COP29 və iqlim diplomatiyasının gələcəyi: Azərbaycanın perspektivi

BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının (COP29) Bakıda keçirilməsi, Azərbaycan üçün qlobal iqlim diplomatiyasında mühüm bir mərhələdir. Bu tədbir, yalnız Azərbaycan iqtisadiyyatının və ekoloji siyasətinin inkişafı baxımından deyil, həm də beynəlxalq səviyyədə ekoloji məsələlərə yanaşmanın və əməkdaşlığın gücləndirilməsi baxımından əhəmiyyətlidir.

Noyabrın 12-də paytaxt Bakıda keçirilən COP29 Liderlər Sammiti iqlim dəyişikliyi ilə bağlı qlobal müzakirələrdə mühüm bir hadisə oldu. Sammitdə dünyanın müxtəlif ölkələrinin liderləri, siyasətçiləri və ekoloji ekspertləri iştirak etdi. Bu tədbir, dövlət və hökumət başçılarını, eyni zamanda beynəlxalq təşkilatları və vətəndaş cəmiyyətini bir araya gətirərək, qlobal iqlim hədəflərinə çatmaq üçün yeni yanaşmalar və strategiyalar müzakirə etmək məqsədi daşıyırdı.
Sammitdə əsas diqqət iqlim dəyişikliyinin təsirlərini azaltmaq, bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafını sürətləndirmək və iqlim maliyyəsi ilə bağlı yeni təşəbbüsləri dəstəkləmək kimi məsələlərə yönəldi. Bu konfrans, həmçinin inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında əməkdaşlığın və konsensusun vacibliyini vurğuladı.
Bu tədbirə ev sahibliyi etməsi, Azərbaycanın qlobal iqlim diplomatiyasında fəal iştirakını və beynəlxalq səviyyədə iqlim dəyişikliklərinə qarşı mübarizəyə töhfəsini göstərir. Sammit, dünya liderlərinin karbon emissiyalarının azaldılması, təmiz enerji texnologiyalarının yayılması və dayanıqlı iqtisadi modellərin tətbiqi barədə konkret tədbirlər görməyə çağırışları ilə yadda qaldı.
Azərbaycanın beynəlxalq iqlim siyasətindəki fəallığını artıran bir addım olaraq COP29 ölkənin imicini daha da möhkəmləndirir. Bu, Azərbaycanın qlobal iqlim problemləri ilə bağlı daha geniş və faydalı müzakirələrə qatılmasına imkan verir. Həmçinin, bu tədbir Azərbaycanın ekoloji məsələlərdə liderlik iddiasını təsdiqləyir və ölkə üçün strateji bir fürsət yaradır.
COP29-un Bakıda keçirilməsi, qlobal iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizənin gücləndirilməsi baxımından mühüm bir platformadır. Mötəbər tədbir, müxtəlif ölkələr arasında ekoloji problemləri daha effektiv şəkildə müzakirə etməyə, həmçinin inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında qarşılıqlı anlaşma və əməkdaşlığı təşviq etməyə xidmət edir. Bu, qlobal səylərin koordinasiyası üçün vacibdir, çünki iqlim dəyişikliyi məsələləri yalnız bir ölkənin səyləri ilə həll oluna bilməz.
Beynəlxalq əməkdaşlıq qlobal iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə müstəsna əhəmiyyət daşıyır. Bu sahədə hər bir ölkənin fərdi səyləri önəmli olsa da, iqlim dəyişikliyi qlobal miqyasda təsir göstərdiyindən, yalnız fərdi təşəbbüslərlə həll edilə bilməz. Beynəlxalq miqyasda birgə fəaliyyətin və çoxtərəfli əməkdaşlığın təmin edilməsi iqlim problemlərinin effektiv həlli üçün zəruri amildir.
Xüsusilə inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında konsensus əldə etmək çətinlik yarada bilər. Bu problemləri aradan qaldırmaq üçün qarşılıqlı anlaşma və əməkdaşlıq mühüm rol oynayır. Belə yanaşmalar, müxtəlif maraqları və ehtiyacları olan ölkələrin iqlim siyasətləri arasında balans yaratmağa və qlobal miqyasda davamlı və ədalətli qərarlar qəbul etməyə kömək edir. Beynəlxalq əməkdaşlıq, həmçinin resursların və texnologiyaların bölüşdürülməsinə, daha zəif iqtisadiyyata malik ölkələrə dəstək verilməsinə və kollektiv məsuliyyətin gücləndirilməsinə xidmət edir. Bu yanaşma, ümumilikdə dünya ölkələrinin iqlim dəyişikliyinin mənfi təsirlərinə qarşı daha effektiv şəkildə mübarizə aparması üçün yeni imkanlar və strateji yollar açır.
COP29, Azərbaycanın yaşıl enerji sahəsindəki təşəbbüslərinin dünya arenasında daha aydın görünməsinə imkan verir. Bu cür beynəlxalq tədbirlər, Azərbaycanın qlobal iqlim siyasətindəki rolunu gücləndirir və ölkənin iqlim diplomatiyasında fəal iştirakını nümayiş etdirir. Azərbaycanın həm regional, həm də qlobal səviyyədə iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədəki səylərinin təqdir edilməsinə yol açan bu mötəbər tədbir həmin sahədə beynəlxalq əməkdaşlığın gücləndirilməsinə imkan yaradır. Bu, həm də regionda digər ölkələrə ilham verir və birgə dayanıqlı inkişaf üçün yeni yolların açılmasına şərait yaradır.
Ümumilikdə, COP29-un Bakıda keçirilməsi, Azərbaycanın iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədəki fəaliyyətini beynəlxalq səviyyədə tanıtdığı və ölkənin qlobal ekoloji siyasətdəki rolunu daha da möhkəmləndirdiyi əhəmiyyətli bir hadisədir.

Nurlan Həsənov
Milli Məclisin deputatı