ ilə bağlı bir neçə mühüm fakt var. Bunlardan biri Azərbaycan prezidentinin köməkçisi, Prezident Administrasiyası xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyevin İsrailə səfəri, baş nazir Benyamin Netanyahu ilə görüşü olmuşdu. Bu görüşdən sonra Hikmət Hacıyev həmçinin Türkiyəyə və İrana da səfər etmişdi. Azərbaycan bu tərəfdaşlığın bölgəyə sülh və fayda gətirəcəyinə əmindir.

Bu günlərdə isə İsrail parlamenti Knessetdə "İsraillə Azərbaycan arasında strateji alyansın möhkəmləndirilməsi" adlı dinləmələrdə Baş nazir Netanyahunun adından milli missiyalar naziri Orit Struk çıxış edərək sözügedən üçtərəfli strateji tərəfdaşlıq danışıqları haqqında məlumat verib. Knessetin deputatı Simon Moşiaşvili deyib ki, Azərbaycan artıq onillərlə zamandan bəri İsraillə yaxın dostluq və əməkdaşlıq etsə də, hələ də ABŞ-ın sanksiyalarından zərər çəkir. Söhbət "Azadlığı müdafiə aktı"ına 907-cü düzəlişdən gedir. Bu düzəlişin qüvvəsi bir müddət dayandırılsa da, Co Bayden hökuməti onu yenidən tətbiq etmişdi. Azərbaycan hökuməti həm də buna görə Bayden Administrasiyasından narazı idi. Rəsmi Bakı bu düzəlişin yenidən qüvvəyə minməsini Azərbaycana qarşı ədalətsizlik hesab edir. Bu, həqiqətən belədir. Bayden administrasiyası bununla Azərbaycanı "cəzalandırmaq" istəmişdi. Nəyə görə? Azərbaycanın öz torpaqlarını işğaldan azad etdiyinə görə. Son dərəcə ədalətsiz və absurd bir yanaşma idi.

Mediada dərc olunan məlumatlara görə, Begin-Sadat adına Strateji Tədqiqatlar Mərkəzinin yaydığı analitik hesabatda deyilirdi ki, İsrail dövləti və İsrailə yaxın qüvvələr Azərbaycanın ABŞ-İsrail tərəfdaşlığına daxil edilməsinə, inkişaf, investisiyalar və texnologiya sahalərində layihələrə cəlb olunmasına çalışmalıdır.

Məhz bu mənada Amerikanın 50 ravvininin prezident Donald Trampa müraciəti xüsusi maraq doğurur. Həmin müraciətin müəllifləri "Abraham sazişləri"nin təsir dairəsinin genişləndirilməsini və buraya Azərbaycanın, Qazaxıstanın və Özbəkistanın da əlavə olunmasını təklif ediblər.

Bu türk dövlətlərinin adları təsadüfən çəkilməyib; Azərbaycan Cənubi Qafqazın, Qazaxıstan və Özbəkistan isə Mərkəzi Asiyanın əsas dövlətləridir. Bu, hər üç türk dövlətinin Qafqaz-Mərkəzi Asiya regionunda ABŞ üçün xüsusi önəmini vurğulayır.

Əgər Azərbaycan nəzərdə tutulduğu kimi, İsrail-ABŞ strateji tərəfdaşlığına daxil edilərsə, o zaman "Orta dəhliz" layihəsinə Vaşinqtonun marağı və dəstəyi artacaq və Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh gündəliyi aktivləşəcək. Bu kontekstdə "Zəngəzur dəhlizi"inin açılması və Qərbi Azərbaycanlıların öz torpaqlarına qayıdışı üçün də daha əlverişli şərtlər formalaşa bilər. Eyni zamanda Azərbaycanın İsraillə, Yaxın Şərq ölkələri ilə, təbii ki, ABŞ-la tərəfdaşlıq əlaqələri daha da yüksələn xəttlən inkişaf edə bilər.

Bu, Azərbaycan diplomatiyasının çox ciddi bir uğurudur ki, İsrail ABŞ-la olan strateji münasibətlərinə Azərbaycanı da daxil etmək üçün danışıqlar aparır. Prezident İlham Əliyevin Münhendə İsrail prezidenti ilə görüşü, Hikmət Hacıyevin, eləcə də, Azərbaycan xarici işlər nazirinin müavininin apardığı danışıqlar və başqa mühüm təmaslar bu prosesi xeyli irəliyə aparıb. Bu yaxınlarda isə iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarovun başçılığı ilə Azərbaycanın çox mötəbər bir nümayəndə heyəti İsrailə gedəcək. SOCAR-ın Aralıq dənizində İsrailə məxsus Tamar qaz yatağı üzrə konsorsiuma daxil olması barədə saziş imzalanacaq. Bu sazişdə Azərbaycanın 10 faizlik iştirak payı olacaq.

Beləliklə, Azərbaycanla İsrail arasında dostluq və tərəfdaşlıq yeni səviyyəyə qalxır. Eləcə də, Azərbaycan-ABŞ-İsrail üçtərəfli tərəfdaşlığı baş tutduğu təqdirdə, Azərbaycan-ABŞ münasibətlərinə Bayden administrasiyasının gətirdiyi məsafə - "soyuqluq" aradan qalxacaq.

Xatırlayırsınızsa, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev yanvarın əvvəlində yerli televiziyalara müsahibəsində demişdi ki, əgər ABŞ tərəfi istəsə, Azərbaycan-Amerika münasibətləri əvvəlkindən də daha yüksək səviyyəyə qaldırıla bilər. Azərbaycanın apardığı xarici siyasət xətti də məhz bu kimi hədəflərə yönəlib. Belə görünür ki, yaxın zamanlarda Azərbaycan dövlətinin sözügedən istiqamətlərdə yeni diplomatik uğurlarının şahidi olacağıq.

Bahəddin Həzi, bizimyol.info

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:96
embedMənbə:https://www.bizimyol.info
archiveBu xəbər 10 Mart 2025 17:55 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Toğrul Allahverdiyev hekayəsi Sadıqlının “video əməliyyatı” başqa mətləbləri üzə çıxardı

10 İyun 2025 12:42see195

Mançester Siti Şerkini transfer etdiyini açıqladı

11 İyun 2025 06:45see126

Bütün günahları bayquşda görənlər...

10 İyun 2025 10:02see123

Obyektlərin layihələndirilməsi üzrə hüquqlar müəyyənləşir

10 İyun 2025 15:08see120

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev bəzi qanunlarda əsaslı dəyişiklər edib. KONKRET

10 İyun 2025 20:21see116

“Sabah” macarlarla əməkdaşlığa başladı

10 İyun 2025 21:09see116

Trabzonspor dan BƏƏ yə yollandı

11 İyun 2025 00:27see116

Ukrayna 700 yaşayış məntəqəsinin adını dəyişdirəcək

10 İyun 2025 07:32see114

Fransa çempionu rus futbolçu ilə maraqlanır

10 İyun 2025 13:52see114

Rusiya hərbçilərinin ikinci qrupu Ukrayna ərazisindən QAYITDI

10 İyun 2025 18:42see114

İndi yalnız əsəb və ağrı hiss edirəm Robert Levandovski

10 İyun 2025 16:50see113

ABŞ dan şok: İranı vurmaq üçün Trampa təklif verildi

10 İyun 2025 23:46see113

Alimlər vulkanların ən təhlükəli püskürmələrini proqnozlaşdırmağı öyrəndi

10 İyun 2025 23:32see113

Almaniya kəşfiyyatının rəhbəri: Ukrayna Putin üçün yalnız ilk addımdır

10 İyun 2025 14:04see113

Turistlər ən gözəl yerlərdə gecələmək üçün pul ödəməli olacaqlar..?

10 İyun 2025 20:13see113

İsrailli nazirdən “Madlin”də saxlanılan aktivistlərlə bağlı maraqlı təlimat: Onlara videonu izlədin...

10 İyun 2025 08:43see112

Ekspert: Maskla münaqişə ABŞ ın orbit qruplaşmasını yerləşdirməsini çətinləşdirə bilər

10 İyun 2025 07:41see112

Çirklənmiş kondisioner pnevmoniyaya səbəb ola bilər

11 İyun 2025 03:43see112

İyun ayında qarpız yemək olar? Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir

10 İyun 2025 10:02see112

Tehran hakimiyyəti arxasında dayanan böyük güclər artıq ABŞ ilə müəyyən məsələlərdə razılaşırlar

10 İyun 2025 18:47see111
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri