BMT İnkişaf Proqramı: Əfqanıstanda hər on ailədən doqquzu aclıq çəkir və ya borca düşür

Bakı, 12 noyabr, AZƏRTAC

Əfqanıstan iqtisadiyyatının bərpası ləngiyir, çünki on ailədən doqquzu yaşamaq üçün ərzaq tapmır, əmlakını satmağa və ya borca girməyə məcbur olur.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bu reallıq BMT İnkişaf Proqramının hesabatında vurğulanır. “Reuters” agentliyinin məlumatına görə, kütləvi qayıdışların Taliban hakimiyyətə qayıdışından bəri ölkənin ən pis böhranını daha da ağırlaşdırdığı qeyd olunur.

Hesabatda xaricdə yaşayan hər on əfqandan təxminən birinin evə qayıtmaq məcburiyyətində qaldığı bildirilir. 2023-cü ildən bəri əksəriyyəti İran və Pakistandan olan 4,5 milyondan çox insan ölkəyə qayıdıb və bu, əhalinin 10% artmasına səbəb olub. Bundan əlavə, zəlzələlər, daşqınlar və quraqlıq 8000 evi dağıdıb, dövlət xidmətlərini gərginləşdirib.

Əfqanıstanda 48 mindən çox ailə arasında aparılan sorğu nəticəsində məlum olub ki, bu ölkəyə qayıdanların yarıdan çoxu qida almaq üçün tibbi yardımdan imtina edib, onların 45%-i isə su üçün açıq bulaqlar və ya qorunmayan quyulardan istifadə edir.

BMT İnkişaf Proqramının məlumatına görə, geri dönən əfqan ailələrinin təxminən 90%-nin 373 dollardan 900 dollara qədər borcu var ki, bu da orta aylıq gəlir olan 100 dollardan beş dəfə çoxdur və adambaşına düşən illik ümumi daxili məhsulun təxminən yarısını təşkil edir.

Çox sayda geri dönən insanın olduğu ərazilərdə bir müəllim 70-100 şagirdə dərs keçir, uşaqların 30%-i işləyir və geri dönənlər arasında işsizlik səviyyəsi 95%-ə çatır. Orta aylıq gəlir 6623 əfqan (99,76 ABŞ dolları) təşkil edir, kirayə haqqı isə üç dəfə artıb.

BMT İnkişaf Proqramı xəbərdarlıq edib ki, geri dönənlərin sayının çox olduğu ərazilərdə dolanışıq və xidmətlərin gücləndirilməsi üçün təcili dəstək olmaza, yoxsulluq, təcrid və miqrasiya böhranları daha da pisləşəcək.

Əfqanıstanda qadınların əmək məşğulluğuna cəlb edilməsi dünyada ən aşağı göstəricilərdən biri olan 6%-ə düşüb, həmçinin onların hərəkət məhdudiyyətləri qadın ailə başçılarının işə, təhsilə və ya səhiyyə xidmətlərinə çıxışını faktiki olaraq qeyri-mümkün edib.

BMT Taliban hakimiyyətini daha çox resurs ayırmağa və donorları qadın humanitar işçilərə qoyulan məhdudiyyətləri aradan qaldırmağa çağırıb.