“Dişin sinirini boşuna çıxarmaq fəsadlara səbəb ola bilər” Stomatoloqdan AÇIQLAMA

Bir çox insan dişi ağrıdığı zaman ilk instinkt olaraq düşünür: “Gedim, dişimin sinirini çıxardım”. Hətta bəzi hallarda həkim bunun lazım olmadığını məsləhət görür, amma xəstə öz fikrində qalıb, sinirin çıxmasını tələb edir.

Bəs diş sinirinin çıxarılması həqiqətən hansı hallarda zəruridir? Boşuna dişin sinirini çıxarmağın fəsadları ola bilərmi?

Mövzu ilə bağlı Redaktor.az-a danışan həkim-stomatoloq Anar Ağazadə bildirdi ki, onlara müraciət edən pasientlərin böyük bir qismi, hətta əksəriyyəti, ağrı ilə gəlir:

"Ağrı ilə müraciət edən pasientlərdə ağrının səbəbləri fərqli olur. Onlardan biri də diş çürükləri zamanı çürüyün sinirə yaxınlaşmasıdır. Çürük sinirə yaxınlaşanda sinir normal olaraq buna reaksiya verir. Bu reaksiya iki cür olur. Birincisi, adətən dərin karieslərdə müşahidə olunur: isti, soyuq və şirinə qarşı olan ağrılar, şirin nəsə qəbul edən zaman yaranan ağrılar. İkincisi isə gecə öz-özünə başlayan ağrılardır. Gecə öz-özünə başlayan ağrıların əksəriyyətində dişin siniri çıxarılır. Yəni bu, pasientin istəyi ilə və ya həkimin tövsiyəsi ilə deyil, protokol gərəyi həyata keçirilir. Qalan hallarda çürük sinirə yaxınlaşdıqda, biz çürüyü təmizləyirik və orada qalan sağlam toxumanın həcmindən asılı olaraq qərar veririk: bu dişin siniri çıxmalıdırmı, çıxmasa necə olacaq? Bəzən elə hallar olur ki, siniri çıxarmadan saxlayırıq. Bir müddət sonra diş yenidən reaksiya verir. Bu, qalan sağlam toxumanın miqdarından və işləmə protokollarından asılıdır. Belə hallarda pasienti təkrar çağırıb dişin siniri çıxarılır. Burada əsasən pasientin öz istəyi nəzərə alınmır, protokol gərəyi iş görülür".

Onun sözlərinə görə, pasient təkidlə deyirsə ki, dişin sinirini çıxardın, yenə də baxılır:

"Əgər dişdə sağlam toxuma, yəni pulpanı örtən sağlam toxuma kifayət qədərdirsə və infeksiya pulpaya çatmayıbsa, niyə dişin sinirini çıxardaq? Dişin sinirini çıxardıqda diş cansızlaşır. Cansızlaşan diş isə sululuğunu itirir və kövrəkləşir, qısaca, qurumuş ağac kimi düşünün. Kövrəkləşən dişlər qırılmağa məhkumdur. Bizdə, məsələn, Azərbaycanda pasiyentlərin diş siniri çıxandan sonra plombla bərpası həyata keçirilir və çox vaxt ortopedik, yəni qapaq dediyimiz konstruksiyalar düzəlmir. Amerikada isə əgər pasientin dişinin siniri çıxırsa, həmin diş təkidlə qapaq olunur. Niyə? Çünki plomb kimyəvi bir birləşmədir və sərtliyini itirmir. Gələn təzyiq plombdan dişə ötürülür. Diş cansız olduğu üçün kövrəkləşir və qırılır. Dişin tacı qırıldıqda bəzən bərpası mümkün olmur və nəticədə diş çəkimə gedir".

Nuriyyə NATİQQIZI