Icma.az
close
up
RU
Bioloji ölümsüzlük: Turritopsis dohrnii meduzasının sirri

Bioloji ölümsüzlük: Turritopsis dohrnii meduzasının sirri

Lent az portalından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər yayır.

Təbiət daim bizi heyrətləndirir. Lakin bəzi canlılar var ki, onların mövcudluğu elmin hələ tam izah edə bilmədiyi sirlərlə doludur. Belə canlılardan biri də Turritopsis dohrnii adlı dəniz meduzasıdır. O, alimlər tərəfindən "bioloji ölümsüzlük" qabiliyyətinə malik olan yeganə məlum çoxhüceyrəli orqanizm kimi tanınır.

Turritopsis dohrnii nədir?

Turritopsis dohrnii — kiçik ölçülü, şəffaf meduza növüdür. Onun diametri təxminən 4-5 millimetr olur. Tropik və mülayim sularda, əsasən Aralıq dənizi və Yapon dənizində rast gəlinir. İlk dəfə 1883-cü ildə elmə məlum olmuş, lakin onun unikal ölümsüzlük xüsusiyyəti yalnız 1990-cı illərdə İtaliyan alimləri tərəfindən aşkar edilmişdir.

Bioloji ölümsüzlük necə işləyir?

Bu meduza həyat dövrünü geriyə doğru yaşamaq bacarığı ilə seçilir. Normalda meduzalar yumurtadan çıxaraq polip adlanan sabit formaya keçirlər, sonra isə efira mərhələsi vasitəsilə yetkin meduza formasına çevrilirlər.

Turritopsis dohrnii isə bir təhlükə, ac qalmaq, hüceyrə zədəsi və ya yaşlanma ilə üzləşdikdə həyat dövrünü tərsinə çevirir. O, yetkin meduza formasından geriyə – polip mərhələsinə qayıdır və yenidən dövr başlayır. Bu prosesə transdiferensiasiya deyilir – yəni hüceyrələrin bir növdən digər növə çevrilməsi.

Bu ölümsüzlükmü deməkdir?

Burada söhbət “bioloji ölümsüzlük”dən gedir, yəni canlı yaşlandığı üçün təbii yolla ölmür. Lakin bu o demək deyil ki, Turritopsis dohrnii əbədi yaşayır. O, yırtıcılar tərəfindən yeyilə, xəstəliklərə yoluxa və ya ətraf mühitdəki ciddi dəyişikliklər nəticəsində məhv ola bilər. Lakin bioloji baxımdan – yəni hüceyrə səviyyəsində – o, sonsuz sayda yenidən doğulma qabiliyyətinə malikdir.

Elm və gələcək perspektivlər

Bu meduzanın sirri alimlərin böyük marağına səbəb olub. Onun genetik quruluşunun öyrənilməsi yaşlanma ilə mübarizə, regenerasiya (bərpa) və hətta xərçəngin müalicəsində yeni yollar aça bilər. Hələlik bu sahədə ilkin araşdırmalar aparılır və nəticələr ümidvericidir.

Sonda onu qeyd edək ki, Turritopsis dohrnii — təbiətin bizə göndərdiyi bir mesajdır: həyatın sirrləri hələ tam açılmayıb. Bu balaca, şəffaf canlı, bəlkə də insanlıq üçün yeni bir elmi inqilabın başlanğıcı ola bilər.

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:133
embedMənbə:https://lent.az
archiveBu xəbər 11 Aprel 2025 15:03 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Avropa ölkələrinin yeraltı anbarlarında qazın həcmi 71 mlrd. kubmetri ötüb

22 İyul 2025 14:02see202

Bu saatlarda gəzinti xərçəng riskini azaldır

23 İyul 2025 01:01see152

Zəngəzur dəhlizi: İrəvan fürsəti niyə əldən verir?

23 İyul 2025 10:01see140

Qızmar Günəş altında: İşçilərdən şikayət var?

22 İyul 2025 20:37see137

İşə getməyə həvəsi olmayanları müalicə edəcəklər

22 İyul 2025 19:29see136

Şörzingerin Azərbaycanca öyrəndiyi söz…

24 İyul 2025 01:29see135

AMB uçot dərəcəsini azaldıb

23 İyul 2025 10:14see134

ABŞ nin də iştirakı ilə Bakıda iki ölkə arasında danışıqlar aparılacaq

23 İyul 2025 10:50see134

Günün qoroskopu: ruhunuz narahat ola bilər

23 İyul 2025 00:02see133

Bu kuba baş məsqçi təyin olundu

23 İyul 2025 16:25see132

Rusiyalı məşhur reper psixiatriya xəstəxanasına yerləşdirildi

22 İyul 2025 16:09see132

reklamlarla satdıqları ehtiyat hissələrinin saxtalığını ört basdır edir EKSPERT VİDEO

22 İyul 2025 19:00see130

Şəmkirdə 15 yaşlı qızın ehtiyatsızlığı faciə ilə nəticələndi

24 İyul 2025 01:38see128

General Motors un mənfəəti Trampın tariflərinə görə üç ayda 1 milyard dollardan çox azalıb

23 İyul 2025 03:40see127

Kürdəmirdə 8 nəfər qidadan zəhərlənib

23 İyul 2025 03:45see126

İllər əvvəl Vağzalı ilə gəlin köçən azərbaycanlı məşhurlar FOTO

23 İyul 2025 00:16see126

Şimali Makedoniyada meşə yanğınları baş verib

22 İyul 2025 20:27see123

Xankəndi şəhərində “Sarı gəlin” abidəsi belə ola bilər

23 İyul 2025 17:48see122

Qurban Qurbanov: Qələbəni unudub cavab oyununa ciddi hazırlaşacağıq

24 İyul 2025 01:30see122

ABŞ da qırmızı ət qiymətləri rekord həddə çatdı

23 İyul 2025 20:13see115
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri