Icma.az
close
up
RU
Bu, uşaqlara mane olur, motivasiyalarını azaldır... Ekspert ETİRAZ ETDİ

Bu, uşaqlara mane olur, motivasiyalarını azaldır... Ekspert ETİRAZ ETDİ

Sfera.az saytından alınan məlumatlara görə, Icma.az xəbər verir.

Dövlət İmtahan Mərkəzi 2025-ci ildə ümumi orta (9 illik) və tam orta (11 illik) təhsil səviyyələri üzrə buraxılış imtahanlarının proqramlarını açıqlayıb. Ümumi orta (9 illik) təhsil səviyyəsi üzrə proqramlarda xarici dil fənnindən esse yazılmasının tətbiqi bir çox abituriyentdə narahatlıq yaradıb.

Sfera.az-a açıqlamasında təhsil eksperti Kamran Əsədov bildirib ki, IX sinif buraxılış imtahanında xarici dil fənnindən esse yazmağın tətbiqi, ilk baxışdan, şagirdlərin yazılı ifadə bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün müsbət bir addım kimi görünsə də, bu qərar şagirdlərin biliyini yoxlamaq üçün ədalətli deyil.

Onun sözlərinə görə, imtahan formatının kompleksliyi, xüsusilə 9-cu sinif şagirdlərinin yaş xüsusiyyətləri və psixoloji hazırlıq səviyyəsi nəzərə alındıqda, bu yanaşmanın nə qədər effektiv olduğu şübhə doğurur:

“Azyaşlı şagirdlərin bir buraxılış imtahanında dinləmə suallarını cavablandırması, müxtəlif açıq və qapalı test tapşırıqlarını yerinə yetirməsi və sonda esse yazması onların biliyini yoxlamaqdan çox, artıq yükləmə effekti yaradır. Psixoloji tədqiqatlar göstərir ki, 15 yaşlı şagirdlərin konsentrasiya qabiliyyəti orta hesabla 40-45 dəqiqə ərzində yüksək olur. Ancaq bu imtahan formatı şagirdlərin konsentrasiya limitlərini aşır və onların bacarıqlarını tam şəkildə nümayiş etdirməsinə mane olur. Bu, onların təhsilə qarşı motivasiyasını da azaldır”.

Ekspert qeyd edib ki, dünya təcrübəsinə baxdıqda, müxtəlif ölkələrdə yazılı ifadə bacarıqlarının yoxlanılmasına fərqli yanaşmalar tətbiq olunur:

“Məsələn, Finlandiyada 9-cu sinif səviyyəsində xarici dil fənnindən yazılı ifadə yoxlanılarkən şagirdlərə daha çox sərbəstlik verilir. Şəkil əsasında esse yazmaq əvəzinə, onlara gündəlik həyatdan mövzular təqdim edilir və mətnlərin qiymətləndirilməsi şagirdlərin yaradıcı yanaşması üzərində qurulur. Həmçinin Finlandiya təhsil sistemi yazılı tapşırıqları uzunmüddətli layihə və ya ev tapşırığı formatında həyata keçirir ki, bu da şagirdlərə daha çox vaxt və az streslə özlərini ifadə etmək imkanı verir.Digər tərəfdən, İngiltərədə GCSE imtahanlarında (General Certificate of Secondary Education) xarici dil fənnində yazılı ifadə bacarıqları da qiymətləndirilir, lakin bu proses məhdud vaxtda çox tapşırıq yerinə yetirmək tələb etməyən bir formatda təşkil olunur. Şagirdlərdən yalnız bir mövzu əsasında yazı yazmaq tələb olunur, dinləmə və oxuma tapşırıqları isə ayrı-ayrı sessiyalarda həyata keçirilir. Bu yanaşma şagirdlərə hər bir tapşırığa diqqət ayırmaq üçün kifayət qədər vaxt verir”.

K.Əsədovun sözlərinə görə, Azərbaycanda buraxılış imtahanlarının bu formatı bir çox nöqsanları üzə çıxarır:

“Ən böyük problemlərdən biri yazılı işlərin qiymətləndirilməsindəki subyektivlikdir. Hər il yazı işlərinin yoxlanılmasında buraxılan səhvlər və nöqsanlar, nəticələrin gec açıqlanmasına və şagirdlərin haqsız qiymətləndirilməsinə səbəb olur. Məsələn, Dövlət İmtahan Mərkəzinin illik hesabatlarına əsasən, yazılı tapşırıqların qiymətləndirilməsində hər il 10%-ə qədər şikayət qeydə alınır. Bu, qiymətləndirmə prosesində obyektivliyin təmin edilmədiyini və belə bir sistemin ədalətli olmadığını göstərir. Eyni zamanda, bu qədər çox tapşırığın yer aldığı imtahanlar nəticələrin gec açıqlanmasına səbəb olur, bu da həm şagirdlər, həm də valideynlər arasında narahatlıq yaradır.

Şagirdlərin biliyini və bacarıqlarını qiymətləndirmək üçün alternativ metodların tətbiqi daha məqsədəuyğun olardı. Məsələn, yazılı ifadə bacarıqlarını yoxlamaq üçün esse yazmaq əvəzinə, şagirdlərə mövzular əsasında qısa cavab tapşırıqları və ya dialoqlara əsaslanan tapşırıqlar təqdim edilə bilər. Bundan əlavə, yazı tapşırıqlarını imtahan formatı əvəzinə, uzunmüddətli layihə və ya təqdimat formatında həyata keçirmək daha məqsədəuyğun olar. Bu yanaşma şagirdlərin yaradıcılığını və düşünmə qabiliyyətini daha yaxşı nümayiş etdirməsinə imkan verərdi”.


Firuzə Əliyeva

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:73
embedMənbə:https://sfera.az
archiveBu xəbər 17 Yanvar 2025 17:01 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see232

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see221

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see211

ChatGPT yə verilməsi qadağan edilən 8 sual SİYAHI

18 Oktyabr 2025 02:52see173

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see171

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see160

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see156

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see145

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see144

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see137

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see136

“Borussiya” yenə uduzdu

18 Oktyabr 2025 03:34see135

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see134

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see133

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see132

Prezident ailəsi Vatikan bağlarında Fotolar Video

18 Oktyabr 2025 04:14see132

Dabaq xəstəliyi Qaxda da təsərrüfat sahiblərini çıxılmaz vəziyyətə saldı

18 Oktyabr 2025 01:37see131

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see128

Almaniya XİN rəhbəri: “Eurofighter”lərin Türkiyəyə göndərilməsinə müsbət baxırıq

18 Oktyabr 2025 06:28see123

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see123
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri