Azərbaycanda monqol əti Bu ətin ucuz olmasının səbəbi nədir?

Çox böyük və nisbətən ucuz xammal - sürü sayı və otlaqlar

Son günlər Azərbaycanın bazarını bürüyən Monqolustandan gətirilən qoyun əti geniş müzakirələrə səbəb olub. Vətəndaşlar həmin ətin İslam dini qaydalarına uyğun kəsilib-kəsilmədiyini və qiymətini müzakirə edirlər. Çünki həmin qoyun ətinin qiyməti yerli ətlərə nisbətə ucuzdur. Məsələn, yerli qoyunun ətinin qiyməti 20 manat civarında dəyişsə də, "monqol əti"nin qiyməti isə 12 manatdır.

Qeyd edək ki, Azərbaycana xaricdən gətirilən dondurulmuş qoyun ətinin 91%-i Monqolustanın payına düşür.

Bəs "monqol əti"nin qiyməti niyə ucuzdur? Ayna.az xəbər verir ki, “Day.az” məsələni araşdırıb.

Monqolustan dünya miqyasında heyvandarlıq baxımından böyük sürülərə malikdir. Əhalinin əksər hissəsi heyvandarlıqla məşğuldur. Ölkənin 3 milyona yaxın əhalisi olsa da, 30 milyondan çox qoyun var.

Bu miqdar daxili təlabat üçün həddindən artıq çoxdur. Ona görə də bazarda qiymətlərin aşağı enməsinə münbit şərait yaranır. Habelə heyvanlar əsasən açıq otlaqlarda, təbii otlarla qidalanır - bu, yem xərclərini azaldır.

Köçəri ailə təsərrüfatları - əməyin və infrastrukturun aşağı xərci

Monqolustanda heyvandarlıq çox vaxt ailə-köçəri modelində aparılır: böyük fermaların və orada işləyənlərin xərcləri azdır. Bu, istehsal xərclərini aşağı salır. Nəticədə ətin maya dəyəri aşağı olur və bazara da uzuz qiymətə çıxarılır.

Emalın məhdudluğu və bahalı infrastrukturun olmaması

Bir çox emal və soyutma infrastrukturu zəifdir: soyuq anbarlar, yüksək səviyyəli kəsim və paketləmə imkanları məhduddur. Bu, istehsalçıların dəyəri artıracaq əlavə emal və marka yaratma imkanını məhdudlaşdırır - nəticədə bazarda "sadə, xam" ət daha ucuz qalır.

İxrac yönümləri və qiymət savaşları - canlı heyvanın Çinə satılması

Monqolustan ətraf ölkələrə (xüsusən Çin) canlı heyvan və xammal şəklində satışlar edir. Çin bazarı çox böyük olduğundan tədarükçülər kütləvi satış üçün daha aşağı bir qiymətə razılaşa bilirlər; bununla da daxili təminat üçün qiymətlər də aşağı qalır.

Nəqliyyat marşrutları və həcm - miqyas iqtisadiyyatı

Çin-Qazaxıstan-Xəzər (Trans-Caspian / Middle Corridor / TITR) kimi xətlər vasitəsilə daşınma sürətlənib; həmçinin həcmlər artdıqca bir yükə düşən nəqliyyat xərci azalır. Bu, Monqolustandan Azərbaycana rəqabətli logistika xərci təmin etməyə kömək edir.

Gömrük rüsumları və tənzimləmələr

Azərbaycan 2018-dən etibarən gömrük tarif strukturunu sadələşdirib (0%, 5%, 15% kimi addımlar). Bir sıra kənd təsərrüfatı məhsullarında xüsusi qaydalar ola bilər - əgər gətirilən HS-kod üçün uyğun rüsum aşağıdırsa, bu idxalı daha da ucuzlaşdırır.