Çox məxfi bir ABŞ təyyarəsi bir ildən çoxdur orbitdədir: Missiyanı unikal edən nədir?

ABŞ-ın məxfi orbital sınaq aparatı X-37B (OTV-7) artıq bir ildən çoxdur ki, orbitdə fəaliyyətini davam etdirir. Kosmik Qüvvələr və "Boeing" şirkəti tərəfindən birgə hazırlanmış bu pilotsuz kosmik təyyarə, 28 dekabr 2023-cü ildə buraxıldıqdan sonra innovativ texnologiyalar və uzunmüddətli kosmik missiyaların potensialını nümayiş etdirir. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Live Science" məlumat yayıb.

Missiyanın məqsədləri

X-37B-nin əsas məqsədlərinə aşağıdakılar daxildir:

* Radiasiyanın təsirini araşdırmaq: Aparat orbitdə müxtəlif eksperimentlər həyata keçirir, xüsusilə radiasiyanın təsirlərini öyrənməklə kosmik missiyaların davamlılığını artırmaq məqsədi daşıyır.

* Kosmos müşahidə texnologiyalarının sınağı: Təyyarə, kosmosdakı obyektlərin izlənməsi və müşahidəsi üçün yeni texnologiyaları sınaqdan keçirir.

* Aerofrenlə (aerodinamik əyləc) manevrlər: X-37B ilk dəfə aerodinamik əyləcləmə texnikasını tətbiq edir. Bu texnika Yer atmosferinin müqavimətindən istifadə edərək orbitini dəyişməyə imkan verir, bu isə yanacaq sərfiyyatını minimuma endirir.

Orbitdə yüksək səviyyəli texnologiyalar

X-37B-nin bu missiyası onu əvvəlki missiyalardan fərqləndirən bir sıra yeniliklərlə yadda qalır:

* Yüksək elliptik orbit: X-37B əvvəlki missiyalara nisbətən daha yüksək orbitdə yerləşir, bu isə onun daha geniş kosmik əraziləri müşahidə etməsinə imkan yaradır.

* Modul əlavəsi: Təyyarəyə əlavə edilmiş modul vasitəsilə artıq resurslarını tükətmiş avadanlıqların təhlükəsiz utilizasiyası təmin edilir.

* Avtonom işləmə: Aparatın bir ildən artıq orbitdə qalması onun uzunmüddətli insan müdaxiləsi olmadan fəaliyyət göstərə biləcəyini sübut edir.

Unikal texnologiyalar və gələcək planlar

X-37B yanacaq qənaəti və manevr qabiliyyəti ilə gələcək kosmik missiyalar üçün mühüm nümunə yaradır. Aparatın inkişafında iştirak edən mütəxəssislər bildirir ki, bu missiya kosmosda davamlı fəaliyyətin və innovativ texnikaların tətbiqinin nə dərəcədə effektiv ola biləcəyini göstərir.

Missiya başa çatdıqdan sonra, X-37B-nin Floridadakı Kennedi Kosmik Mərkəzinin uçuş-enmə zolağına enməsi planlaşdırılır.

Kosmosda güc mübarizəsi

ABŞ-ın bu cür texnologiyalara sahib olması kosmosdakı rəqabətin nə qədər intensiv olduğunu bir daha göstərir. Xüsusilə, Çin və Rusiya ABŞ-ın kosmik infrastrukturuna qarşı müxtəlif tipli antisatellit silahlar inkişaf etdirməkdə maraqlıdır. Çin bu il "Çan'e-6" kosmik aparatını buraxaraq Ayın kolonizasiyası və resursların çıxarılması sahəsində yeni mərhələyə qədəm qoydu. Bu, ABŞ və Çin arasında kosmosda daha ciddi rəqabətin başlanğıcını simvollaşdırır.

ABŞ-ın məxfi X-37B kosmik təyyarəsi uzunmüddətli kosmik missiyaların gələcəyini formalaşdıran mühüm bir addımdır. Onun yüksək texnologiyalı imkanları təkcə ABŞ-ın kosmosdakı üstünlüyünü gücləndirmir, həm də digər dövlətlər üçün yeni çağırışlar yaradır. Bu cür texnologiyalar kosmosdakı rəqabətin yalnız texnoloji deyil, həm də strateji səviyyədə davam edəcəyini göstərir.

Aydın