Canlı orqanizmlərin diş tökməyi nə vaxt öyrəndiyi kəşf edilib...

...Biz süd dişlərinin itirilməsini uşaqlıqdan gələn bir xüsusiyyət hesab edirik, lakin bu proses bir çox heyvanda yaygındır. Məməlilər dişlərini iki dəfə tökürlər, sürünənlər, balıqlar və köpək balıqları isə həyatı boyu dişlərini tökürlər.

SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə The Conversation yazır.

Dişlərə ilk sahib olanlar Devon dövründə yaşamış qədim plakoderm balıqları idi.

Onların çənələrində sıra dişləri olan sümük lövhələri var idi, lakin elm adamları dişlərinin zamanla sadəcə köhnəldiyinə inanırdılar.

Sinxrotron tomoqrafiyasından istifadə etməklə əldə edilən yeni məlumatlar göstərdi ki, plakodermlərin dişləri nəinki böyüdü, həm də rezorbsiya prosesinə - xüsusi osteoklast hüceyrələrin iştirakı ilə toxuma məhvinə məruz qaldı.

Dişləri sərt qabıqları əzməyə uyğunlaşdırılmış yeni növ xüsusi maraq doğurmuşdur.

Alimlər aşkar ediblər ki, bu növdə köhnə dişlər öz-özünə tökülmür, tədricən içəridən məhv edilir və diş lövhələrindəki xüsusi boşluqlarda əmələ gələn yeniləri ilə əvəz olunur.

Bu kəşf diş dəyişdirmə mexanizmlərinin müasir balıq və məməlilərdən çox əvvəl inkişaf etdiyini göstərir.

Üstəlik, plakodermlərin canlı sümüklü balıqlara əvvəllər düşünüldüyündən daha yaxın olduğu ortaya çıxdı.

Beləliklə, bu yeni

kəşf təkcə dişlərin təkamülü haqqında biliklərimizi genişləndirmir, həm də qədim əcdadlarımızın əsas uyğunlaşmalarının necə inkişaf etdiyini daha yaxşı anlamağa kömək edir.

Nazlı Almuradova