Azərbaycanda boşanma halları artır: Səbəb nədir? Rəsmi statistika

Son illərdə Azərbaycanda ailədaxili münasibətlərdə yaranan problemlərin sayında artım müşahidə edilir. Mediasiya Şurasının təqdim etdiyi rəsmi statistikaya əsasən, 2025-ci ilin ilk rübündə təkcə yanvar ayında ölkədə 1,814 boşanma rəsmiləşdirilib. Bu rəqəm əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə artım deməkdir—əhalinin hər 1,000 nəfərinə düşən boşanma göstəricisi 2.0-dan 2.1-ə yüksəlib.

Sfera.az xəbər verir ki, boşanma hallarının coğrafi bölgüsü maraqlı tendensiya ortaya qoyur. Ən yüksək boşanma göstəricisi Naftalan şəhərində qeydə alınıb—hər 1,000 nəfərə 4.7 boşanma düşür. Ardınca Xankəndi (4.6), Yasamal (4.1), Suraxanı (3.8) və Zəngilan (3.8) rayonları gəlir.

Mütəxəssislərin fikrinə əsasən, boşanmaların başlıca səbəbləri aşağıdakılardır:

Ailə daxili zorakılıq və psixoloji təzyiq – Fiziki və emosional zorakılıq, xüsusilə qadınlar üçün ciddi təhlükə yaradır və bu cür hallarda boşanma qaçılmaz olur.

İqtisadi çətinliklər – İşsizlik, gəlir qeyri-sabitliyi və ailə büdcəsinin idarə olunmasında yaranan problemlər gərginliyə səbəb olur. Maddi sıxıntılar ailə üzvləri arasında münasibətlərin soyumasına gətirib çıxarır.

Sosial şəbəkələrin təsiri – Gənclər arasında virtual əlaqələrin real münasibətlərin yerini alması, partnyorlar arasında etimadın azalmasına və ünsiyyətin zəifləməsinə gətirib çıxarır.

Son illərdə mediasiya xidmətlərinə müraciət edən cütlüklərin sayı da artmaqdadır. Mediasiya, tərəflər arasında mübahisələrin məhkəməyə getmədən, neytral vasitəçi ilə həll edilməsinə imkan verən alternativ mexanizmdir. 2025-ci ilin ilk aylarında mediasiya xidmətlərinə yönələn müraciətlərin sayında nəzərəçarpacaq artım qeydə alınıb. Bunun əsas səbəbi mediasiyanın həm vaxt, həm də maliyyə baxımından sərfəli olmasıdır və tərəflərin qarşılıqlı razılaşma ilə ayrılmasına imkan yaratmasıdır.

Mütəxəssislər ailə institutunun möhkəmləndirilməsi üçün bəzi tədbirlərin həyata keçirilməsinin vacib olduğunu bildirirlər. Bunlar arasında ailə psixologiyası üzrə maarifləndirmə proqramlarının genişləndirilməsi, gənclər üçün ailə həyatı ilə bağlı təlimlərin təşkili, sosial dəstək mexanizmlərinin gücləndirilməsi, erkən nikahların qarşısının alınması, mediasiya prosesinin təşviqi və hüquqi maarifləndirmənin artırılması var. 

Qeyd edək ki, boşanma təkcə iki insanın ayrılığı deyil, həm də uşaqların, ailə yaxınlarının və gələcək nəsillərin həyatına birbaşa təsir edən sosial hadisədir. Bu səbəbdən, boşanma hallarının səbəblərini dərk etmək və qabaqlayıcı tədbirlər görmək hər kəsin üzərinə düşən bir məsuliyyətdir.

Bəsti Rəfizadə
Sfera.az