Çingiz Qənizadə: “Bu amnistiya əvvəlkilərdən köklü şəkildə fərqlənir”

Milli Məclisdə Amnistiya elan edilməsi məsələsi müzakirəyə çıxarılıb. Məsələ müzakirələrdən sonra səsverməyə qoyularaq qəbul edilib. Qeyd edək ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən irəli sürülən amnistiya təşəbbüsünün 20 min vətəndaşa şamil edilməsi gözlənilir. Milli Məclisin Hüquq siyasəti və dövlət quruculuğu komitəsinin sədri Əli Hüseynli amnistiya ilə bağlı qərar layihəsinin müzakirəsi zamanı bildirib ki, son 30 il ərzində imzalanmış 71 əfv fərmanı ilə 10 mindən artıq məhkum azadlığa buraxılıb. Onun sözlərinə görə, qəbul edilmiş 12 amnistiya qərarı isə 130 mindən çox şəxsə şamil olunub: "Prezident İlham Əliyevin “Konstitusiya və Suverenlik İli” münasibətilə Milli Məclisə təqdim etdiyi Amnistiya Qərarının layihəsi əhatə dairəsinə görə Azərbaycanın müstəqillik dövründə ən genişmiqyaslı amnistiya sənədi kimi qiymətləndirilir. Qərarın ümumilikdə 20 minə yaxın şəxsə şamil ediləcəyi gözlənilir ki, onlardan 5 mindən çoxunun azadlıqdan məhrumetmə cəzasından azad olunacağı bildirilir. Avropa Parlamentinin arzuladığı, Azərbaycanda dövlət, xalq, konstitusion quruluş əleyhinə çıxış etmiş və məsuliyyətə cəlb olunmuş, məhkum olunmuş şəxslərə nə bu Amnistiya Aktı, nə də gələcək amnistiya aktları şamil ediləcək. Amnistiya Aktının 3 və 4-cü hissələrində hüquqi qüvvəsi və tətbiq qaydaları əks olunur. Qərar qəbul olunduğu gündən qüvvəyə minəcək və onun icra müddəti 4 aydır. Əminliklə söyləmək olar ki, bu qərarın daha tez icrası təmin ediləcək".

Demokratiya və İnsan Hüquqları Komitəsinin sədri, hüquq üzrə fəlsəfə doktoru Çingiz Qənizadə bildirib ki, 2025-ci ilin Azərbaycanda "Konstitusiya və Suverenlik İli" elan edilməsi respublikamızın həyatında böyük tarixi hadisədir. Ekspertin sözlərinə görə, bu il, həm də tarixi Qələbəmizin 5-ci ildönümüdür: "Bu əlamətdar hadisələrlə bağlı Prezident İlham Əliyevin amnistiya elan edilməsi təşəbbüsü ölkəmizdə böyük rəğbətlə qarşılanıb. Dövlət başçımızın bu təşəbbüsü onun humanizm və sosial ədalət prinsiplərinə sadiqliyinin növbəti nümunəsidir. Sayca 13-cü olan Amnistiya Aktı 20 mindən çox şəxsə şamil olunacaq. Humanizm prinsiplərinə sadiqliyin əsası Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulub. Prezident İlham Əliyev ölkəyə rəhbərliyə başladığı vaxtdan indiyədək humanizm onun həyata keçirdiyi dövlət siyasətinin əsas ideoloji dayaqlarından birini təşkil edir. Son 22 ildə həyata keçirilən siyasi kursun əsas amillərindən biri də insan amili, vətəndaş rifahı, sosial ədalət və mərhəmət prinsipləridir. Məhz bu humanist yanaşmanın nəticəsidir ki, ölkəmizdə cinayət-hüquq siyasətinin formalaşdırılmasında da humanizm əsas prinsip kimi qəbul edilib. Dövlətimizin başçısı bu ənənələrinə sadiqliyini nümayiş etdirərək 15 dekabr 2025-ci ildə amnistiya elan edilməsi təşəbbüsünü irəli sürüb. Prezident bu təşəbbüsü irəli sürərkən, ilk növbədə, suverenliyimizin bərpasının, Konstitusiyamızın ali hüquqi qüvvəsinin ölkəmizin bütün ərazilərində bərqərar olunmasının xalqımızın ən böyük tarixi Qələbəsi olduğunu nəzərə alıb. Eyni zamanda, humanizm və mərhəmət ənənələrinə sadiq qalaraq, cəzadan azad etmənin tərbiyəvi əhəmiyyətinə inanaraq, cəzadan azad olunacaq şəxslərin qanunlara dönmədən əməl edəcəklərinə və dövlətimizin inkişafına öz töhfələrini verəcəklərinə ümid edib". 

Hüquq müdafiəçisi bəyan edib ki, son illərdə qəbul olunan Amnistiya Aktından fərqli olaraq bu sənəd ilk dəfə olaraq istintaq və məhkəmədə işi baxılan Amnistiya Aktının təsiri altına düşən şəxslərə şamil olunacaq: "Budəfəki amnistiyanın 20 minə yaxın şəxsə şamil olunacağı bundan irəli gəlir. Birdən-birə 20 min məhkumu cəzadan azad etmək mümkün deyil. Amnistiya Aktı tətbiq ediləcəyi şəxslərin, o cümlədən azadlıqdan məhrumetmə cəzasından azad ediləcək məhkumların sayına görə ən böyük amnistiya olacaq. Bu Amnistiya Aktı Prezident İlham Əliyevin ümumbəşəri humanizm dəyərlərinə sadiqliyini əks etdirən mühüm təşəbbüsdür. Ümumiyyətlə, humanizm ölkə başçısının həyata keçirdiyi dövlət siyasətinin əsas ideoloji dayaqlarından birini təşkil edir".